Waarom het kabinet volgend jaar valt

Drie redenen waarom premier Rutte volgend jaar naar de Koning moet om ontslag aan te bieden.

Natuurlijk, ik ben een van die Nederlanders die het kabinet liever vandaag dan morgen ziet vallen. Het klinkt als wensdenken, maar dat is het niet. Er zijn veel signalen dat het kabinet het einde van 2015 niet gaat redden. De drie belangrijkste: het kabinet is uitgeregeerd, er is geen enkel draagvlak meer voor het kabinet, en de (constructieve) oppositiepartijen willen meer invloed omdat ze de Provinciale Statenverkiezingen van maart gaan winnen. Het zou, kortom, een 'wonder' zijn als het kabinet wél de Kerst van volgend jaar haalt.

Uitgeregeerd
Het kabinet is eigenlijk al klaar. De meeste wetgeving is door het parlement geloodst. Er moeten nog wat ministers naar Brussel worden gestuurd (een Ploumen, een Timmermans, etc), en dan is het echt afgelopen. De economie is kapot, de belastingen zijn verhoogd en de ondernemers in de grensstreek zijn kapotgemaakt. Kortom, missie voltooid. Het kabinet kan naar huis. Zoals de altijd gretige Alexander Pechtold van D66 het formuleert: "Als het kabinet hier nog drie jaar wil zitten, wat kunnen we van dit kabinet dan verwachten?"

Geen draagvlak
De kiezer heeft als gevolg van de belastingverhogen en het pesten van ondernemers geen vertrouwen meer in VVD en PvdA. In de peilingen staan beide partijen samen nog slechts op 34 zetels. 22 voor de VVD en een historisch laag aantal van 12 zetels voor de PvdA van Diederik Samsom. In de Tweede Kamer hebben beide partijen natuurlijk genoeg zetels om nog lekker een paar jaar te blijven zitten. Maar de druk is groot, met name bij de PvdA, om het roer radicaal om te gooien. Want de sociaal-democraten duwen zichzelf langzaam maar zeker de afgrond in met dit kabinet. Heb ik geen problemen mee, maar de harde kern van de PvdA trekt dat niet.

Eerste Kamer
Als we het hebben over draagvlak, komen we vanzelf bij de Provinciale Statenverkiezingen van volgend jaar maart. Dan worden VVD en PvdA afgestraft. Dat betekent dat de coalitie nog meer onder druk komt te staan. Niet alleen omdat PvdA-partijleider Samsom dan weg moet (drie keer de verkiezingen verliezen is onacceptabel voor het partijkader), maar ook omdat het kabinet, dat overigens geen meerderheid heeft in de senaat, dan definitief de controle verliest over het parlement. De drie gedoogpartners kunnen meer eisen en zullen dat ook doen. Pechtold wil ongetwijfeld het liefst meteen daarna verkiezingen, want Pechtold kan in theorie premier worden als D66 de grootste blijft in de peilingen.

Kortom, het is over en uit voor Rutte II. Ik zal er geen traan om laten als Rutte volgend jaar naar de Koning gaat om het ontslag van zijn kabinet aan te bieden. Helaas is het alternatief - een linkse pedante kwast in het Torentje - niet veel beter.