Volkskrant huilt: 'Verschil tussen arm en rijk wordt steeds groter!'
Oh jeetje, wat verschrikkelijk! Mensen die succesvol zijn zien dat steeds meer terug in hun leven.
De Volkskrant komt vandaag met een bijzonder zorgwekkend - zo niet ronduit schokkend! - verhaal over de Nederlandse economie. Wat blijkt namelijk? Het verschil tussen 'rijk en arm' (of: tussen welvarend en minder welvarend) wordt steeds groter.
Nee, verschrikkelijk! Hoe. Kan. Dat. In. Godsnaam?
Begin 2012 bezat de rijkste 1 procent van Nederland 24 procent van het private vermogen: aandelen, bank- en spaarrekeningen, huizen en andere bezittingen. Begin 2013 was dat aandeel van de rijkste 75 duizend huishoudens opgelopen naar 26,6 procent.
Van 24 procent naar 26,6 procent. Manmanman. 'De rijken' bezitten dus niet alleen steeds meer in absolute termen, maar zelfs in relatieve. Vreselijk! Een socialistisch land - wat Nederland toch is - kan dat niet accepteren. Onaanvaardbaar, doe er iets aan.
Wat is dat? Wat hoor ik u daar zeggen?
Bij de berekening zijn de pensioenen buiten beschouwing gelaten. Het CBS doet dat omdat mensen nu niet bij hun pensioen kunnen, het is geen 'vrij' vermogen. Worden de honderden miljarden voor de oude dag wel meegerekend, dan is de kloof aanzienlijk kleiner.
Wacht even. De zogenaamde 'armen' zijn dus eigenlijk heel veel meer waard, maar het CBS besluit in zijn uppie dat pensioenen niet meetellen en roept vervolgens dat Er. Een. Groot. Probleem. Is. Waar. Onmiddellijk. Iets. Aan. Moet. Worden. Gedaan.
Heel gek, maar op de één of andere manier ben ik daar niet van onder de indruk.
Ten eerste: er is in principe geen enkel probleem als de rijken steeds rijker worden, zowel in absolute als in relatieve termen, zeker niet als de niet-rijken er ondertussen reëel gezien wél op vooruitgaan. Bijvoorbeeld: de rijkste 1 procent verdient dit jaar 10 procent meer, terwijl het inkomen van de andere 99 procent met 8,5 procent toeneemt. Je moet werkelijk marxistisch tot op het bot zijn om daar vervolgens over te klagen. Iedereen gaat erop vooruit. Punt. Wees daar dankbaar voor.
Ten tweede zou ik zelfs zeggen dat Nederland wel een beetje minder nivellering kan gebruiken. Het is van het grootste belang dat er significante inkomensverschillen zijn. Dat zet mensen (van de onderste inkomensgroepen) immers aan om boven zichzelf uit te stijgen en het beste van het leven te maken. Hoe meer je de samenleving nivelleert, hoe meer mensen er totaal geen moeite voor willen doen om hun persoonlijke omstandigheden te verbeteren. Je kunt wel 50% harder werken, maar als dat je slechts 5% meer netto-inkomen oplevert heeft de gemiddelde persoon daar absoluut geen zin in.
Neem het hem eens kwalijk. Daar zou ik het ook niet voor doen.
Kortom, de bovenste twee klachten zijn volstrekt onzinnig. Helaas betekent dit niet dat het hele onderzoek kant noch wal slaat. Er is namelijk wel degelijk een probleem:
De nieuwe CBS-cijfers bevestigen volgens Van Bavel het beeld uit het WRR-rapport: de problemen met schulden onderin nemen toe, de middengroepen hebben nauwelijks nog vermogen en kunnen schokken dus moeilijk opvangen, de subtop - van een ton tot een half miljoen euro - ziet zijn vermogen sterk slinken en alleen de topvermogens blijven intact, vooral doordat het financiële vermogen de crisis goed doorstaat.
Het kan natuurlijk niet zo zijn dat iedereen er in absolute termen op achteruit gaat terwijl de topinkomens het steeds beter krijgen, tenminste, niet als dit deels veroorzaakt wordt door de overheid. En ja, helaas is dat inderdaad het geval. Denk maar aan de vele belastingverhogingen die we hebben gezien, de verhoging van de BTW, en ga zo maar door. Het wordt de middenklasse actief ontmoedigd om over een vermogen te beschikken, het gevolg laat zich raden.
Daar komt bij dat de staat er een handje van heeft om bepaalde lieden en sectoren een hand boven het hoofd te houden, wat altijd ten koste van de belastingbetaler gaat. Denk aan de banken die een bailout hebben gekregen van belastinggeld: de échte topinkomens worden daardoor beschermd (hun vermogen wordt gegarandeerd), terwijl de rest er financieel juist op achteruit gaat. De geld van de één wordt immers gegeven aan de ander - en dat door de overheid.
Met andere woorden, de Volkskrant stelt voor een groot deel de verkeerde diagnose. Het probleem is niet als zodanig dat de 99 procent relatief minder inkomen heeft en de top 1 procent relatief steeds meer (waardoor de kloof groter wordt), maar dat de andere 99 procent keihard gepiepeld wordt door de staat.
