Gisteren vonden de negende parlementsverkiezingen plaats in Iran. De uitslag wordt de komende dagen bekend gemaakt. Wat staat er ons te wachten? Hieronder een bondige samenvatting van de politieke situatie waarin deze verkiezingen gehouden werden.
De functionarissen van de Islamitische Republiek Iran hebben altijd eensgezind geroepen dat er in Iran gemiddeld één verkiezing per jaar gehouden moet worden. Dit is, in hun ogen, een duidelijke graadmeter voor de mate van de naties heerschappij over de eigen staat. Het regime van Iran tracht hiermee de eigen legitimiteit aan de bevolking te tonen, maar vooral aan haar grootste critici: de liberale democratieën.
Peilingen
Het dagblad Kayhan dat bekend staat als de spreekbuis van de Opperste Leider Khamenei berichtte in een staatspeilingen kort voor de verkiezingen dat de deelname van de stemgerechtigden in totaal 60 procent zou zijn. Interessant is dat deze zogenaamde peiling ook aangaf dat dit percentage ,,met de dag,, steeg. Al met al zou ongeveer 40 procent van de stemgerechtigden in Teheran hun stem uitbrengen. Opnieuw werd voorspeld dat ,,dit percentage exponentieel aan het groeien is en dat de kans groot werd geacht dat deze verkiezingen ,,in Teheran tot verbazingwekkend goede resultaten zullen leiden. Met andere woorden de verwachting rondom de participatie van de bevolking aan deze stemronde was zeer hoog.
De Opperste Leider
In Iran heeft Ayatollah Khamenei als Opperste Leider alle touwtjes in handen en geeft hij met zijn bewoordingen een visie weer die als leidraad geldt voor de uitvoerders ofwel de regering, het parlement en de ambtenaren. Twee maanden geleden deed Khamenei voor het eerst een voorspelling over het verloop van de verkiezingen: ,,met mijn wijsheid over de bevolking en met de hulp van Allah, verwacht ik dat de deelname van de bevolking aan deze verkiezingen, een vertoning zal zijn die de vijand zal doen breken en zal laten schamen. Met andere woorden een maximale participatie aan de parlementsverkiezingen en de vertoning daarvan in de media werd sterk geacht. Wetenswaardig is dat de vijand in zijn visie, niet alleen het Westen en Israël betreft, maar ook de voormalige hervormingsgezinde presidentskandidaten en tot slot ook de huidige president Ahmadinejad.
Twee dagen voor deze verkiezingen, formuleerde de Opperste Leider zijn visie een stuk concreter. Hoogstwaarschijnlijk omdat Khamenei door zijn onderdanen op de hoogte was gebracht van de uitwerking van zijn visie hierop. In een recente toespraak voor de naaste vertrouwelingen van het regime en hun families, spreekt Khamenei zich als volgt uit: ,,van wat ik met de hulp van Allah aanvoel en sterk voorzie is dat de Iraanse bevolking in deze verkiezingen een hardere klap in het gezicht zal slaan van de arrogante machthebbers, met dat laatste refereert hij vooral naar de Verenigde Staten. Hij voegt eraan toe dat ,,Amerika, het westen en het zionisme ons als hèt voorbeeld voor de Arabische wereld te vermijden, door met hun propaganda de schijn te wekken dat de Iraanse natie ontmoedigd is en dat wij als voorbeeld ongeschikt zijn voor de Arabische wereld. Het vallen of opstaan in deze parlementsverkiezingen is dus niet alleen een interne aangelegenheid (om Ahmadinejad te verzwakken), maar ook om de internationale missie om ,,de islamitische revolutie te exporteren naar andere (Arabische) landen te bewerkstellingen. Dus voor het regime zowel nationaal als internationaal zeer belangrijk!
Ahmadinejad
Na wekenlange stilte sprak Ahmadinejad zich eindelijk uit over de verkiezingen. Eén dag voor de toespraak van de Opperste Leider moedigde hij de kiezers aan om te stemmen en sprak de volgende woorden: ,,alle belangrijke zaken in ons land worden bepaald door de verkiezingen. Hiermee daagde hij de positie van de niet-gekozen Opperste Leider in de huidige Iraanse politiek uit. Immers, heeft president Ahmadinejad, als het hoofd van de uitvoerende macht in Iran, zich de laatste maanden ontpopt tot de grootste rivaal van de Opperste Leider Khamenei, met als gevolg dat zijn vertrouwelingen door Khameneis aanhangers als afdwalers worden betiteld. Interessant aan deze verkiezingen is dat Ahmadinejad met zijn Ministerie van Binnenlandse Zaken zorg moet dragen voor de uitvoering van de stemmen. Ironisch genoeg kan door de botsing van belangen en geschillen binnen de interne machtsblokken van het regime (Khamenei vs. Ahmadinejad) de dunne scheidingslijn van vriend vs. vijand nieuwe vormen aannemen.
Het is ook niet voor niets dat het Ministerie van Intelligentie van Iran deze parlementsverkiezingen als ,,de meest ontvankelijke en zorgwekkende verkiezingen in de geschiedenis van de Islamitische Republiek heeft beschreven. Khamenei gaf immers ruim een half jaar geleden aan dat deze parlementsverkiezingen ,,een bedreiging vormen voor ,,de veiligheid van het land.
De opposanten
Voor het eerst in de geschiedenis van de Islamitische Republiek Iran hebben de oppositiepartijen in het binnen- en buitenland postuum deze verkiezingen geboycot. Enerzijds omdat hun parlementskandidaten uitgesloten zijn van deelname en hun politieke leiders sinds de presidentsverkiezingen van twee jaar geleden in gevangenschap worden gehouden, anderzijds omdat een deel van de opposanten per definitie seculier is en zich zodoende tegen het islamitische regime als zodanig keert.
Human Right Watch, dat de mate van mensenrechten in de wereld monitort, liet gisteren weten dat deze verkiezingen sterk oneerlijk zijn als gevolg van willekeurige ontzeggingen van de kandidaten en het in huisarrest houden van de voormalige hervormingsgezinde leiders. Deze reactie bevestigt de klacht van de oppositie partijen die voor een boycot hebben gekozen. De verwachting is dat het Islamitische regime een deelname van boven de 60 procent van de stemgerechtigden zal aankondigen. Gezien de fricties tussen de aanhangers van Ahmadinejad en die van Khamenei zullen deze verkiezingen voor nieuwe onthullingen en beschuldigingen heen en weer zorgen en met de dag zal het wetgevende orgaan van Iran, het nieuwe parlement dat sterk pro-Khamenei is, zich krachtiger verzetten tegen de uitvoerende macht, dat uit de naasten van Ahmadinejad bestaat.
Auteur: Damon Golriz (1981) is geboren in Iran en woont sinds 1995 als politieke vluchteling in Nederland. Golriz is een politiek commentator en publicist en was een vaste tafelgast in de talkshow De Halve Maan.