Turkse demonstranten: 'De fascist Erdogan moet opstappen'

Veel Nederlandse lezers van DDS en andere websites / kranten vragen zich af wat het doel is van de anti-AKP demonstranten. Ik sprak de afgelopen dagen met tientallen actievoerders. Hieronder een verslag van hun wensen, waaruit we kunnen concluderen dat dit al lang niet meer om een park gaat, maar om het fundament van de Turkse Republiek. Het is de islamist Erdogan tegen het seculiere deel van de bevolking, dit tot de opkomst van de AKP de touwtjes stevig in handen hadden.

Op de vraag of een compromis voor de hand ligt werd mij verteld dat dit niet mogelijk is. "Erdogan moet opstappen. 

In Izmir - de meest seculiere stad van Turkije en de op twee na grootste met tussen de drie en vier miljoen inwoners - zijn demonstranten het daar helemaal mee eens. Eén van hen vertelt: "Erdogan is te ver gegaan. Wist je dat er geen foto van Atatürk meer staat in nieuwe schoolboeken? Hij verwijdert Atatürk, die het Turkse secularisme representeert, uit de geschiedenis. Hij wil de Sharia invoeren!".

Actievoerder Metin vult aan: "Erdogan is een fascist. Hij luistert naar niemand en pakt onze rechten af. Wat heeft hij ermee te maken dat ik na 10 uur 's avonds een biertje koop? Niemand kan er meer aan twijfelen dat hij maar één doel heeft: de Turkse Republiek veranderen in een Islamitische theocratie".

En het zijn niet alleen jonge studenten die zich op zo'n manier uitspreken tegen de hardhandige en autocratische manier waarop Erdogan politiek bedrijft en zijn (religieuze) wil oplegt aan de bevolking, nee, ouderen denken er net zo over. Toen ik vandaag naar een kleine markt ging om wat boodschappen te doen vroeg de eigenaar me of ik naar de demonstraties was geweest. Natuurlijk antwoordde ik bevestigend. Zijn reactie? "Goed zo! Schrijf erover voor het Nederlandse publiek! Erdogan moet worden afgezet, hij stuurt zijn politiehonden af op jongeren die demonstreren. Ze gebruiken bruut geweld! Die man is geen democraat, maar een echte fascist!"

Tijdens de demonstratie liep er een andere oudere man op me af. Ik had hem nog nooit gezien en zal hem vrijwel zeker ook nooit meer tegenkomen. Hij sjouwde een Turkse vlag met zich mee, en keek me aan. "Hoor je bij hen?", vroeg hij wijzend op politie in burger. "Nee hoor", zei ik, "ik ben een journalist uit Nederland. Ik kom hier om verslag te doen van deze demonstratie". "Oh!", glunderde de bejaarde man, "dat is heel goed! Holland, he? Dan sta je dus aan onze kant. Jij bent geen fascist. Jullie zijn liberaal! Welkom, welkom, doe goed verslag, vertel de wereld wat er hier gebeurt". Desgevraagd vertelde hij me dat "de hele AK Parti weg moet. Een compromis is uitgesloten". Daarna verdween hij even snel in de meute demonstranten als hij gekomen was. 

Terwijl ik met mensen probeerde te spreken scandeerden de andere demonstranten de hele tijd anti-Erdogan leuzen. Met name "Erdogan istifa, Erdogan istifa!" (Erdogan stap op, Erdogan stap op) was populair. Andere leuzen die het goed deden waren "Wij zijn de soldaten van (Mustafa Kemal) Atatürk" (de grondlegger van de moderne, seculiere Turkse Republiek) en "Erdogan is een h**r*nzoon". Die laatste leus werd door een klein gedeelte gescandeerd.

Het moge duidelijk zijn, de woede van de demonstranten neemt niet af, maar toe, en ze hebben geen enkele behoefte aan een compromis met de regering. Premier Erdogan en de zijnen moeten wat de demonstranten betreft opstappen per direct op zoek naar een nieuwe baan, buiten de politiek.

Daarnaast draait het Izmiriaanse verzet al lang niet meer om een paar bomen en een leuk parkje. Het draait nu om veel belangrijkere principes, te weten vrijheid, individuele rechten en secularisme. Het is daarbij opvallend dat er heel veel vrouwen zijn die meedoen met de demonstraties: moderne (mooie) vrouwen, zonder hoofddoek, en met een sterke eigen mening. 

En niet alleen volwassen vrouwen, maar ook kleine meisjes verdedigden hun recht om hun leven op hún manier te leiden:

Tenslotte, hieronder een video die de ronde doet op YouTube. Deze video is niet gemaakt door iemand uit Izmir, maar uit Ankara. De redenen die hij geeft over de oorzaken van de massademonstraties zijn echter voor een groot deel dezelfde als die gegeven worden door demonstranten in Izmir. Belangwekkend is vooral dat de student aangeeft genoeg te hebben van de angst die hij voor de regering voelt. Hij, zegt hij, wil dat hij niet langer bang hoeft te zijn voor de overheid. Hij heeft er genoeg van dat hij, iedere keer dat hij iets tweet over de demonstraties of de AK Partij, bij zichzelf denkt: "Word ik dit keer opgepakt?"