Teevens aanblijven kan Rutte II het immigratiebeleid kosten

Het was al na elven toen voor VVD-staatssecretaris Teeven het verlossende woord kwam: een motie van wantrouwen - ingediend tegen de bewindspersoon vanwege de Dolmatov-affaire - werd door de Kamer verworpen. Het was 44 voor, en 96 tegen. Ruim tweederde vond dat Teeven door mocht als onderknuppel van Ivo Opstelten.

Onder de voorstanders van Teeven bevonden zich VVD, PvdA, PVV, 50+ en SGP. Voor het grootste deel is dat niet verbazingwekkend. VVD en PvdA zijn de coalitie, en de SGP steunt alleen in heel uitzonderlijke gevallen een motie van wantrouwen. De casus-Teeven bleek niet zo'n geval. 50PLUS was bij de stemming te dement om zich nog te herinneren wat Teeven in z'n eerste termijn ook alweer gezegd heeft. De PVV had blijkbaar besloten dat ze niks te winnen hadden bij dit debat, hielden zich afzijdig en stemden tégen een motie van wantrouwen (wat voor die club echt een unicum is). Wellicht wilden de mannen en vrouwen van Wilders zich niet al te bewust barmhartig wilde opstellen inzake een omgekomen asielzoeker, uit angst de anti-immigratiestem te verliezen. We zullen het niet weten, want de PVV hield de kaken vrij stevig op elkaar.

Interessanter is het om te kijken wie er tegen de motie van wantrouwen waren. Natuurlijk, daar vindt je de onvermijdelijke SP en de Partij voor de Dieren. Laatstgenoemde wist op het laatste moment het debat overigens ook nog eens te kapen door naast de reeds ingediende motie van wantrouwen, ook nog eens een motie van vertrouwen op de agenda te laten zetten. Kamerleden reageerden ziedend op deze verkrachting van het Nederlandse staatsrecht. De anders zo beheersde Kees van der Staaij (SGP) sprak van een staatsrechterlijk monster. PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt stond zich op te vreten bij de interruptiemicrofoon, en alle VVD-Kamerleden actief op de social media deden een rondje woedend twitteren (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8). Het hele tafereel ging zo ineens over Marianne Thieme, wat de zegsvrouwe van de Nederlandse dieren op een lawine aan hoon kwam te staan. Haar motie werd trouwens verworpen met 144 stemmen tegen.

Terug nu naar de tegenstanders van Teeven. CDA, CU, D66 en GroenLinks wilden allemaal niks weten van een mea culpa van de crime fighter van de VVD. Dolmatov was overleden, en daar droeg Teeven de zware politieke schuld voor. Hij moest aftreden, aldus de vier centrumlinkse partijen. Nu waren deze partijen tezamen van een kleine minderheid, maar toch zijn ze van groot belang voor de coalitie. Ze kunnen namelijk Rutte II aan een meerderheid helpen in de Eerste Kamer, die VVD en PvdA daar niet op eigen houtje hebben weten te bemachtigen. In de afgelopen maanden is het verzilveren van steun op tal van dossiers al een ware beproeving gebleken.

Nu moet ook nog een zwaar beschadigde Fred Teeven bij fracties aankloppen die hem eigenlijk niet meer vertrouwen. Hij zal er hoe dan ook langs moeten om te lobbyen voor steun voor z'n wetsvoorstellen, maar of de gehavende onderminister een luisterend oor vindt? CDA, CU, D66 en GroenLinks hebben weinig belang bij het sluiten van dealtjes met bijzonder impopulaire bewindspersonen. Wanneer je immers met een ongeloofwaardig politicus de achterkamertjes induikt om er een akkoord te smeden, dan ben je zelf ook niet zo geloofwaardig meer, natuurlijk.

Een dergelijke situatie kán niet in het voordeel van het kabinet zijn. Teeven blijft nu aan, en kan ogenschijnlijk door met z'n taak. Maar zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Het minderheidskabinet-Rutte (want dát is het) had er verstandig aan gedaan Teeven te vervangen door een verse en ongehavende opvolger. Nu dat niet is gedaan, moet de regerende ploeg binnenkort de consequenties bezuren: na de gehele sociaal-economische paragraaf uit het regeerakkoord, kan straks ook de immigratieparagraaf in de shredder.