Start PVV is echte begin van de campagne

Met de start van de PVV-campagne gisteravond in het Rotterdamse Ahoy lijkt de verkiezingsstrijd pas echt begonnen. Vandaag komt ook premier Rutte uit de coulissen, en hebben eindelijk alle hoofdrolspelers zich opgesteld.

De uitgebreide aandacht die Nieuwsuur gisteravond aan de campagnestart van de PVV gaf, erkent bovenstaande observatie: nu pas wordt de strijd serieus. Dat daarmee impliciet de lijsttrekkers van de partijen die woensdagavond al bij de NOS debatteerden werden gedegradeerd tot figuranten. Dit zegt veel - zo niet alles - over hoe men in Hilversum de politieke werkelijkheid beziet: een strijd tussen drie hoofdrichtingen die Nederland mogelijk in zal slaan bij de stembusgang op 12 september.

Genoemde 'overigen' - die ik vorige week weinig flatteus als VVD-bijwagens karakteriseerde onder de noemer 'Regentenpartij' - zien dat vermoedelijk anders. Desondanks illustreerde het debat woensdagavond slechts het gelijk van mijn observatie - en die van Joost Niemöller gisteren, dat hun standpunten dusdanig dicht bij elkaar liggen, dat de onderlinge verschillen irrelevant geworden zijn. Stemmen op deze partijen is feitelijk een stem op de VVD geworden, al gebiedt de eerlijkheid me in deze een uitzondering te maken voor de SGP en de Partij voor de Dieren.

Zoals bekend heeft de PVV zich deze verkiezingen volledig gericht op de bestrijding van de bedilzucht van de Brusselse Eurocraten. Door te proberen van deze verkiezingen een referendum over euro en EU te maken, toont de PVV zich - wellicht voor het eerst zó duidelijk - als een partij van onversneden nationalistische snit. Hetgeen zij naar mijn gevoelen ook altijd geweest is.

De campagnestart in Rotterdam straalde dat ook uit. In Ahoy lagen voor de bezoekers Nederlandse vlaggetjes klaar - Geert Wilders sprak met als achtergrond de vlag van ons land. Het bleef in de zaal niet onopgemerkt.

En waarom ook niet? Nationalisme is in Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog stelselmatig onderdrukt en weggezet als een ongezond sentiment dat de waarde van andere culturen veronachtzaamt ten faveure van die van ons zelf. Alsof dat een schande zou zijn. Trots zijn op je eigen land is een natuurlijk instinct als het goed is, niet iets dat slechts eens in de vier jaar met tegenzin kan worden afgestoft als ijkpunt bij grote sportevenementen.

Niet voor niets ging jarenlang het gerucht, dat het op de redactie van De Volkskrant verboden was de term 'ons land' te gebruiken - het zou de verkeerde associaties op kunnen wekken. In hoeverre dit verhaal apocrief is doet eigenlijk niets ter zake: wie de verslaggeving uit de jaren tachtig en negentig opnieuw bekijkt kan niet anders dan constateren dat als deze regel bestond, haar in ieder geval aandachtig eer bewezen werd.

Verslag uit Ahoy
Nadat ik gisteravond thuis kwam, heb ik de herhalingen van het NOS-Journaal en Nieuwsuur 's nachts aandachtig bekeken. En ik moet toegeven: ik heb slechtere en voor de PVV negatiever verslagen gezien de afgelopen jaren, al besloop mij bij tijden het gevoel dat de NOS-redactie een aantal beelden anders beoordeelt dan ik zelf.

De aantallen lege stoelen waarop de NOS hamerde ("halflege zaal") werden overigens veroorzaakt doordat er maar 540 plaatsen beschikbaar waren, terwijl er in de zaal zeker 800 zitplaatsen beschikbaar waren. Maar aan die 540 werd zeer streng de hand gehouden, de beveiliging had het er maar druk mee.

Er was in het NOS-verslag echter één grote omissie.

Geert Wilders presenteerde zich gisteravond letterlijk en met zeer veel nadruk als de politieke erfgenaam van Pim Fortuyn. Niet alleen door de plaatsbepaling van de campagnestart voor Rotterdam op te hangen aan Fortuyn en het begin van diens revolte nu al meer dan 11 jaar geleden. Ook door nadrukkelijk te wijzen op politieke medestanders van Fortuyn, die zich sinds de moord bij de PVV hebben aangesloten, onderstreepte Wilders deze doorlopende lijn.

Ook Wilders' aanvallen op andere partijen markeerden het einde van het inleidende rondje prietpraat woensdagavond. Mark Rutte werd gekarakteriseerd met het beeld, dat je hem 's nachts wakker kunt maken voor het tekenen van een blanco cheque. "Oom Emile" van de SP kreeg een veeg uit de pan als de man die niet alleen veel te veel geld wil lenen (te betalen door uw kinderen en van uw toekomstige AOW), maar ook de poorten voor immigranten weer wagenwijd openzet, onderwijl geld lenend om de Ontwikkelingssamenwerking verder uit te breiden.

Hiermee waren we weer terug op bekend terrein. Desalniettemin verdient vermelding, dat juist nu zelfs in het CDA stemmen opgaan om de OS eens wat minder een automatisme te laten zijn, dit programmapunt van de SP tamelijk vreemd aan doet. Wellicht betaalt Emile Roemer geen boete aan Brussel, maar als dankzij een aflaat van een miljard aan OS hetzelfde financiële resultaat wordt bereikt, is dat voor het Nederlandse electoraat niet beter

Waar de vergezichten van zowel Rutte als Roemer ons voorhouden dat de steun van Nederland voor de EU en de wereld onmisbaar is, vraagt Geert Wilders in de eerste plaats aandacht voor de offers die daarvoor van ons gevraagd worden. Dát is de vraag waarom deze verkiezingen draaien, maar waarover ons op het hart gebonden wordt dat dit een plicht is waaraan we ons niet zouden mogen onttrekken.

Waarom niet, eigenlijk?