Populisten versus realisten - wij en zij

Al sinds de gloriedagen van Pim Fortuyn ben ik sterk aangetrokken tot een alternatief voor de klassieke partijen (christen-democraten, sociaal-democraten of liberalen), die al jarenlang over en weer in de regering zitten en in de leiding van menig instituut of instelling, waaronder de EU in Brussel, en die op die manier danig ons leven bepalen en in sommige opzichten soms verzieken. Sinds de revolte van Fortuyn, die overtuigd was dat het anders kon, is er opmerkelijk weinig veranderd. Bijna alles aan die man sprak me aan. Zijn beleid ten aanzien van immigratie ('Nederland is vol'); zijn opstelling ten opzichte van de achterlijke godsdienst (of ideologie) islam; de erkenning dat niet aangepaste immigranten ons probleem waren dat wij hadden veroorzaakt en dus moesten oplossen ('kut-Marokkanen' maar wel ónze kut-Marokkanen); zijn emotionele oproep dat wij de Nederlandse normen en waarden niet mochten verkwanselen voor een intolerante dominant - vrouw- en homo-onvriendelijk- systeem; zijn oproep voor kleinschaligheid in gezondheidszorg en onderwijs; zijn oproep om de artsen en verplegers weer de baas te laten zijn over behandeling van patiënten; zijn rotsvaste overtuiging dat de rol van de overheid terug moest, en dat de problemen op het gebied van veiligheid, in onderwijs en gezondheidszorg niet konden worden opgelost met meer geld; dat de politieagent weer gezag moest uitstralen en daarnaar moest kunnen handelen; dat de beteugeling vanuit de EU moest worden terug gedrongen. En tot slot dat de politiek weer in dienst moest komen van de mensen waarvoor het oorspronkelijk was bedoeld. At your service!

Allemaal, vanuit mijn gezichtspunt hele logische, voor de hand liggende oplossingen. Na Fortuyn, kwam de LPF, na de LPF kwam Wilders met zijn PVV en recent kwam daar ook, voor het EP, de nieuwe lijst Artikel 50 bij. Mensen die tezamen een hele andere aanpak bepleiten van de problemen die door de gevestigde politieke stromingen als problemen worden ervaren.

Het zijn echter niet de problemen en de oplossingen van en voor de meerderheid van de politieke partijen. Zij - de bestuurlijke elite en politici - zien dat allemaal totaal anders.

Wij kunnen heel veel tegenstellingen duiden als tegenstellingen tussen de 'redelijken' en de nieuwe realisten. Door sommigen, waaronder Wim van Dinten zouden deze verschillen worden geduid in termen van verschillen in sociale oriëntatie. In termen van betekenis en betekenisgeving. De kritiek van Fortuyn c.s. wordt door de grote meerderheid van de elite en van de mainstream media (MSM) niet van betekenis geacht. Zij geven er een andere betekenis aan.

De afgelopen maanden heb ik veel gecorrespondeerd (en getwitterd) met vrienden die heel duidelijk in het kamp van de redelijken staan. Sommigen behoren tot de elite en weer anderen zitten in functies en banen waar verantwoordelijkheid is vereist. Niet schreeuwen en oppositie voeren, maar inhoudelijk beargumenteren welke de beste aanpak van de problemen is waar zij voor staan. De redelijken erkennen dat er problemen zijn, maar die kunnen net als in het verleden, in goed overleg en met de maat der redelijkheid worden overwonnen. De redelijken staan voor het verbeteren van tekortkomingen van de huidige structuren, waaronder de EU, en de manier waarop het land wordt bestuurd. De inrichting van het land in super-provincies en het vergroten van de slagkracht en verantwoordelijkheid van het gemeente bestuur. Het gemeentelijke bestuur dicht bij de mensen. Het geeft zo een gemengd beeld. Precies het beeld dat redelijken voorstaan. Geen revoluties, geen onbezonnen fratsen, verantwoordelijk bestuur, geleidelijk aan, middels beproefde concepten en methoden. Het voorzichtig erkennen van een democratisch tekort van  de huidige EU hoort daar bij.

Het erkennen van weeffouten bij de introductie van de Euro is een andere. Het zijn stappen op weg naar het verbeteren van de huidige status quo. De EU is ongetwijfeld vooral een product van onze geschiedenis: nooit meer oorlog. De EURO is weliswaar een politieke (meester) zet geweest, maar werd vooral gezien als een noodzakelijke stap om te komen tot een soort van Verenigde Staten van Europa. De redelijken begrepen dondersgoed dat in 2050 het voormalige West-Europa nog maar slechts 2,5% van de totale wereldbevolking zou uitmaken en dus zou worden gemarginaliseerd tot een volstrekt onbetekenende factor op het wereldtoneel; veel geschiedenis, maar vooral zonder toekomst. Logisch dat als je deze redenering doortrekt, dat er voor Nederland buiten een EU en als volledig zelfstandige natie, totaal geen uitzicht resteert. Er is dan  geen andere keuze. 

Ik heb een vriend, die werkzaam is in de EU op een redelijk hoge positie, en hij heeft het me meerdere malen ontredderd uitgelegd. Hij begrijpt en kent de geschiedenis van Nederland en onze omringende landen, en ziet dat binnen het geweld van handelsblokken en reuze staten (China, India, de VS, Brazilië en Rusland) geen rol meer is weggelegd voor Nederland, met minder inwoners dan de meeste grote steden in BRIC landen. Je doet dan niet alleen niet meer mee, maar je telt niet meer mee, is zijn opvatting. De frustratie bij dit soort mensen is, dat de politieke leiders van de individuele lidstaten in Brussel een ander liedje zingen dan thuis. Eenmaal thuisgekomen varen de landelijke leiders en politici een landelijke koers, met oog voor de - nationale en vooral lokale - zorgen van de kiezers  en de korte termijn belangen van hun achterban en partijgenoten. Het is erg moeilijk schipperen voor deze bestuurders en politici want het politieke en bestuurlijke klimaat in Brussel is zo heel anders dan dat van thuis. In Brussel is slechts ruimte voor het Grote Werk. De werkelijke uitdagingen, waar de groep van nu 28 landen voor staan: economie en groei, werkgelegenheid, energiebeleid, controle op overheidsfinanciën van de individuele lidstaten, de bankenunie, de stabiliteit en toekomst van de Euro, de rol en functie van de ECB, de concurrentiekracht van de toekomstige unie, vrede en veiligheid, terrorisme bestrijding, handelsverdragen met andere handelsblokken en een toekomstig gemeenschappelijk buitenlandsbeleid. Nu na de nieuwe Poetin komt daar ook nog eens een gemeenschappelijk defensiebeleid bij.

Deze thema’s verhouden zicht niet tot de problemen op nationale niveaus. Ze zijn er eenvoudig weg te groot en te abstract voor, aldus mijn vrienden.

David Cameron is van alle premiers in de EU diegene die de meeste hinder ondervindt van dit dilemma. Hij heeft als opponent een ijzersterke Nigel Farage van de United Kingdom Independent Party (UKIP). Farage is alles wat hij niet is. Farage heeft gevoel voor humor, hij rookt, hij drinkt, hij houdt van risico en heeft - in zekere zin - een leuke boevenkop. Hij is anti-establishment, anti-elite, anti-beroepspolitici, anti-Herman van Rompuy, Barroso, Verhofstadt en Schulz, anti-bureaucratie en verspilling, anti-euro, anti-Verenigde Staten van Europa, anti alles wat niet democratisch tot stand kwam of democratisch werd gekozen. En Nigel Farage is dus ook zeer anti Lady Ashton (commissaris “BUZA” EU). Ze heeft nog nooit aan een verkiezing meegedaan, is dus nooit ergens voor gekozen en kwam enkel en alleen aan de (te) goed betaalde baan als EU commissaris dankzij bewezen diensten aan de Labour partij van Tony Blair. Zelfs de adellijke titel 'Lady' werd haar gegeven.

Nigel Farage is niet overal tegen. Hij en zijn partij zijn ook heel sterk voorstander van een aantal in het oog springende beleidsuitgangspunten: UKIP wil de zeggenschap terug over immigratie: zij wil dat de UK zelf beslist over wie er binnen mag en wie niet, waarbij vooral de kwaliteit en kwaliteiten van de immigrant moeten worden beoordeeld (naar Australisch voorbeeld) en niet enkel en alleen het gegeven, dat zij afkomstig zijn uit een EU lidstaat. Het VK is een zeer aantrekkelijke bestemming voor emigranten. UKIP wil de zeggenschap terug over de wetgeving: sinds 2010 werden 3750 EU wetten en richtlijnen ingevoerd. UKIP is zeer gebrand op het houden van haar eigen munt, het pond, en een eigen monetair beleid. Ze is zeer voor een zelfstandig UK beleid ten aanzien van handelsovereenkomsten met andere landen (vooral met voormalig Gemenebest-landen, met China, de VS en andere BRIC-landen). UKIP is zeer voor het behouden van de Engelse cultuur, voor de Engelse normen en waarden, voor het behoud van het Engelse erfgoed, het Engelse straatbeeld, de Engelse taal. De UK moet haar zelfstandigheid terughalen en haar zelfvertrouwen herwinnen. Engeland zal - volgens Nigel Farage - buiten de EU veel sterker worden dan daarbinnen. Trading with the world.

Nigel Farage is mijn grootste held binnen de Europese politieke verhoudingen. Alles wat de man zegt, de manier waarop hij het zegt, de manier waarop hij niet-gekozen autoriteiten aanspreekt op hun gebreken, inclusief het beledigen van Herman van Rompuy: alles spreekt me aan!

Er zijn veel overkomsten - en enkele verschillen - met onze eigen Nederlandse Geert Wilders. Wilders is ook vooral een 'tegenpartij'. Een tegenpartij met zeer waardevolle en inhoudelijk zinvolle voorstellen hoe het anders zou kunnen. In elke stemmenwijzer kom ik uit op de PVV - en recent ook bij Artikel 50. In ieder geval is mijn stem anti-EU. Er is weinig aan de huidige EU dat me aanspreekt. Geen enkele van haar leiders heeft mijn sympathie. Niet een van de kandidaten voor het voorzitterschap van de Commissie heeft mijn voorkeur. Ze roepen alle drie (4) grote weerstanden op. Verder ben ik anti-islam (zie Pat Condell voor argumenten), anti-euro, anti-bankenunie, anti-PvdA en -VVD, anti-Mark Rutte en anti-Diederik Samsom. Ik ben tegen uitholling van de zorg in het algemeen en die voor ouderen in het bijzonder, ik ben tegen onaangepaste 'kut Marokkanen', die schijt hebben aan Nederland en aan Nederlanders; schijt aan onze normen en waarden, aan onze homoseksuelen, aan onze Joodse mensen. Ik ben daar tegen.

En toch vermoed ik al die jaren al - onbewust - dat noch Fortuyn, noch Wilders, noch Daniël van de Stoep van Artikel 50, en zelfs Nigel Farage, de problemen die mij 'anti' stemmen, zullen kunnen oplossen. Het oplossen van de problemen, die ik als problemen ervaar, laten zich maar op één en enkel één manier oplossen en dat is via vrije democratische verkiezingen. Referenda. In het VK zul je in de komende maanden zien, dat de druk die uitgaat van het vermoedelijke zeer gunstige  verkiezingsresultaat van UKIP,  de andere partijen zullen opschuiven in de richting van enkele van de standpunten van UKIP. In Nederland hebben de soms wat extremere standpunten van de PVV gezorgd voor een verschuiving van de publieke opinie op tal van beleidsterreinen. Als je vandaag de toenmalige standpunten van de Centrum Partij van Hans Janmaat vergelijkt met wat vandaag meer algemeen gangbaar is, dan is er in 20 jaar veel vooruitgang. Maar evolutie is geen garantie dat alles altijd alleen maar beter wordt.

Ziehier de rol van politiek aansprekende figuren als Nigel Farage en Geert Wilders. Ze zijn gecreëerd door verouderde statische politieke partijen, door de legers van beroepspolitici die nooit zelf een fatsoenlijke baan hebben gehad in de private sector, door de duizenden politici en bureaucraten die niet het algemeen belang van de bevolking als uitgangspunt nemen voor hun keuzes en het zijn vreemd genoeg diezelfde partijen die zich uiteindelijk zullen (moeten) hervinden en hun verantwoordelijkheid zullen nemen om de nodige interne veranderingen door te voeren, om zo uiteindelijke -via democratische weg- de anti partijen, de EU-sceptische partijen zo u wilt, zullen helpen zich op te heffen of te evolueren naar politieke stromingen die de gulden middenweg bewandelen. Godzijdank heeft de euro dit gezegde nog niet opgeheven. 

Zo bezien is democratie opeens weer beeldschoon.