Deze week schat Maurice de Hond niet in hoeveel zetels de partijen in de Tweede Kamer momenteel waard zijn, maar komt hij met een iets ingrijpendere voorspelling: volgens de bekendste peiler van Nederland staan we aan de vooravond van een totale implosie van het gehele politieke stelsel van ons land. Of aanstaande coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie deze week extra zetels verliezen? Vast wel, maar Maurice de Hond heeft het voor de verandering niet gepeild. Voor één keer heeft de man die bij uitstek de dagkoersen in de Tweede Kamer bijhoudt een stapje terug gezet om de Nederlandse politiek vanuit bird's eye-perspectief te bekijken. En wat hij dan onder zich ziet afspelen, dat acht hij niet best. Decadent, verouderd, verrot en temidden van dat slecht onderhouden stelsel lopen politici die tijdrekken en pretenderen dat we nog in de gloriedagen van onze democratie leven.
De Hond ziet het somber in voor de wijze waarop het landsbestuur functioneert:
"Men realiseert zich blijkbaar niet hoe onze partijstructuur niet meer aansluit bij de wijze waarop de politieke opvattingen over het electoraat zijn verdeeld.
Via Peil.nl zijn een 30-tal stellingen aan de kiezers voorgelegd, waaruit blijkt hoe onze partijstructuur niet meer past bij de hybride opvattingen van de Nederlanders anno 2017. Een dichtgetimmerd regeerakkoord op basis van een kleine meerderheid in Eerste en Tweede Kamer anno 2017 is een garantie voor groot verlies van de nieuwe coalitie bij de volgende Tweede Kamerverkiezing en de tussenliggende verkiezingen. Waarna het vormen van een stabiele regering nog moeilijker zal worden.
Als er geen ingrijpende veranderingen vinden in ons politieke stelsel en politieke cultuur zal onze ineenstorting van ons parlementair systeem in slow motion voortduren."
Eén van de conclusies die De Hond trekt, is dat kiezers slechts zelden het nog volledig eens zijn met
politieke partijen. De Hond spreekt van een afnemende 'homogenie'. Eigenlijk neemt het gros standpunten in die door verschillende (schijnbaar tegenstrijdige) partijen worden vertegenwoordigd. Dat leidt vrijwel per definitie tot teleurstelling bij het vormen van een nieuw kabinet, want een groot deel van je mening werd sowieso al alleen door de oppositie vertegenwoordigd. Kijk maar mee:
De Hond concludeert dus:
"We zien dus kiezers, die steeds minder binding hebben met de partij van hun keuze, en steeds meer alternatieven hebben, waar ze naar toe kunnen gaan op basis van de meeste van hun opvattingen over belangrijke politieke kwesties. Het is een goede illustratie dat de partij-profielen achterhaald zijn en het principe van de politieke partij eigenlijk niet meer past bij de hybride opvattingen van de moderne mens.
Dat lijkt een onomkeerbaar proces te zijn. Want juist als, zoals nu in Nederland en Duitsland, de regeringscombinatie moet gaan bestaan uit meer partijen dan normaal en dan ook nog partijen die op relevante punten ver van elkaar af staan dan is de kans heel groot, dat die partijen in sterke mate kiezers snel weer kwijt raken. Veel van de besluiten van zo’n kabinet zijn namelijk compromissen en oppositiepartijen hebben eenduidiger opvattingen over controversiële onderwerpen. Zij hoeven immers geen compromissen te sluiten."
Maakt uw borst dus maar nat: de komende jaren gaan we nog veel
peilingen zijn met regeringspartijen die daarin meer dan tien zetels verliezen. Wie dacht dat de PvdA flink gedecimeerd werd na een periode als regeringspartij moet straks maar even kijken hoe klein partijen als D66 en het CDA kunnen worden.
It ain't going to be pretty, om het in Amerikaanse
slang te zeggen. Maar goed, als de eindtijd van ons parlementaire stelsel wordt aangekondigd dan is dat wel zo'n beetje wat je kan verwacht, aldus in ieder geval Mauric de Hond.
