De overheid doet over terreurdreiging
geheimzinnig en onthoudt de burger essentiële informatie
De Nederlandse overheid moet burgers goed
voorlichten over gevolgen van terreurdreigingen. Onnodige geheimhouding
verstoort die overheidstaak en brengt de burgerij in gevaar.?
De Nationale Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) van
het ministerie van Veiligheid en Justitie denkt dat de kans op een
terroristische aanslag in Nederland reëel is. De dreiging is nu op het een na
hoogste niveau en dus substantieel.
De argumentatie daarvoor is diffuus en gedeeltelijk zelfs onwaar. De
Nederlandse burger merkt helemaal niets van een kritieke situatie.
Dreiging door jihadstrijders uit Syrië
De NCTV suggereert
dat er in Nederland een grote terreurdreiging uitgaat van jihadstrijders die uit
Syrië zijn teruggekeerd in Nederland. Het gaat dan om ruim twintig (!) avonturiers
met en zonder gevechtservaring. Waartegen die dreiging is gericht, zegt de NCTV
niet. Dat kan strategie zijn. Maar de NCTV geeft in het bericht ook geen
aanwijzingen wanneer de dreiging zich zou kunnen gaan manifesteren en blijkt
niet in staat de Nederlandse burger duidelijk maken waarom er sprake is van een
substantiële dreiging.
Drones boven woonwijken
Justitie zelf neemt
een hele serie maatregelen om de mogelijke dreiging van deze twintig
jihadstrijders in te dammen, want het is eenvoudig persoonlijke gegevens, mobiliteit
en activiteiten, zowel in de echte als in de digitale wereld in kaart te
brengen. Zeker met de hulp van welzijnswerkers, wijkagenten, informanten, familieleden
en buurtgenoten.
Vervolgens worden
paspoorten vervallen verklaard, worden reisgegevens uitgebreider vastgelegd, ronselaars
worden vervolgd en in hechtenis genomen en financiële tegoeden bevroren.
Vanzelfsprekend
worden de twintig potentiële terroristen door civiele, militaire en
politie-inlichtingendiensten afgeluisterd, onder (camera-)observatie gesteld en
hun telefoons en computers gehackt. De samenwerking tussen politie en defensie
laat het zelfs toe om boven woonwijken drones in te zetten. En tot slot is er nog
de mogelijkheid deze jihadstrijders preventief op te sluiten.
Over welke
substantiële dreiging hebben we het dan nog?
Onderzoek naar de dreigings- en
risicoanalyses
Het is een ware
prestatie van een klein aantal uit Syrië teruggekeerde jongelui om het
Nederlandse veiligheidsapparaat compleet te gijzelen, de hele Nederlandse
samenleving te ontwrichten en eigenlijk niets anders te doen dan een aanslag op
de schatkist te plegen.
Een normaal
denkend mens komt al snel tot de conclusie dat deze twintig jihadstrijders
volledig zijn "kaltgestelt". Dan kan je als overheid moeilijk
volhouden dat er van deze twintig jongelui een substantiële terreurdreiging uit
gaat. Hoewel de argumentatie van de overheid aan alle kanten rammelt, blijft
het dreigingsniveau toch gehandhaafd.
Het lijkt dan aannemelijk
dat justitie beschikt over andere gegevens, bijvoorbeeld uit het buitenland, die
de Nederlandse overheid zoveel angst inboezemen dat zij zich gedwongen voelt
over te gaan tot het doen van exorbitant hoge uitgaven voor
beveiligingsdoeleinden en het dreigingsniveau hoog houdt.
Bob Hoogenboom, hoogleraar politie- en
veiligheidsstudies, zegt in een artikel in 'Trouw' dat de overheid meer
verantwoording moet afleggen over 'draconische beveiligingsmaatregelen'.
Hij wil ook een onderzoek naar de dreigings- en risicoanalyses.
Met hem zeg ik 'wat
geheim is, moet geheim blijven'. Maar er wordt nu te veel informatie achtergehouden
die openbaar gemaakt had kunnen of zelfs moeten worden.
Geheimhouding kan
ook voortvloeien uit faalangst van beleidsmakers, bestuurders en politici, gevoed
door onwetendheid en gevreesde imagoschade.
De Nederlandse
overheid heeft een belangrijke rol in de voorlichting aan de burgers op
momenten dat het land groot gevaar loopt vanwege terroristische aanslagen. Die
burgers moeten zo goed mogelijk worden geïnformeerd over de gevaren die zij kunnen
lopen. Onnodige geheimhouding verstoort die overheidstaak en brengt de
burgerij onvermijdelijk in gevaar.
Geheimzinnigheid is niet sexy
De overheid
schiet te kort wanneer er een overtuigend verhaal moet worden verteld over de
noodzaak van epische beveiligingsmaatregelen. Het lijkt sexy om geheimzinniger
te doen dan strikt noodzakelijk. De burger wordt dan essentiële gegevens
onthouden.
Voorlopig blijft de
NCTV met droge ogen beweren dat de dreiging afkomstig is van een klein groepje
jihadstrijders uit Syrië. Dat is een drogreden. Dat is stemmingmakerij.