Overheid 2.1

Jaren geleden schreef ik een satire over hoe de overheid gratis bier zou moeten verstrekken. Als je maar genoeg argumenten stapelt, en die met (echte of frauduleuze) feiten onderbouwt, en een brede maatschappelijke waarde kunt “aantonen”, kun je de overheid tot ieder krankzinnig idee aanzetten.

Wat een ieder normaal vindt, is bij de overheid het omgekeerde. Een kennis uit het bedrijfsleven kwam door omstandigheden terecht bij het CBS. Hij zag inefficiënties, en stelde voor om efficiënter en goedkoper te werken. “Waarom zou je dat willen?” was de wedervraag. Zijn zoektocht naar efficiëntie, een drijfveer uit het bedrijfsleven, kon hij bij deze (semi) overheid niet kwijt.

Er zijn meerdere voorbeelden. Zodra de buit van het belastinggeld binnen is, leunt de overheid achterover.

De Volkskrant rubriek “Overheid 2.0” produceert opinieartikelen met ideeën om de overheid beter te maken. En prachtig mistgordijn. Want het zet mensen aan tot discussiëren over hoe het zou moeten zijn, maar beter zal het nooit worden. Energie verspild. Iedere misstand bij de overheid is namelijk een verworven recht voor een ander. Van een neutrale overheid is dan ook geen sprake, want de overheid denkt in de eerste plaats aan zichzelf. Misstanden bij de overheid zijn een never ending story. Wie denkt dat ambtenaren zorgvuldig met belastinggeld omspringen heeft het domweg aan het verkeerde eind. Ze willen het gewoon niet.

De drang om niets te veranderen zagen we ook in het kleurloze bijwagendebat bij de NOS. Meer van hetzelfde. De welbekende cadeaus aan de kiezer, “het geld is op” is niet eens een geldig argument. En iedereen weet dat op 13 september zal blijken dat de hele verkiezingscampagne één groot feest was van list en bedrog.

De grote klap van de Eurozone is onafwendbaar. Politici kunnen er niets meer aan doen, en ze doen er ook niets meer aan. Ze doen alsof ze de korte termijn kosten beperken, meer niet. Deze politici lijken op de man die net zijn baan verloren heeft. In het weekend van zijn laatste werkweek gaat hij nog even met zijn gezin naar een pretpark als afsluiting van een succesperiode. Daar geeft hij geld uit wat hij eigenlijk goed had kunnen gebruiken voor de magere periode die volgt. Dat is de Nederlandse politiek.

En Nederland maar denken dat ze nog meer cadeaus kan krijgen. Het volk wil de crisis niet oplossen. Ze wil gratis bier en slavernij voor de bierbrouwers. Beloofd is beloofd. We hebben in dit land een relatief hoge welvaart, plus de opbrengsten uit gas. Dat daar bovenop ook nog een gigantische staatschuld nodig is om de overheid op de been te houden is helemaal niet raar. Als een maatregel, zoals extra lening, nodig is voor “meer gratis geld naar mij”, dan vinden we dat in Nederland de normaalste zaak van de wereld. Iedereen wil zijn stuk van de overheidskoek.

Overheid 2.0 is net zo goed en slecht als overheid 1.0. De politiek beslist wie wint en verliest, de overheid voert uit. Een win-win situatie is alleen mogelijk in de vrije markt (maar niet iedere marktsituatie is per definitie win-win).

Win-win zal echter nooit bij de overheid voorkomen. Dat blijkt ook weer uit hoe de financiële crisis wordt “aangepakt”. Alle bewegingsruimte is opgebruikt. De verliezers kunnen zijn: wij allemaal, de spaarders, de overheidsafhankelijken, de bedrijven, de reizigers, en ga zo maar door.

De versnippering van het electorale landschap garandeert dat grote stappen voorlopig niet gemaakt zullen worden. Wie geld heeft moet betalen en daar zit geen rem op.

Dat de politie die ook de belastingwetgeving handhaaft inmiddels meer van het volk steelt dan alle boeven bij elkaar, mag niet baten. Wie een zwartwerker inhuurt zal zich verbazen hoeveel je nog voor een Euro kunt krijgen.

De overheid kán niet beter. Overheid 2.0 is net zo bedroevend als eerdere versies. Met het versnipperde politieke landschap komt dat ook steeds vaker naar buiten. Het wordt tijd dat we geen verlanglijstjes meer naar politici opsturen. De overheid kan niets met mensen die niets willen, en dat is ook wat we politici duidelijk moeten maken: we willen niets meer van u.