De Volkskrant staat niet bekend om opinies met rechtse signatuur, maar dat hoeft ook niet altijd. Je kan zeggen van de Volkskrant wat je wil, maar uiteindelijk probeert ook deze krant verschillende invalshoeken te bieden. Zo ook in een publicatie op de opiniepagina met als thema 'integratie'. Hoe kan het dat
integratie zo vaak mislukt en de politiek daar geen antwoord op heeft? In dit stuk wordt het concept gepromoot dat je tot nu toe alleen maar zag in de conservatieve hoek: Leitkultur. Volgens de schrijver, Willem Melching, is Leutkultur de oplossing voor succesvolle integratie. Een goed voorbeeld is de
Verenigde Staten.
De sleutel tot dit succes ligt volgens Tibi in het concept ‘Leitkultur’: een aantal algemeen gedeelde normen en waarden. Daarom is het bestaan van een Leitkultur een onmisbaar instrument om nieuwkomers succesvol te integreren en de samenhang in de samenleving te behouden. Hij pleit ervoor dat de Europese landen een gemeenschappelijke Europese Leitkultur ontwikkelen. Doen ze dat niet, dan zullen de nieuwkomers zich opsluiten in zelf gecreëerde getto’s.
Actuele discussies gaan vaak over de mate waarin iemand geïntegreerd is. Dat is een valkuil, omdat niemand kan ‘meten’ in hoeverre iemand geïntegreerd is. Maar het concept Leitkultur maakt het mogelijk deze valkuil te vermijden. Leitkultur heeft namelijk niets te maken met het waarderen van stamppot, Sauerkraut, Smørrebrød of welke folklore dan ook.
Naar mijn mening is integratie een stuk complexer. Als mens en als gemeenschap neem je bepaalde aspecten uit je
cultuur en collectieve geschiedenis mee als je migreert naar een ander land. Integratie is niet alleen Leitkultur, een baan en een blanco strafblad. Het is geworteld zijn in de collectieve geschiedenis en de tradities die het land en de bevolking kent.
Als gemeenschap vorm je de collectieve geschiedenis en de collectieve identiteit. Kijk bijvoorbeeld naar 5 mei. Als je uit het Midden-Oosten komt, of je ouders, of grootouders, dan heb je veel minder gevoel bij deze nationale gebeurtenis. Dat is an sich niet erg, maar je bent niet geworteld door de geschiedenis in dit soort nationale tradities.
Dit betekent niet dat je niet kan integreren, of geen onderdeel kan vormen van de collectieve geschiedenis en identiteit. Het betekent wel dat integratie een stuk complexer is dan vaak wordt voorgesteld. Het is een menselijk aspect, een fenomenologisch proces. Het is vaak moeilijk te duiden en te raken, maar het bestaat zeker wel.
Melching komt met een waardevolle toevoeging aan het publieke debat, omdat Leitkultur inderdaad een belangrijk onderdeel is van integratie. Het is naar mijn mening alleen niet zo simplistisch als hij het voorstelt.
