Het Kabinet is voornemens om de Nederlandse bevolking met fiscale prikkels te stimuleren om minder frisdrank te nemen. Met fiscale maatregelen wil de regering bronwater en suikervrije dranken goedkoper maken. Door dit te doen bemoeit de Staat zich nog meer met de levenskeuzes van haar burgers. Voor de nationale gezondheid zeer positief, maar het ontregelt uiteindelijk de keuzevrijheid van consumenten en de markt. Suikervrije dranken en bronwater worden goedkoper in de strijd tegen overgewicht. Dat meldt het AD na inzage van een concept van het Nationaal Preventieakkoord, dat staatssecretaris Blokhuis in oktober wil presenteren.
Het kabinet zou de accijns op suikervrije dranken willen afschaffen. Dat scheelt bijna 9 cent op een liter cola light of mineraalwater. Blokhuis wil het bericht "bevestigen noch ontkennen".
"De Rijksoverheid neemt zelfstandig fiscale maatregelen. Dit wordt gedaan door water(s) en suikervrije dranken vrij te stellen van verbruikersbelasting", citeert het AD uit het conceptakkoord.
Ten eerste, het is zeer grappig hoe dit soort plannen 'lekken'. Politici doen vaak alsof dit niet de bedoeling is, of dat het juist zeer schadelijk is. Natuurlijk, soms is het niet de bedoeling en wordt het tegen de afspraken in gedaan, maar vaak genoeg is het lekken een onderdeel van een plan. Als je eerder in het beleidsproces al ideeën laat 'lekken', dan kan het Kabinet de stemming zien in het land. Dit gaat dan over maatregelen die vergaand zijn of nieuw, of juist heilige huisjes aantasten. Soms presenteren ze dan plannen die verder gaan dan het echte plan van het Kabinet, dan kunnen politici later doen alsof ze geluisterd hebben naar de zorgen uit het land en de bevolking tegemoet komen. Effectief onderhandelen noem je dat.
Ten tweede, ik heb altijd een hekel gehad aan beleidsplannen die de markt verstoren of burgers 'stimuleren' om bepaalde keuzes te maken. Ik vind het tegen de kerntaken van de overheid ingaan als je als regering maatregelen implementeert die burgers indirect dwingen om bepaalde keuzes te maken. Die beïnvloeding is dan ook nog eens afhankelijk van de politieke realiteit van de zittende regering. De waan van de dag regeert. 'Niets is zo permanent als een voorlopig overheidsprogramma', zei een beroemde politieke filosoof ooit. Kijk maar naar het 'Kwartje van Kok'.
Enfin, heel goed als mensen gezondere keuzes maken, maar dat hoeft niet te komen door stimuleringsprogramma's van de overheid. Zo bereik je geen incrementele verandering, maar behandel je burgers als cavia's door ze fruit voor hun gezicht te houden zodat ze volgen. Ik vind dat jammerlijk.