Onterechte kritiek van Van den Ende op bezuinigingen cultuursubsidies
Afgelopen woensdag was de dirigent/violist Jaap van Zweden te gast bij Pauw & Witteman (zie hierboven). Oorspronkelijk onderwerp van gesprek was het stoppen van de subsidie aan het Muziekcentrum van de Omroep, maar uiteindelijk ging een groot deel van de uitzending over het verschil tussen de VS en Nederland voor wat betreft de financiering van cultuur, met name orkesten. In de VS worden orkesten gefinancierd door vrijwillige bijdragen van particulieren of private bedrijven, terwijl we hier in Nederland een overheidstaak van gemaakt hebben. Gevolg is, zo vertelt Van Zweden, dat men in de VS een grotere eigen verantwoordelijkheid en betrokken- heid voelt bij kunst en cultuur, waardoor zelfs kleine stadjes een orkest hebben.
Van Zwedens kritiek op het kabinetsbesluit om de subsidie aan het MCO te stoppen richtte zich dan ook met name op de abruptheid van het besluit. Volgens Van Zweden had het MCO onvoldoende tijd om zich erop voor te bereiden. Vergelijkbare kritiek heeft Joop van den Ende vandaag geuit in De Telegraaf, waarin Van den Ende verder vertelt dat hij een onderzoek is gestart naar de haalbaarheid van een 'Amerikaans model' in Nederland. Dat feit alleen al bewijst echter het gelijk van DDS-I: zonder een abrupte stop van de subsidies zou iedereen rustig verder slapen, maar nu, door de subsidiestop, schrikt men juist wakker en zoekt men actief alternatieven. Wanneer de gesubsidieerde instellingen niet cold turkey af zouden kicken, zou tijdens het gehele proces van afbouwen geprobeerd zijn om alsnog met lobby's de subsidies terug te krijgen. Direct de subsidies afsnijden is een duidelijker, ondubbelzinnig signaal.
Toch had van Zweden ook een terecht punt van kritiek. Een citaat:
Ik zie natuurlijk hoe het in Amerika gaat, maar het duurt natuurlijk wel een tijd om dat op te bouwen; om het om te buigen; om het op een andere manier te financieren. Dat kan, ik denk ook dat er in Nederland ontzettend veel bedrijven daar best wel in geïnteresseerd zijn. Alleen, je moet je wel realiseren, dat als je een systeem à la Amerika wil introduceren in Nederland, dan zou je aan de andere kant, en daar geef ik de heer Brinkman gelijk in, toch de belastingen ook moeten verlagen. Want je kan niet én zoveel geld vragen aan particulieren en bedrijven, én tegelijkertijd de belastingdruk houden zoals'ie is - want die is dus in Amerika anders.
En daar heeft Van Zweden gelijk: er wordt nu veel bezuinigd, zonder dat dit terug te zien is in belastingverlagingen. Logisch dat bezuinigen impopulair is, als het niet tegelijkertijd betekent dat je meer van je inkomen mag houden, oftewel meer vrijheid terugkrijgt om je zelfverdiende geld naar eigen smaak uit te geven. Bezuinigen om de schuld van de overheid af te kunnen betalen en bezuinigen zodat Nederlanders minder belastingen hoeven te betalen zijn twee verschillende dingen; en kritiek op het eerste is eigenlijk heel goed te begrijpen.
Lees ook