Als in Nederland een ziekenhuis failliet dreigt te gaan, hoeft het niet te rekenen op staatssteun. Terecht. Ziekenhuizen zijn private ondernemingen die net als elke andere moeten kampen met de mogelijkheid van faillissement.
Minister van Volksgezondheid Edith Schippers zei dit weekeinde in een interview met NRC Handelsblad dat ziekenhuizen niet hoeven te "verwachten dat ik met geld van de premiebetaler klaar sta om reddingsacties uit de voeren." Dat banken dergelijke staatssteun ontvangen noemt de VVD-bewindsvrouw al "pervers." Het betekent immers dat banken die hun zaakjes niet op orde hebben en kunnen rekenen op geld van de belastingbetaler minder risicomijdend zullen ondernemen. De kans dat zij op enig moment steun van de overheid nodig hebben, neemt dus toe. En de concurrentie -- banken die wel netjes zaken doen -- hebben het nakijken. "Met ziekenhuizen wil ik zeker die kant niet op," zegt Schippers.
Een argument voor staatssteun zou kunnen zijn dat zorg wegvalt in een regio wanneer het ziekenhuis daar verdwijnt. Schippers maakt zich daar niet zo druk om. "Dit is de stad Nederland. Als ik rondspuug in de Randstad, dan raak ik vijf ziekenhuizen." Dat is waar. In het dichtbevolkte westen van het land is er geen gebrek aan zorgaanbod. In de provincie ligt dat iets anders.
Schippers zegt ervoor te willen waken dat "cruciale zorg" in het hele land beschikbaar blijft. Maar wat als beide ziekenhuizen in Zeeland de deuren moeten sluiten? Houdt de minister dan voet bij stuk?
Zonder de disciplinerende werking van de mogelijkheid van faillissement kan een vrije markt niet functioneren. Als bedrijven niet om kunnen vallen, hebben ze er geen belang bij een goed product of een goede dienst te leveren. Maar het kan de prijs van marktwerking zijn dat patiënten een flink eind moeten reizen om de zorg te krijgen die ze nodig hebben. Het zou niet rendabel kunnen zijn om een regionaal ziekenhuis te exploiteren dat, hoe groot of klein ook, aan kwaliteitseisen moet voldoen die door de overheid worden opgelegd. Zijn we bereid die prijs te betalen?