Minder werken voor hetzelfde geld?

De Zweden denken te weten hoe ze nog rijker kunnen worden: gewoon minder werken! In Göteborg, een middelgrote stad aan de westkust van het land, gaat een groep ambtenaren zes in plaats van zeven uur per dag werken, voor hetzelfde loon. Het stadsbestuur denkt dat dit gezonder is voor de werknemers en het de arbeidsproductiviteit zal verhogen. Na een jaar wordt gekeken wat de resultaten zijn.

Daar moeten we dus nog even op wachten, maar dat weerhoudt linkse economen er niet van al over een succes te spreken. Volgens de New Economics Foundation leidt een verkorting van de werktijden "tot een betrokkener en stabieler personeelsbestand." Ook zou het bedrijven geld kunnen besparen. Daarbij verwijst de Britse denktank naar statistieken waaruit bijvoorbeeld blijkt dat de Grieken weliswaar veel uren maken, maar minder arbeidsproductief zijn dan Noord-Europeanen. De Duitsers werken gemiddeld 600 uur per jaar minder dan de Grieken, maar zijn 70 procent productiever.

Echter, dat wil nog niet zeggen dat wie minder uren werkt per se arbeidsproductiever is. Het is eerder het geval dat arbeidsproductieve werknemers het zich kunnen veroorloven om minder uren te werken. Nederlanders werken zo'n beetje de minste uren van alle Europeanen, maar zijn ook bijzonder arbeidsproductief, wat wil zeggen dat ze meer werk verrichten in de uren die ze wel werken. Daarom kunnen de lonen hier zo hoog zijn. De Grieken, daarentegen, ploeteren wel een eind weg, maar hebben over het algemeen minder kennis, minder vaardigheden, zijn minder innovatief en minder flexibel. Dus verdienen ze minder.

De oplossing is dan ook niet zo simpel dat de Grieken minder uren moeten maken. De Grieken moeten zich beter scholen en beter gebruik maken van de tijd die ze in hun werk stoppen. Ook zou het helpen als ze zich wat flexibeler opstellen. Niet klagen als ze eens een half uurtje moeten overwerken, bijvoorbeeld, en niet rellen als op zondag de winkels open gaan. De sociale lasten voor werkgevers zijn ook erg hoog en het is relatief moeilijk een Griekse werknemer te ontslaan. Dan heeft ook nog eens minder dan de helft van de Griekse vrouwen een baan, in vergelijking met 70 procent van de vrouwen in Nederland. Betere mogelijkheden om deeltijd te werken zouden een oplossing kunnen bieden, maar de Grieken zijn wat dat betreft erg star.

Er bestaat zoiets als teveel werken. Er zijn Amerikanen die elke dag van de ene baan naar de andere hollen en 14 of zelfs 16 uur op een dag werken. Dat is lichamelijk ongezond en economisch onverstandig. Niemand kan zich zolang concentreren en kwaliteit leveren. Het is beter om minder uren op een dag te werken, met voldoende pauze's tussendoor. Maar als werknemers hetzelfde salaris willen blijven verdienen, moeten ze wel zorgen dat ze in minder uren evenveel werk verrichten.