Martin Sommer over Wubbo Ockels en diens duurzame religie

Eerder schreef ik dat De Volkskrant over een groot leger aan columnisten en commentatoren beschikt. Zij vormen het zout in de pap. Ik lees ze dan ook graag. Eén daarvan is Martin Sommer, die mij vooral de laatste tijd is opgevallen als een auteur die verstandige dingen heeft te melden en opvattingen heeft die je elders niet zo gauw in de Volkskrant kunt vinden. (Zie bijvoorbeeld hier en hier.)

Onder de titel, 'Over Ockels niets dan goeds, maar hou zijn bewonderaars in de gaten', publiceerde hij onlangs een nieuw juweeltje.

Ik pik er een aantal citaten uit:

In de duurzame religie van Wubbo Ockels bestaan geen conflicten meer. Dat is een griezelige gedachte die uiteindelijk leidt tot tirannie.

Bij ons in de bieb was een altaartje ingericht voor de onlangs overleden Wubbo Ockels. Er lagen wat boeken, waaronder dat van Al Gore over het klimaat. En een folder over Ockels, de 'gepassioneerde pleitbezorger voor het voortbestaan van de mensheid'. In de Space Shuttle was hij ooit gefotografeerd, in korte broek en met geitenwollen sokken.

Aandacht trekken kon hij en hij schaamde zich er niet voor. Tot op zijn sterfbed, waar hij een bevriende journalist van het AD bestelde. Die kreeg de tien geboden van Wubbo Ockels in handen gedrukt. Zijn boodschap: duurzaamheid moet de nieuwe religie worden. Een nieuwe religie die ons allemaal samenbrengt. Want: 'We zijn te ver gegaan, we vernietigen onze levensbronnen, we moeten een ander pad kiezen.'

Over de doden niets dan goeds. Daaruit volgt niet dat je hun ideeën schouderophalend afdoet. Alles begint met de macht van ideeën en die van Wubbo Ockels vinden breed weerklank. 'Kan niet, bestond niet voor hem', zei onze premier bewonderend. Zo denk ik er ook over, maar dan anders. Kan niet bestaat niet, daar begint inderdaad het geloof. Met zijn rituelen en dogma's, en niet te vergeten zijn intolerante kanten.

Vervolgens schenkt Martin Sommer aandacht aan het nieuwe boek van Vink Jaffe Vink: 'Wie is er bang voor de vooruitgang'.

Sommer:

Jaffe Vink is de bevlinderstrikte oud-hoofdredacteur van het gesneefde meningenblad Opinio. Zijn boek is net uit, boordevol even geestige als onthutsende anekdotes over een milieudenken dat overal de ondergang ziet. Vink is geen klimaatontkenner, ontkent evenmin dat er tastbare vervuilingsproblemen bestaan. Hij laat zien dat er telkens oplossingen worden gevonden en dat het aangekondigde einde van de planeet steeds weer wordt gelogenstraft. Het bossterven ging niet door, de grote hongersnood bleef uit. 'Waarom maken we er  zo'n apocalyptische kermis van?' .

'We leven heel ons leven fout', haalt Jaffe Vink de dichter Martinus Nijhoff aan.

Ruim veertig jaar later is het niet anders met de wetenschappelijk aangestuurde religie van Wubbo Ockels. Hij bedoelde het goed, maar goede bedoelingen kunnen kwaad uitpakken, vooral wanneer de gesuggereerde oplossingen tirannieke trekken hebben. Dat dat een griezelige gedachte is, leren we van de politiek filosoof Isaiah Berlin (1909 - 1997).

Isaiah Berlin laat zien dat harmonie in de samenleving zowel onmogelijk als onwenselijk is. Alle neuzen een kant op, dat kan alleen in een dwangbuis. . Als het niet lukte ze te overtuigen, moest er geestelijke begeleiding aan te pas komen. Of in het uiterste geval geweld. Het was immers de waarheid, en als het een wetenschappelijk vastgestelde waarheid was, viel daar niet aan te tornen. ...

Berlin wordt ten onrechte niet meer gelezen, vermoedelijk omdat hij een kind was van het totalitarisme van de vorige eeuw. Zijn hele oeuvre betoogt dat de schitterendste ideeën over de inrichting van de samenleving telkenmale in hun dictatoriale tegendeel verkeren, van Plato tot Stalin. Maar het aards paradijs komt er niet. We zijn veroordeeld tot eeuwige politieke ruzies. Gelukkig maar. Laten we Wubbo Ockels zijn religie niet kwalijk nemen. Maar hou die bewonderaars in de gaten.

Aldus Martin Sommer.

Lees verder hier.

In de literatuur kan men wel het een en ander vinden over de totalitaire trekjes van de nieuwe groene religie. Een van mijn favorieten is 'Blauwe planeet in groene kluisters' van de de voormalige Tsjechische president, Václav Klaus. Deze had een gevoelige antenne voor totalitaire tendenties, omdat hij zelf onder een dergelijk regiem heeft geleefd. Ook zijn magistrale voordracht voor de 'Mont Pelerin Society' dient in dit verband te worden gememoreerd.

Maar in de reguliere media, wordt daaraan, bij mijn weten, geen of nauwelijks aandacht geschonken. Het is de grote verdienste van Martin Sommer dat hij dit wèl heeft gedaan en nog wel in de Volkskrant die daarvoor door de jaren heen heeft geen enkele belangstelling toonde.

Voor mijn eerdere DDS–bijdragen zie hier.