Nog eens 130 miljard belastinggeld om de Griekse schuldencrisis op te lossen is weggegooid geld.
De ministers van financiën van de eurozone bereikten in de afgelopen nacht
zoals verwacht een
akkoord over een nieuw reddingsplan voor Griekenland. Dat gaat de Noord-Europese belastingbetaler weer een bom duiten kosten. Een goeie deal? De
reacties na afloop spreken boekdelen.
Minister De Jager deed nauwelijks moeite om te verhelen dat hij zich in het pak heeft laten naaien: 'Dit blijft een programma met risico's'. De Griekse premier Papademos, daarentegen, verklaarde 'zeer gelukkig' te zijn met het bereikte akkoord. En wat te denken van het commentaar van IMF-topvrouw Lagarde: '[The new Greek programme] is not an easy one [and it still bears] downside risks'.
Wat houdt het akkoord in?
Wat houdt het bereikte akkoord eigenlijk in? Ik moet de nodige slagen om de arm houden, want de ervaring leert dat als het om Europese afspraken gaat niets is wat het lijkt, vooral als het financiële kwesties betreft. Maar het lijkt erop dat het volgende is overeengekomen:
1. Griekenland krijgt nieuwe 'leningen' ten bedrage van 130 miljard, hoofdzakelijk via het noodfonds EFSF (lees: de Noord-Europese belastingbetaler), en met een 'significante bijdrage' van het IMF (lees: de belastingbetaler in de deelnemende landen).
2. De banken nemen een verlies van 53,5 procent op hun Griekse leningen en ontvangen minder rente. Een en ander leidt tot verliezen met een contante waarde van 75 procent van de uitstaande leningen. Onduidelijk is in hoeverre de banken erin zullen slagen deze verliezen via slimme constructies door te schuiven naar de belastingbetaler.
3. Griekenland belooft 'verdere majeure inspanningen' om de 'ambitieuze maar realistische' doelen die zijn gesteld ten aanzien van de sanering van de overheidsfinanciën te halen.
Verder is sprake van bijdragen van centrale banken en de ECB (lees: de belastingbetaler) tot een totaalbedrag in de orde van grootte van 10 miljard. En om de Grieken bij de les te houden wordt al het geld uit het nieuwe reddingspakket gestort op een geblokkerde rekening, zodat ze het alleen kunnen besteden aan het aflossen van leningen en niet aan leuke dingen voor de mensen. De Grieken moeten ook nog een permanente waakhond van de EU in hun land dulden en wettelijk vastleggen dat het aflossen van leningen 'absolute prioriteit' heeft.
Wat is het gestelde doel?
We hebben het even niet over het redden van (Franse) banken of het bij elkaar houden van de muntunie. Het formele doel van het akkoord is een reductie van de Griekse staatsschuldquote, die momenteel circa 160 procent van het BBP bedraagt, tot 120 procent van het BBP in 2020. Dat is het dubbele van wat volgens de afgesproken begrotingsregels in de eurozone toelaatbaar is. Een land met een staatsschuld van 120 procent van het BBP staat op de rand van faillissement. Dus zelfs over acht jaar en 130 miljard verder is Griekenland, als alles volgens plan verloopt, nog niet gered!
Gaan we dat doel halen?
De inkt van het akkoord is nog niet droog of er wordt al
openlijk gesproken over een volgende (derde) reddingsplan voor Griekenland. Dit geeft weinig vertrouwen in de soliditeit van het huidige reddingsplan. Maar er is meer.
De staatsschuldquote, die in 2020 op 120 procent van het BBP moet uitkomen, is uiteraard bijzonder gevoelig voor de ontwikkeling van het BBP. Valt de groei van het BBP tegen dan schiet de staatschuldquote omhoog. Hoe het BBP van Griekenland zich zal ontwikkelen is in belangrijke mate afhankelijk van de vraag of de beoogde structurele hervormingen van de economie waartoe de Grieken zich hebben gecommitteerd van de grond zullen komen.
Een functionerende arbeidsmarkt met marktconforme lonen bijvoorbeeld, en een groei van de arbeidsproductiviteit die het land concurrerender kan maken. Ik zie het allemaal niet gebeuren. En tekortschieten op deze punten zal fataal blijken zolang de Grieken aan de euro blijven vasthouden en niet kunnen devalueren om hun concurrentievermogen een duwtje in de rug te geven.
Uitgelekte stukken tonen aan dat de plannenmakers in euroland er
zelf eigenlijk ook niet in geloven.
EUobserver citeert:
"The Greek authorities may not be able to deliver structural reforms and policy adjustments at the pace envisioned in the baseline (scenario)," the document reads, citing problems in convincing trade unions in accepting further "wage flexibility" and resistance from "vested interests" in going ahead with market liberalisation.
Recession, an inefficient bureaucracy and high unemployment are also mentioned in the worst case scenario, which warns that Greece would have "even less certain prospects" of returning to markets in the next years.
"The debt trajectory is extremely sensitive to program delays, suggesting that the program could be accident prone, and calling into question sustainability," it says.
Comclusie: 130 miljard aan belastinggeld; kost een paar centen, maar dan heb je ook niks.