God bestaat niet
Allicht een open deur, maar de waarheid kan niet vaak genoeg herhaald worden.
"The greatest trick the devil ever pulled was convince the world he doesnt exist." Elke filmliefhebber kent deze uitspraak van Verbal Kint uit The Usual Suspects (spoiler alert: hij is Keyser Söze), maar oorspronkelijk is het citaat van Baudelaire. Ik wil de christelijke lezer graag een spiegel voorhouden en de zin omdraaien: de grootste truc die God ooit heeft uitgehaald is de wereld ervan overtuigen dat hij bestaat.
Akkoord, u wist dit allang, maar toch willen anachronismen als god, kerk, religie en bijgeloof maar niet sterven, niet hun rechtmatige plaats in de geschiedenis, op de vuilnisbelt, innemen. Natuurlijk, in beschaafde landen spelen goden een kleinere rol dan zij ooit deden. Het secularisme, de scheiding tussen kerk en staat, is nu eenmaal voorwaarde om tot een democratische rechtstaat te komen. En ja, studies tonen dat niet-gelovigen intelligenter zijn dan gelovigen (zelfs in de zo religieuze VS is de overgrote meerderheid van de wetenschappers atheïst of agnost).
Dit betekent niet dat u nu onmiddellijk naar uw christelijke buurman of islamitische collega moet rennen om hem uit te lachen, want als deze een beetje zijn huiswerk heeft gedaan, heeft hij zijn antwoord allang klaar. Mijn twee favorieten: atheïsme is ook een geloof en je kunt niet bewijzen dat God niet bestaat. Dat eerste is bespottelijk, een kinderachtige poging van het niveau "wat je zegt ben je zelf, met je kop door de helft" (al maakt tot mijn verbazing ook collega Dirk-Jan van Baar zich er schuldig aan). Als atheïsme een geloof is, is niet postzegels verzamelen een hobby en kaal een haarkleur. Enough said.
Het tweede argument waarmee de heiden veel wordt geconfronteerd is zo mogelijk nog vreemder: bewijs maar eens dat god(en) niet bestaan. Vreemd omdat de regel is dat wie stelt, moet bewijzen. De verdachte hoeft voor de rechter niet zijn onschuld aan te tonen en als een farmaceutisch bedrijf een nieuw geneesmiddel op de markt wil brengen, volstaat een briefje met bewijs maar eens dat het niet werkt aan het Ministerie van Volgezondheid niet om toestemming te verkrijgen (behalve bij homeopathie, maar dat is dan ook een vorm van religie en zeker geen wetenschap). De grote Christopher Hitchens vatte het zo samen: that which can be asserted without evidence, can be dismissed without evidence. Nog beter klinkt dit in het Latijn: quod gratis asseritur, gratis negatur.
Haatheïst
Maar goed, Hitchens was natuurlijk een vuile haatheïst en wie spreekt er tegenwoordig nog Latijn, dus laten we toch even een kijkje van wat dichterbij nemen naar die onbewijsbaarheid van het niet bestaan van god(en). Het eerste dat opvalt is het volledig ontbreken van bewijs voor het wel bestaan. Verder dan onwetenschappelijke theorieën over horlogemakers en intelligente ontwerpers komen gelovigen zelden. Er bestaan geen beelden of geluidsopnamen van god(en) en niemand is ooit teruggekeerd uit de hemel (of de hel) om te vertellen hoe het daar toegaat. Niet dat het niet is geprobeerd: theologen, filosofen, monniken en leken speuren al duizenden jaren naar godsbewijzen, alleen om keer op keer nul op het rekest te krijgen. Nu geef ik toe: absence of proof is not proof of absence, maar vergelijk het eens met de alchemie. Niemand geloofde nog dat je lood in goud kon veranderen, lang voordat het wetenschappelijke bewijs daarvoor was geleverd. Het was gewoon te vaak geprobeerd en niet gelukt.
We weten tegenwoordig dat onweer niets met Thor te maken heeft, dat Jahweh niet het universum en alles erin in zes dagen heeft geschapen en dat Allah niet de maan heeft gespleten. De wetenschap heeft god(en) verdrongen als prêt-à-porter oplossing voor alle zaken die de primitieve mens niet kon verklaren. Oké, we hebben nog geen 100% waterdicht antwoord op elke vraag waarmee de mens worstelt, maar we komen verdomd dicht in de buurt. Hoe meer we weten, hoe minder God er overblijft. De zondvloed blijkt verzonnen, de aarde is geen 6000 maar ruim 4,5 miljard jaar oud en zoet en zout water kun je prima mengen. En wat we ook voor nieuws ontdekken, goden zitten er maar niet tussen.
Toch geven de gelovigen het niet op, in 2012 kwam Emanuel Rutten, filosoof aan de Vrije Universiteit (waar anders), met een nieuw godsbewijs. Nou ja nieuw, het was het oude je kunt niet bewijzen dat iets niet bestaat in een modern, pseudowetenschappelijk jasje. Want als je God in een formule stopt en p noemt, klinkt dat zo lekker academisch. Alleen vergeet Rutten hierbij te melden dat als je in zijn theorie van p in plaats van God een kabouter, Sauron of het vliegend spaghettimonster maakt, de formule net zo goed is te verdedigen. Bertrand Russell (een wat gevierder filosoof dan de heer Rutten) wist het dit al in de jaren '50 toen hij gelovigen uitdaagde te bewijzen dat er geen theepot in een baan om de zon draait: wie stelt, moet bewijzen. En stellen doen ze, de (bij)gelovigen, maar bewijzen ho maar.
Denkbeeldig vriendje
En toch. Religie blijft een rol spelen, helaas ook in onze Westerse samenleving. Gelovigen blijven proberen anderen hun regels door de strot te drukken omdat hun denkbeeldige vriendje ze dat zou hebben bevolen. Zoals Mo Ansar (en een heel regiment andere Mos) wil verbieden dat er tekeningen van een andere, allang dode Mo worden gemaakt omdat dit niet mag van Mos vriendje Allah. Of zoals onze eigen Kees van der Staaij u voorschrijft wanneer u mag sterven omdat zijn god heeft gezegd dat gij niet zult doden (behalve als straf natuurlijk). Mo en Kees, twee zijden van dezelfde medaille, die bad penny die we maar niet kwijt kunnen raken.
Op termijn wint de rede het van bijgeloof, daarvan ben ik overtuigd. God, Jahweh en Allah (same shit, different day) is uiteindelijk hetzelfde lot beschoren als Odin, Jupiter, Pachamama of Baal Hammon. Natuurlijk helpt het niet wanneer naïevelingen als Monique Samuel beweren dat religie spontaan naar ons land is teruggekeerd. Monique, ga buikdansen als het lente wordt in Arabië of vasten als je wordt bedreigd, maar houd voortaan dit soort onzin voor je. Die interesse is namelijk even spontaan ontstaan als het rooms-katholicisme (en de pokken) in Amerika. Geïmporteerd door immigranten zonder de traditie van scholing, wetenschap en secularisme die onze samenleving kenmerkt. Immigranten wiens achterkleinkinderen (of desnoods hun achterkleinkinderen) ooit net zo zullen lachen om het geloof van hun voorvaderen en achtergebleven neven en nichten als wij dat nu doen.
Noem mij een optimist, maar ik voorspel dat zelfs de islam stap voor stap zal veranderen en uiteindelijk verdwijnen, al lijkt dat nu nog ondenkbaar. Ook moslims zullen op termijn inzien dat hun Allah een verzinsel is en dat zij eigenlijk al sinds 630 "na Christus" in een achterhoedegevecht zijn verwikkeld. Al was het alleen maar omdat de alternatieven voor Zijn niet bestaan nog erger zijn: een sadistische, een machteloze of een apathische god. Doe mij er dan maar eentje die niet bestaat.
