G500 wil vooral zelf de dienst uitmaken

Een van de grootste kranten van het land bericht: "Nieuw links onder studenten: Beweging vertegenwoordigt serieuze activisten die verandering willen." Wat voor verandering? Dat blijft in het midden. "De meeste laten zich minachtend uit over specifieke labels" en beschrijven zichzelf als "organisatoren." Organisatoren van wat precies? Ook daar wordt geen antwoord op gegeven.

Enkele maanden later wordt ook op televisie aandacht besteed aan beweging. Een jongeman zegt in de camera: "Onze generatie kent geen ideologie." Een jonge vrouw komt aan het woord. "We hebben geleerd dat er geen absolute regels zijn." Om er aan toe te voegen: "Wij maken onze eigen regels." De presentator concludeert: "Nu, onmiddellijk, elke situatie moet nu worden opgelost." Het "systeem", het "establishment", de oude garde moet verdwijnen om plaats te maken voor een nieuwe generatie die niet weet waarom, maar wel dat het de zaak wilt overnemen.

De krant was The New York Times van 15 maart 1965. De documentaire werd op 14 juni van datzelfde jaar uitgezonden op CBS. Het onderwerp betrof de studentenopstand in Berkeley, Californië 

Vanwaar deze geschiedenisles? Omdat de totaal verwarde situatie in Berkeley van destijds doet denken aan poging van de zogenoemde G500 om de politiek in Nederland te veranderen.

Het pamflet van de laatste beweging, dat NRC Handelsblad dit weekend gretig publiceerde, staat zo bol van de tegenstrijdigheden en onverenigbare standpunten dat er nauwelijks een touw aan vast is te knopen. Veel geschreeuw ("Tijd om wakker te worden! Tijd om in actie te komen! Weg met de oude politiek! Wij zijn de baas!"), weinig inhoud.

Een aantal voorbeelden: het pamflet ageert tegen het "politieke systeem van gisteren," maar roept vervolgens op tot het afschaffen van "de concepten oppositie en coalitie." Er moet "een grote coalitie" komen "waar alle partijen aan deelnemen." Allemaal praten tot er brede consensus is. Precies het poldermodel dat tot een jaar of tien geleden -- en tot op zekere hoogte nog steeds -- de politiek van Nederland uitmaakt. Als dat niet de "politiek van gisteren" is, wat dan wel?

"De kern van het probleem blijkt de democratie zelf," stelt het pamflet vast. Politici (lees: Geert Wilders) gedijen bij het scheppen van verdeeldheid. Maar, het is niet dat het "systeem zelf verkeerd is." Nee, stel je voor! Behalve dat dat precies is wat enkele zinnen geleden werd beweerd. Het echte probleem is natuurlijk de groep kiezers die zich nog niet heeft geschikt naar de ideeën van de G500, oftewel, de "meerderheid."

De jongeren van de G500 zijn volgens het pamflet met tien voorstellen onder de arm de partijcongressen van CDA, PvdA en VVD langsgegaan. "Ze zijn niet nieuw, ze zijn niet controversieel." Daar valt over te twisten. Het tienpuntenplan van de beweging bevat wel degelijk voorstellen die politiek andersgezinden "controversieel" zouden willen noemen. Vandaar dat veel plannen op de voorgenoemde congressen niet werden aangenomen. Bijvoorbeeld: wij zouden maar liefst de helft van onze energie, binnen minder dan twintig jaar, uit "duurzame" bronnen moeten halen en de "welvaartsspreiding tussen generaties" wordt in de grondwet verankerd. Beide doelstellingen kunnen alleen door enorm overheidsingrijpen worden bewerkstelligd. Het neight naar totalitarisme. Hoe anders kan de welvaart "eerlijk" over de generaties worden gespreid?

Ook wat dat betreft herinnert de Nederlandse beweging aan de studentenrellen in Berkeley. De demonstranten ging het zogenaamd om de "vrijheid van meningsuiting," maar hadden weinig op met vrijheid, vooral economische vrijheid, alsmede democratie als het hen in de weg stond. Zij wisten het immers allemaal beter. Ook al konden ze vaak niet onder woorden brengen hoe het precies anders moest.

De G500 mogen graag denken dat ze een nieuwe wind in de politiek van Nederland betekenen, maar zijn weinig origineel. Het is simpelweg de uitlating van weer een generatie die geen ideologische richting kent, maar er absoluut van overtuigd is dat zij het beter kan, zo niet beter is, dan de rest. Titaantjes zonder idealen.