Energie-omslag en de EU-economie, deel 2

Als je als alien op de aarde zou komen en kennis zou nemen van de aardse energiepolitiek zou je je er met stijgende verbazing in verdiepen. De allereerste vraag die in je zou opkomen zou zijn, waarom zou de aarde een betrouwbare, naar gebruiksbehoefte goed regelbare, goed functionerende energievoorziening op basis van fossiele brandstoffen en kernenergie willen afschaffen en er een door de mens onbeheersbare energieverschaffing, voornamelijk gebaseerd op wind, waarvan men weet dat hij op willekeurige tijden geheel kan wegvallen of veel te hard kan zijn en zon, die niet alleen door wolken en regen gemaskeerd kan zijn, maar ook, zij het op vooraf berekenbare momenten, vele uren lang afwezig is?

Dan neem je er ook kennis van dat de traditionele fossiele- en kernenergie-centrales niet kunnen worden gesloten, omdat de de wind ongewis en de zon van tijd tot tijd óf bedekt óf onder is, en dat de traditionele fossiel gestookte centrales nu daarom de functie krijgen van backup facilities om die dode of te weinig opleverende periodes van wind en zon op te vangen en er dus, om in bokstermen te spreken, een 'dubbele dekking' nodig is.

Bij dit alles komt nog de constatering dat soms in periodes dat er weinig energie nodig is, de wind- en zonne-centrales veel meer electriciteit opwekken dan gevraagd wordt, die -om de infrastructuur niet te beschadigen- dan uitgevoerd moet worden naar andere landen.

Tenslotte dient nog opgemerkt te worden, dat bij dit alles de opbrengst van de wat men noemt "duurzame" (maar wat beter wordt weergegeven door het Engelse "renewable") energiebronnen nog lang niet voldoende is om aan de energievraag te voldoen. Renewable slaat dan bovendien op de brandstof wind en zonnestraling en niet op de infrastructuur, de hardware,  die wel degelijk na een aantal jaren aan vervanging toe is.

Als je dan hoort dat dit alles tot doel heeft de uitstoot van CO2 terug te brengen dan neemt je verbazing nog verder toe, want ook biomassa wordt  tot de toegestane brandstoffen soort gerekend en net als kolen produceert biomassa een CO2 uitstoot en neemt bovendien in Duitsland, het wereldvoorbeeld voor de energie-omslag, bijna 25% van de renewables voor zijn rekening.

Van de renewable energie neemt de wind totaal 26%, biomassa 25%, zonnepanelen 47% van dat renewable deel van de stroomvoorziening voor hun rekening.

Duitsland zag in de eerste vijf maanden van 2014 een toename van de zonnepanelen met 34%, met nu een totaal piekvermogen van meer dan 23 Gwu, 50% van de Duitse energiebehoefte. Maar het normale rendement zal op op ongeveer 25% daarvan liggen want bij nacht en wolken leveren ze weinig of niets.

Zonnepanelen zijn een goede investering voor boeren, burgers en bedrijven door de aanlegsubsidie en een royale FIT (=terugleveren aan het electriciteitsnet) vergoeding. Daardoor wordt wel de eindgebruikersprijs van de stroom opgedreven, want deze eindgebruiker betaalt het gelag. Duitsland grijpt nu in, want anders wordt de stroom onbetaalbaar. Nu bestaat er al een aanzienlijke 'energie-armoede', dat wil zeggen, huishoudens die de stroom nauwelijks of niet meer kunnen betalen.

Bovendien werd van het totale stroomverbruik in 2013 nog slechts 23,4% door renewables gedekt en de rest werd verzorgd door de fossiele brandstoffen en kernenergie. Wel een verhoging van het renewable deel met 0,6% vergeleken met 2012 zoals blijkt uit de volgende grafiek. 

De energieprijzen dreigen dus uit de hand te lopen waarbij nog komt dat energie intensieve bedrijven, om hun internationale concurrentiepositie niet te beschadigen, gevrijwaard blijven van extra heffingen op de electriciteitsrekening. De gehele financieringsweg van energiebeurs tot eindgebruiker is zo druk bezaaid met klemmen en valkuilen, dat men hem soms volkomen uit het oog verliest. Want wie moet die mix van renewables, fossiel en kernenergie en backup noodzaak betalen? Dat is het eenvoudige deel: de eindgebruiker want voor de staat moet het, zo schoon gezegd, budgetneutraal zijn. Volgende keer iets meer daarover.