Een neushoorn is zijn gewicht in goud waard

Afgelopen weekend werd de indrukwekkende tentoonstelling van de Haagse kunstenares Marijke Gemessy bij Studio Pulchri aan het Lange Voorhout geopend. Titel van de tentoonstelling is Horendol en het centrale thema zijn bijen en vooral neushoorns.

Gastspreker op deze opening was Jurgen Elbertse, voorzitter van Olifants North Game Reserve (Flying Rhino Project) in Zuid Afrika. Hij stond enige tijd stil bij de economische waarde van een neushoorn. Het vlees is voor mensen oneetbaar, althans verre van smakelijk. Deze “koe” van de savanne graast wel, maar levert uiteraard geen melk op. De huid is ongeschikt voor leerbewerking en het enige dus waardoor het dier wordt bedreigd is de hoorn.

De handel in neushoornhoorn is illegaal, waardoor de vraag kunstmatig groter is dan het aanbod. Dit drijft de prijs onrealistisch hoog op. Een set levert al gauw een paar ton dollars op, een veelvoud van wat de waarde zou zijn als de hoorn van goud zou zijn geweest.

Het trieste is dat de neushoorn door de stropers gedood wordt om het dier van zijn hoorn te beroven, terwijl dit in de praktijk niet nodig is. Een uurtje verdoving, verlost het dier van zijn hoorn zonder dat hij er last van krijgt, en verhoogt zijn kans op overleving. Daar komt bij dat de hoorn vanzelf weer aangroeit. 

Het legaliseren van de handel en het afzagen van de hoorn zou betekenen dat het voor gewelddadige stropers onaantrekkelijk wordt om de beesten te doden aangezien de dieren dan geen hoorn meer hebben. Daarnaast zou het geld in het laatje brengen van de parken om de beesten beter te kunnen beschermen.

Aan de hoorn worden allerlei magische krachten toegeschreven. Het zou potentieverhogend en kankerwerend zijn. Vertwijfeld riep de kunstenares al dat viagra echt beter werkt dan gemalen neushoornhoorn. Zo’n hoorn bestaat alleen maar uit keratine zoals nagels en haren.

Maar alle wetenschappelijke argumenten ten spijt, in sommige delen van Azië blijft men geloven in de geheime krachten van de hoorn en het statussymbool die het hebben van hoorn met zich meebrengt. Vroeger kon je indruk maken door je gasten kaviaar voor te schotelen, nu geniet je aanzien met neushoornpoeder. Je hebt het helemaal gemaakt natuurlijk als men zich kan permitteren om een set hoorns op de schoorsteenmantel te zetten. 

De slag om de wilde dieren in Afrika woedt in volle hevigheid. Iedere vijf uur wordt er een olifant gedood, iedere vijf dagen een leeuw en iedere zeven uur een neushoorn.

Deze week zijn er weer twee Vietnamezen in Johannesburg gearresteerd met 41 kilo Neushoornhoorns in hun bagage. 

Inmiddels probeert de Zuid Afrikaanse regering 500 neushoorns te evacueren naar veiligere plaatsen. De helft gaat naar particuliere kopers die de beesten in hun eigen parken kunnen beschermen en de andere helft gaat naar een geheime locatie.

Inmiddels is de Noordelijke witte neushoorn bijna uitgestorven en leven er nog maar zes, waarvan één het laatste mannetje is.

De handel in bedreigde diersoorten is na drugshandel de meest lucratieve vorm van misdaad en er wordt te weinig controle op uitgeoefend. Nederland speelt weliswaar geen rol in de handel in hoorn, maar wel in andere exotische dieren. Jaarlijks komen er naar schatting honderdduizenden exotische dieren de Nederlandse grens over. Dat varieert van ‘gewone’ schildpadden tot uiterst zeldzame papegaaien, zowel legaal als illegaal.

Initiatieven zoals deze tentoonstelling stellen wantoestanden aan de kaak, maar er is meer nodig. Veel meer.

Michael Toorop

N.B. De foto's zijn van het transport van de Neushoorn naar veiligere locaties.