Ecodictatuur

Vele jaren geleden schreef ik : 'Het huidige klimaatbeleid zal overigens ook van grote invloed zijn op het karakter van onze samenleving. Als we de tendens van het huidige beleid, dat door bijna alle politieke partijen wordt gesteund, extrapoleren, dan resulteert dat in een sluipende collectivisering van onze maatschappij. Deze zal uiteindelijk uitmonden in een ecologische planeconomie. Een dergelijke ontwikkeling zal ernstige negatieve gevolgen hebben voor het welvaartscheppend vermogen van deze samenleving, onze levensstandaard en – nog belangrijker – voor onze persoonlijke vrijheid en de vrijheid van ondernemen.’

Toen ik dit zo'n tien jaar geleden vertelde aan een vooraanstaand lid van het toenmalige kabinet, reageerde hij met een brede grijns: 'Zo, dus communisme via de achterdeur!' Hij bedoelde het als een grap. Maar sindsdien hebben de ontwikkelingen mij een stukje gelijk gegeven.

Plato was tegenstander van de democratie. In zijn opvatting diende de ideale staat te worden geleid door geleerden met een filosoof–koning aan het hoofd. Vele eeuwen later verzette Popper zich tegen gedachte, die volgens hem tot totalitarisme zou leiden.

Met de val van het communisme dachten velen dat dit soort politieke denkbeelden nu wel definitief op de schroothoop van de geschiedenis waren beland. Maar de zorg om het milieu en het klimaat hebben ze nieuw leven ingeblazen. 

Zo heeft de Duitse WBGU ('Wissenschafftlicher Beirat der Bundesregierung Globale Umweltveränderungen') onder voorzitterschap van de Duitse klimaatpaus Hans Joachim Schellnhuber – niet gehinderd door valse bescheidenheid – in 2011 een rapport uitgebracht: 'Welt im Wandel: Gesellschaftsvertrag für eine Große Transformation'. De samenvatting is hier te vinden.

Aan de inleiding ontleen ik het volgende:

Het was een soort blauwdruk voor een politiek model à la Plato, maar dan niet op nationale schaal, maar op wereldschaal. Het deed sterk denken aan een ander soortgelijk project uit een grijs verleden: RIO =  'Reshaping the International Order', waaraan de naam van de Nederlandse econoom Jan Tinbergen is verbonden. De WBGU had zich veel moeite kunnen besparen als het had geanalyseerd waarom dat project in de vergetelheid is geraakt. Maar ja, zij hadden er waarschijnlijk geen flauw idee van dat zij bezig waren het – vierkante – wiel opnieuw uit te vinden.

De reacties in Duitsland waren vernietigend. Zo schreef Axel Bojanowski in 'Der Spiegel':

Lees verder hier.

Maar deze reactie was nog gematigd in vergelijking met het vraaggesprek van Focus Online met de Duitse historicus Wolfgang Wippermann, waarover Pierre Gosselin rapporteerde onder de titel: 'German Historian On Schellnhuber/WBGU: 'We’re Dealing With Fanatics Here – Revolutionary Messianism'.

Ik pik er een aantal citaten uit.

FOCUS: What world view do you see in the text?
Wippermann: Here we are dealing with scientific fanatics who want to assert their ideas. It makes me wonder that we are discussing this for the first time, and how little it has been discussed in the public up to now.
 
FOCUS: What about the role of science in politics?
Wippermann: First off: the German government should have distanced itself from the WBGU long ago. It just cannot be. In short, you just cannot say that you demand some other democracy, a different state and a different world order. It is unacceptable.

En zo gaat het interview verder. Zie hier.

Deze kritiek heeft de klimaatchef van de VN, Christiana Figueres er overigens niet van kunnen weerhouden om nog onlangs te verklaren dat zij het Chinese communisme een beter politiek systeem vond om de klimaat'problematiek' aan te pakken dan de democratie. Zie hier.

Het is mij niet bekend op grond van welke kwaliteiten zij door de VN als opvolger van onze landgenoot Yvo de Boer is gekozen, maar waarschijnlijk behoorden brede eruditie en historisch besef daar niet toe.

Voor mijn eerdere DDS–bijdragen zie hier.