De geopolitieke ontwikkelingen rondom Oekraïne en De Krim volgen elkaar in hoog tempo op. Wat is de werkelijke inzet van dit machtsspel?
Gisteren werd bekend dat het IMF een 'reddingsboei' van 10 tot 13 miljard euro heeft toegeworpen aan de regering van Oekraïne, die deels bestaat uit neo-fascisten. Tegelijkertijd brult 'het Westen' (de VS en EU) luidkeels 'Foei!' tegen de annexatie van De Krim door Rusland.
Die IMF bijdrage, die opvallend snel tot stand is gekomen, maakt de weg vrij voor de VS en voor de EU om met nog meer centjes voor Oekraïne over de brug te komen. Naar verluidt heeft het IMF geëist dat VS, EU en Japan samen nog eens 10 miljard euro in het land pompen. Maar waar gaan die IMF-miljarden naartoe? In elk geval worden ze niet in de reële economie gepompt; er worden bestaande schulden mee afgelost. Met andere woorden: banken en beleggers worden -net zoals in de eurocrisis- schadeloos gesteld ten koste van de groei van de economie. What's new? Ook dit land is failliet en staat op omvallen, maar het Westen wil ten koste van alles dat het land 'gered' wordt. Maar waarvan?
De schulden van Oekraïne belopen
meer dan 100 miljard euro ofwel 80 procent van haar BBP en bijna de helf daarvan is kortlopend, dat wil zeggen: die moeten binnen een jaar worden afgelost en dat geld heeft Oekraïne niet. Sterker, omdat het land óók een tekort heeft op haar handelsbalans loopt het tekort elke dag verder op. Tegelijkertijd kampt het land met een enorme inflatie van 12 procent, die dit jaar nog verder zal oplopen naar 14 procent. En omdat banken en beleggers alleen nog maar geld willen lenen tegen woekerrentes (die het probleem alleen maar groter maken) moet er 'van buiten' geld aangetrokken worden. Maar de IMF-miljarden gaan gepaard met een rigoureus economisch hervormingsprogramma, met inkrimping overheidsambtenaren, dalende lonen en verhoogde belastingen tot gevolg. Dat is de prijs die de bevolking van Oekraïne zal moeten betalen voor het corrupte bestuur van de afgelopen decennia.
En omdat de economie van Oekraïne dit jaar al met 3 procent krimpt zullen de IMF-maatregelen de koopkracht daling verder versnellen. Het afschaffen van de energie subsidies (8 procent van het BBP) betekent bijvoorbeeld dat vanaf 1 mei de energierekening voor huishoudens met 50 procent zal stijgen. En dit is maar één voorbeeld. Maar ook het bedrijfsleven zal hard worden getroffen door de hervormingen. De algemene verwachting is, dat vooral de kleinere en middenbedrijven het niet zullen redden; ook hier wordt de middenklasse dus weggevaagd ten gunste van het grootbedrijf. Welke (politieke) gevolgen dit heeft in het toch al sterk verdeelde land laat zich raden: op een stabiel politiek klimaat hoeft men voorlopig niet te rekenen.
Deze ontwikkelingen lijken sterk op die welke tijdens de eurocrisis ook in de EU (en dan met name in de eurozone), hebben plaatsgevonden: de middenklasse wordt geofferd op het altaar van het grootbedrijf. In
een opiniestuk op de nieuws- en opiniesite '
The European Sting', legt blogger Leo Buonapartis een verband met het vrijhandelsakkoord tussen de VS en de EU: het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP). Hij beschuldigt de Amerikaanse president Obama en de EU ervan om de crisis in De Krim te misbruiken om die TTIP-deal 'gemakkelijker' er door heen te drukken. Buonapartis:
"The President of the USA paid us a visit here in Brussels and caused a congestion chaos in the Belgian capital. The reason of his visit was to sell. To sell ideas about freedom, NATO membership upgrades and a bit of shale gas. As sales are inherently opportunistic, the timing for President Obama was just perfect. Putin had illegally annexed Crimea and the entire world, including the EU, is against it. Could there be a better opportunity for the American President to take the lead in a diplomatic campaign to isolate Russia economically and accelerate significantly the discussions with his EU counterparts on TTIP ?"
Hij beschuldigt Obama dus van goedkope verkooppraatjes onder het mom van 'westerse waarden': democratie geslachtofferd op het geopolitieke altaar. Obama refereerde in zijn Brusselse speech, na afloop van de Nucleaire top, aan de aloude politiek-filosofische tegenstelling tussen individu en staat en aan de 'slechte menselijke gewoonte' om onszelf superieur te beschouwen aan andere culturen. Om vervolgens te refereren aan de indrukwekkende hulp die de VS aan 'Europa' had geboden tijdens de Tweede Wereldoorlog en met het 'Marshall Plan' daarna. Dankzij de VS kent Europa sinds de oorlog welvaart en vrede. Obama:
The people of Europe, hundreds of millions of citizens, east, west, north, south, are more secure and more prosperous because we stood together for the ideals we shared (thanks to the collaboration with the US).
Vervolgens komt Obama via Afrika, Latijns-Amerika, Azië, de Balkan (waar allemaal dankzij de VS en 'Europa' de westerse waarden van 'vrijheid en democratie' waren geïntroduceerd) uiteindelijk aan bij De Krim. Hoe gaan de VS en EU samen de 'Russische beer' bestrijden? Hierover zei Obama:
To be honest, if we define our interests narrowly, if we applied a coldhearted calculus, we might decide to look the other way. Our economy is not deeply integrated with Ukraines. Our people and our homeland face no direct threat from the invasion of Crimea. Our own borders are not threatened by Russias annexation. But that kind of casual indifference would ignore the lessons that are written in the cemeteries of this continent. It would allow the old way of doing things to regain a foothold in this young century. And that message would be heard, not just in Europe, but in Asia and the Americas, in Africa and the Middle East.
Zo kun je ook proberen je politieke en economische tegenstander te isoleren: doe een beroep op de Westerse waarden van vrijheid en democratie. Dit is natuurlijk van een schier ondraaglijke schijnheiligheid, want we weten allemaal welke dubieuze partijen deel uitmaken van de huidige Oekraïnse regering. De economische sancties tegen Rusland moesten niet gezien worden als een veroordeling van dat land, maar als verdediging van vrijheid en democratie:
The sanctions that have been already imposed by the US and the EU against Russia are not to keep Russia down but because the principles that have meant so much to Europe and the world must be lifted up. Europe and the US united will be able to stand up to the rights of peoples for freedom. Over the last several days, the United States, Europe and our partners around the world have been united in defence of these ideals and united in support of the Ukrainian people. Together, weve condemned Russias invasion of Ukraine and rejected the legitimacy of the Crimean referendum. Together, we have isolated Russia politically, suspending it from the G-8 nations and downgrading our bilateral ties. Together, we are imposing costs through sanctions that have left a mark on Russia and those accountable for its actions.
En na wat geneuzel, dat noch de VS noch de EU uit zijn op een Derde Wereldoorlog met de Russen, komt de aap uit de mouw:
It is useful for Europe to look at its own energy assets as well as how the United States can supply additional energy assets The truth of the matter is that just as theres no easy, free, simple way to defend ourselves, theres no perfect, free, ideal cheap energy sources. Every possible energy source has some inconveniences or downsides. The question is whether through our energy ministers and at the highest levels were able to find ways in which we can accelerate this process of diversification and this is something were very much committed to. Its not something that can happen overnight but what I think this entire crisis has pointed to is the need for us to get moving now, with the sense of urgency.
Duidelijk: de VS wil dus het Russische gas naar Europa vervangen door haar eigen schaliegas. Maar dat niet alleen, hij wil ook dat 'Europa', dat wil zeggen de NAVO, haar bewapening opvoert, zodat de Amerikaanse wapenindustrie volop zal profiteren van deze nieuwe 'Koude Oorlog'. Obama kan het mooi verwoorden, maar achter zijn mooie woorden gaat puur eigenbelang schuil. Wat heet, het belang van internationaal opererende grootbedrijven.
Hier vindt u een overzicht van mijn columns en u kunt mij hier volgen op Twitter. 
