De zaak-Wilders dag 1 - een nabeschouwing

Nou, de eerste dag van de strafzaak tegen Geert Wilders zit er op en heeft het nodige vuurwerk gebracht. Het begon al met Wilders' verrassende beroep op zijn zwijgrecht. De voorzitter van de rechtbank, Jan Moors, was hier duidelijk niet blij mee. Hij liet weten dat de rechtbank ook de krant leest en tv kijkt en dat zij daaruit opmaakte dat Wilders wel vaker het debat ontloopt. Het kwam op de rechtbank over alsof hij dit nu weer deed. Die opmerking kwam Moors even later duur te staan. Nadat er was geschorst en men op het punt stond om Wilders' Fitna in de rechtbank te vertonen, toverde Wilders' advocaat Bram Moszkowicz een konijn uit zijn hoge hoed: een verzoek tot wraking - vervanging - van de gehele rechtbank. Die zou door de opmerking van Moors over Wilders' beroep op zijn zwijgrecht - een 'duiding' van dat beroep - de schijn van partijdigheid over zich te hebben. Uiteindelijk besloot de gevormde wrakingskamer (drie andere rechters) dat er morgen om 14.00 uur uitspraak zal worden gedaan over dit verzoek. Dat verzoek zal overigens - bekeken in het licht van de jurisprudentie - naar alle waarschijnlijkheid worden afgewezen.

En wat viel er buiten dit juridische vuurwerk nog meer op tijdens de eerste dag? Ten eerste dat de voorzitter in zijn vragen aan Wilders over diens uitspraken steeds liet doorschemeren dat Wilders het toch wel degelijk niet alleen over de islam heeft, maar ook over moslims. Bovendien stelde voorzitter Moors bij iedere uitspraak de vraag of Wilders het nou echt letterlijk zo had bedoeld of dat hij het misschien wat overdreef om op die manier aandacht te genereren voor een onderliggend probleem. Aangezien Wilders zich op zijn zwijgrecht beriep, kregen wij geen antwoord te horen. Wel gaf Wilders' advocaat aan dat hij op dit alles in zal gaan tijdens zijn pleidooi.

Welk gevoel blijft er dan na zo'n eerste dag hangen? Bij mij toch vooral een gevoel van verbijstering. Heb ik nou echt naar een Nederlandse rechtszaak zitten kijken? Een politicus die verantwoording moest afleggen tegenover een rechtbank vanwege de uitlatingen die hij heeft gedaan? Het is iets dat je in Noord-Korea en de oude Sovjet-Unie zou verwachten, maar toch niet in Nederland. Het is mij na dag één dan ook duidelijk geworden dat de vraag of dit een politiek proces is, bevestigend moet worden beantwoord. Geert Wilders wordt strafrechtelijk vervolgd wegens zijn politieke opvattingen. Dat is eng, heel eng.

De gehele zitting kunt u in zeven delen hier, hier, hier, hier, hier, hier en hier (nog eens) bekijken.