"De overheid is het probleem, niet de oplossing!"

Voor het eerst sinds 1994 doet de Libertarische Partij mee aan de Tweede Kamerverkiezingen. Een interview met voorzitter Toine Manders, deel 1.

- Voor we beginnen: veel kiezers hebben ongetwijfeld geen idee waar het libertarisme precies voor staat. Wat is het libertarisme? Hoe ziet de ideale samenleving eruit volgens libertariërs?

"Het libertarisme is een politieke filosofie die pleit voor maximalisatie van persoonlijke vrijheid en economische vrijheid en minimalisatie van de staat. Libertariërs vinden

* "Dat het zelfbeschikkingrecht van het individu voor alles gaat;
* "Dat niemand inbreuk mag maken op het lichaam of eigendom van een ander;
* "Dat het recht op vrijheid (afwezigheid van dwang) het enige recht is dat men kan afdwingen ten opzichte van anderen;
* "Dat sterke eigendomsrechten en de economische vrijheid die volgt uit de consistente erkenning hiervan van essentieel belang zijn voor de vrijheid van het individu;
* "Dat sociale orde niet onverenigbaar is met individuele vrijheid maar hier juist uit voortvloeit;
* "Dat defensief geweld de enige legitieme vorm van geweld is;
* "Dat de staat zich moet houden aan dezelfde rechtsbeginselen als het individu;
* "Dat de meeste staten zich schuldig hebben gemaakt aan onrecht voor zover zij dwang hebben gebruikt voor belastingheffing, regulering, monopolievorming, of andere doelen dan bescherming van lijf en goed van het individu."

- Is zo’n kleine-overheid ideologie wel te verkopen aan Nederlandse kiezers? Zijn 'we' niet van nature niet te sociaaldemocratisch?

"Ik geloof niet zo in de theorie dat ieder volk van nature een volksaard heeft waar maar weinig aan te veranderen is. Ik zal proberen mijn stelling te onderbouwen met drie historische voorbeelden: Noord/Zuid-Korea, Oost/West-Duitsland, China/Hong Kong. Dit zijn voorbeelden van volkeren die oorspronkelijk in hetzelfde land woonden, maar die na een oorlog werden verdeeld over twee landen. Voordat deze landen werden opgesplitst hadden deze volkeren dezelfde cultuur, mentaliteit, gebruiken en hetzelfde niveau van beschaving, ontwikkeling, opleiding, welvaart en welzijn. Nadat de nieuwe grenzen werden getrokken en aan weerszijden van de grens verschillende systemen werden ingevoerd met een enorm verschil in onder meer het niveau van economische vrijheid, ontstonden er juist enorme verschillen op al deze gebieden.

"In de landen met een hoog niveau van economische vrijheid werden ook andere vrijheden en rechten van het individu tot op een relatief hoog niveau gerespecteerd. Daar voltrok zich een Wirtschaftswunder en steeg het niveau van welvaart, welzijn, beschaving en klantvriendelijkheid tot grote hoogten. In de landen met een laag niveau van economische vrijheid ontstond bittere armoede, ellende, hufterigheid, apathie en enorme corruptie, en in China en Noord-Korea vielen zelfs miljoenen doden door hongersnoden en door moorden die werden gepleegd door de overheid. Hieruit blijkt dat overheidsbeleid een enorme invloed heeft op de normen, waarden en mentaliteit van een volk.

"Terug naar de Nederlanders. Nederlanders zijn zeker niet van nature te sociaaldemocratisch, integendeel, Nederlanders waren eeuwenlang juist erg vrijheidslievend en ondernemend, en nog steeds profiteren we van deze liberale traditie. Nederland heeft eeuwenlang een enorme voorsprong op de rest van de wereld gehad omdat Nederland een relatief hoog niveau van economische vrijheid kende. Dat was ook de oorzaak van de Gouden Eeuw, die ontstond nadat Nederlanders in opstand kwamen tegen de Spaanse overheersing. Deze opstand was met name gericht tegen de te hoge belastingen die de Spaanse overheersers wilden heffen, de tiende penning, oftewel een belasting van tien procent. (Ter vergelijking, inmiddels bedragen de staatsuitgaven ruim 50% van het nationaal inkomen volgens het CBS.)

"Helaas is de politieke voorkeur van veel Nederlanders veranderd sinds de invoering van het staatsmonopolie op onderwijs eind negentiende eeuw. Docenten die worden betaald door de staat willen graag geloven dat zij deel uitmaken van een goed systeem, en dus gaan ze dat ook geloven: wiens brood men eet, diens woord men spreekt. Dit geloof, dat een grote overheid goed is, dragen zij over aan hun leerlingen en studenten, die op een leeftijd zijn dat ze geneigd zijn hun docenten te geloven. Dit is kort samengevat de verklaring voor de enorme groei van de macht en uitgaven van de staat  sinds het begin van de twintigste eeuw.

"We zijn nu echter op een keerpunt gekomen. De economische crisis zorgt ervoor dat steeds meer mensen hun geloof in het systeem beginnen te verliezen. Andere partijen komen niet met een geloofwaardige oplossing voor de schuldencrisis, omdat hun oplossing is om de staatsuitgaven en de staatsschuld nog verder te verhogen.

"Stel je voor dat je zelf in een schuldencrisis zit, en dat zou proberen op te lossen door nog meer geld uit te geven en nog meer schulden te maken! Iedereen met gezond boerenverstand weet dat je daarmee je probleem niet oplost, maar het juist erger maakt. Toch is dat wat andere partijen voorstellen om te doen op macro-niveau.

"Daarom is de tijd rijp voor de libertarische boodschap: De overheid is het probleem, niet de oplossing! Onze oplossing is maximale vrijheid voor het individu en een zo klein mogelijke overheid. Dat betekent dat de staatsuitgaven drastisch omlaag moeten. Dat kan ook gemakkelijk, omdat de meeste staatsuitgaven pure verspilling zijn, of zelfs contraproductief zijn."

Dit is deel 1 van het interview met Toine Manders. Dit interview is tot stand gekomen met de hulp van lezer Tipo.