De negen beste spionnenfilms

James Bond sluit ik voor het gemak uit. Wat mij betreft kunt u die gerust alle 23 kijken. Of 24, als we Never Say Never Again meetellen, hoewel ik de voorkeur geef aan de oorspronkelijke Thunderball. Ook spionnenfilms uit de Koude Oorlog waarin de Russen een rol spelen, laten we nog even buiten beschouwing. Daarvan later een aparte lijst.

The Tailor of Panama (2001)
Pierce Brosnan en Geoffrey Rush lijken aanvankelijk wel heel jolig in deze film. Dat is even wennen, maar wie eenmaal in het verhaal zit, vermaakt zich volop. Brosnan wordt als agent van de Britse geheime dienst naar het Midden-Amerikaanse land gestuurd en komt al snel in aanraking met kledingmaker Rush, ook een Brit. Die zou contacten hebben in de Panamaanse oppositie. Het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten zien kans om het regime omver te werpen, maar rekenen zich te snel rijk. De film is gebaseerd op de gelijknamige roman van John le Carré, een meester in het spionnengenre. Maar de verfilming is toch iets te veel een komedie. Zeker de moeite waard, maar nog niet de real stuff.

Clear and President Danger (1994)
Voor de tweede maal kruipt Harrison Ford in de rol van CIA-agent Jack Ryan. Als in de meeste films in dit lijstje waarin de CIA een rol speelt, komt de Amerikaanse inlichtingendienst er niet bepaald goed vanaf. Die blijkt in het geheim een oorlog te voeren tegen drugcartels in Colombia en schuwt daarbij enkel middel. Jack Ryan is natuurlijk de held die alles recht gaat zetten. Een tikkeltje idealistisch, maar zeker een thriller.

The Good Shepherd (2006)
Matt Damon speelt naast Angelina Jolie een van de oprichters van de CIA. De film raast van Connecticut naar de Congo en we maken zowel de Tweede Wereldoorlog als de beginjaren van de Koude Oorlog mee. Toch blijft het personage dat Damon vertolkt altijd koel en berekend, hoewel hij nauwelijks toekomt aan zijn gezin en worstelt met de vraag of het nu wel de moeite waard is zijn leven te geven aan het opsporen en bewaken van geheimen.

The Debt (2011)
Helen Mirren speelt een voormalige spion van de Israëlische geheime dienst Mossad. Hoewel, haar rol wordt de helft van de film vertolkt door Jessica Chastain (bekend van Zero Dark Thirty) die een jongere Mirren speelt. Midden jaren zestig werd zij met twee mannelijke collega's naar Oost-Berlijn gestuurd om een Duitse oorlogsmisdadiger op te sporen en te ontvoeren. De missie gaat niet volgens plan. Meer dan dertig jaar later moet Mirren de fout rechtzetten.

North by Northwest (1959)
Meer dan een halve eeuw oud, maar het is dan ook een klassieker. Cary Grant speelt in deze fim van Alfred Hitchcock een onschuldige zakenman die door onbekende spionnen wordt aangezien voor een tegenpool. Het tempo is naar moderne maatstaven soms traag, maar het plot doet niet voor meer recente films onder. 

Three Days of the Condor (1975)
Nog een klassieker in het genre en ook in deze film wordt de hoofdrolspeler, Robert Redford, achtervolgd zonder aanvankelijk te weten waarom. Maar daar houden de overeenkomsten met North by Northwest op. Three Days of the Condor is tot op zekere hoogte meer een portret van het Amerika van de jaren zeventig dan een spionnenfilm: gevreesde olieschaarste blijkt verantwoordelijk voor alle ellende, maar de film gaat vooral over een overheid die niet is te vertrouwen.

Spy Games (2001)
De al wat oudere Robert Redford speelt in Spy Games de mentor van de jonge CIA-agent Brad Pitt. Hun ervaringen zien we in de vorm van flashbacks: de ervaren, wat verbitterde Redford die de idealistische Pitt binnenboord probeert te houden. De laatste houdt het op een gegeven moment echter voor gezien, maar werkt zich zo in de nesten dat Redford, die op het punt staat met pensioen te gaan, hem op de een of andere manier, op afstand, moet zien te redden.

Argo (2012)
Ben Affleck regisseert en schittert in deze verfilming van de redding van zes Amerikaanse diplomaten uit het Iran van 1979. In de nadagen van het presidentschap van Jimmy Carter bedenkt zijn personage een waanzinnig plan om de Amerikanen uit het land, waar zojuist een machtswisseling heeft plaatsgehad, te halen. Af en toe grappig, maar vooral ontzettend spannend. 

Tinker, Tailor, Soldier, Spy (2011)
Ook gebaseerd op een roman van Le Carré, maar Tinker, Tailor, Soldier, Spy is allesbehalve jolig. Gary Oldman (we kennen hem ook van de laatste Batman films) is magistraal als de altijd ingetogen maar allesziende George Smiley die tot taak heeft een verrader in de hoogste kringen van de Britse inlichtingendienst te ontmaskeren. Het boek wordt terecht als Le Carré's meesterwerk beschouwd. De film kan evenzeer als een van de beste spionnenfilms aller tijden worden gezien.