De Europese stoelendans

Dit najaar moeten de kandidaten bekend zijn voor de nieuwe Europese Commissie en moet er tevens iemand gevonden zijn voor de positie van de huidige voorzitter van de Europese Raad.

Er zijn al twee Europese toppen gewijd aan de Europese stoelendans. De volgende is over een kleine maand, op 30 augustus, nog vóór de europarlementariërs terugkeren van hun zeven weken durend reces. De huidige voorzitter van de Raad, Herman van Rompuy, hecht er dus groot belang aan dat er tijdig overeenstemming wordt bereikt over 'de poppetjes'. Waarom duurt het toch zo lang om overeenstemming te bereiken over wie de nieuwe Commissarissen worden? Zij zijn toch onafhankelijk? Het antwoord ligt natuurlijk gegeven in het feit dat er vele nationale belangen spelen.

Na de beschamende vertoning omtrent de benoeming van Juncker als opvolger van Barroso is Van Rompuy er natuurlijk alles aan gelegen om zijn eigen opvolging in fatsoenlijke banen te leiden. Eerder tipte ik al de Deense premier Helle Thorning-Schmidt. Niet omdat zij de beste kandidaat zou zijn, maar enerzijds omdat ze een sociaal-democrate is (Juncker is een christen-democraat, red.), maar ook omdat ze vrouw is. En in Brussel wordt er groot belang gehecht aan 'gender equality'. Maar ook onze eigen minister-president Rutte wordt genoemd als mogelijke opvolger van Van Rompuy. Vooral Merkel zou gecharmeerd zijn van Rutte als nieuwe voorzitter van de Raad. Persoonlijk zet ik voor wat betreft de opvolging van de kleine Belg mijn kaarten echter op die Deense vrouw, maar je weet het inderdaad nooit in Brussel.

Dan hebben we nog de voorzitter van de Eurogroep, nu bekleed door Dijsselbloem en er moeten nog de nieuwe leden van de Europese Commissie worden benoemd. Juncker drong er bij de landen al op aan om niet te lang te wachten met het voordragen van kandidaten, want, zo zei de gewiekste Luxemburger, hoe langer men wacht, des te minder prestigieuze posten men krijgt toebedeeld. Vanmiddag wees ik er al op dat eurocommissaris De Gucht namens België in de race was voor de belangrijke functie van Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlands Beleid, een post die nu door de onbeduidende Britse Catherine Ashton wordt bekleed. Maar welke kans maken de Nederlanders? De Nederlandse vertegenwoordiger in de Commissie, Neelie Kroes, heeft aangegeven dat ze geen nieuwe termijn ambieert. Dat zou ook heel wonderlijk zijn geweest als 72-jarige, hoe fijn het pluche ook zit.

En welke Nederlandse serieuze kandidaten kan ons land naar voren schuiven? Daarover wil het kabinet vanzelfsprekend niets in de openbaarheid zeggen, want dat zou de kansen van betrokkenen alleen maar doen verminderen. Maar wie komen er -serieus-  in aanmerking? Ik zie er eigenlijk maar twee: Dijsselbloem en Timmermans, beiden sociaal-democraat en dat is niet onbelangrijk, want er is een stilzwijgende afspraak gemaakt, dat na ettelijke termijnen van een liberaal (Kroes), nu een socialist aan de beurt moet komen.Nadeel is dat het beiden mannen zijn, dat dan weer wel.

Eerst maar even Dijsselbloem. Officieel heeft hij altijd ontkend kandidaat te zijn: hij heeft immers al een baan. Maar dat is een kulargument, want vrijwel elke nieuwe commissaris heeft al een baan voordat hij benoemd wordt. Officieel loopt het contract van Dijsselbloem tot medio volgend jaar, maar de belangrijkste eurozonelanden, Duitsland en Frankrijk, willen dat het een voltijdsbaan wordt en Spanje heeft zijn vinger al opgestoken. De kans is dus groot dat de Dijs vertrekt. Of hij terugkeert als commissaris zal afhangen van verschillende factoren. Bepaald niet in zijn voordeel spreekt zijn wat stroeve relatie met Commissievoorzitter Juncker, al heeft Jeroen zijn excuses voor diens wat politiek onhandige uitspraken gemaakt. Maar de enige logische functie voor Jeroen is die van begrotingswaakhond en dat is een dossier waar hij veel met de voorzitter over zal moeten spreken, want wie gelooft dat de eurocrisis voorbij is, moet ik dringend wakker schudden uit zijn winterslaap. Maar persoonlijk denk ik dat de Franse minister van Financiën Moscovici, de man die in slaap viel tijdens de onderhandelingen over de redding van Cyprus, door de Fransen naar voren zal worden geschoven, in ruil voor de goedkeuring van de benoeming van Thorning-Schmidt.

Dan hebben we ook nog ons talenwonder Timmermans. Hij heeft bewezen zich op het internationale toneel als een vis in het water te voelen. Daarbij is het inderdaad handig dat Timmermans zowel vloeiend Frans als Duits spreekt. Een serieuze kandidaat dus. Maar, zoals gezegd, heeft Timmermans concurrentie en niet van de minste.

Juncker en Van Rompuy hebben haast. Op 31 oktober moet de nieuwe commissie geïnstalleerd zijn, maar daar gaat een proces van vele weken aan vooraf, omdat het Europese Parlement de commissiekandidaten ondervraagt op hun geschiktheid. En Juncker wil bovendien dat minstens een derde van zijn ploeg uit vrouwen bestaat, dat zou betekenen dat de socialiste Lilianne Ploumen, nu minister in kabinet Rutte II mogelijk in beeld komt. Persoonlijk denk ik echter dat Ploumen te licht wordt bevonden, niet in de laatste plaats door het kabinet, dat immers inzet op een zware post voor Nederland. Ik zie Timmermans nog wel in beeld komen voor de post van die omhooggeboren barones. Mark my words...

Hier vindt u een overzicht van mijn columns en u kunt mij hier volgen op Twitter.