De belastingbetaler mag dokken, maar heeft geen rechten
Nederland anno 2012: de belastingbetaler mag - nee, moet - wel met zijn geld over de brug komen (of anders!), maar heeft totaal geen rechten.
Dit soort nieuws - dat een bezorgde burger uit Deventer niet mag weten hoeveel het nieuwe stadskantoor van de stad kost - zorgt ervoor dat ik onderhand bij mezelf denk: ik kan niet echt boos worden op iemand die de belastingen ontduikt. Ten eerste is het zijn geld, niet dat van de overheid, en ten tweede is de overheid geen zins van plan uit te leggen wat ze precies doet met onze centen.
En dan heb ik het niet alleen over Den Haag, maar ook over provincies, steden en gemeenten. Case in point:
Het verzoek van de Londense fondsmanager Adriaan de Mol van Otterloo om inzage te krijgen in de kostenramingen van de geplande nieuwbouw van het Deventer stadskantoor is door de Zwolse rechtbank afgewezen. Donderdag probeerde De Mol van Otterloo via de voorzieningenrechter een voorlopige voorziening te treffen om die cijfers alsnog boven tafel te krijgen. Het college en de Raad van Deventer had een eerder WOB-verzoek van de Londense investeerder - geboren en getogen in Deventer - afgewezen. Hij maakt zich grote zorgen over de financiële toestand in zijn geboortestad.
Nu zult u denken: een prima initiatief. Wat gebeurt er eigenlijk met het geld van u en mij? Waaraan wordt het uitgegeven en hoeveel kost het nieuwe stadskantoor de burger? Dat zijn van die dingen die een normaal mens graag wil weten.
Jammer genoeg hebben zowel de rechter in Zwolle als de stad Deventer daar lak aan. De stad beweert namelijk dat openheid van zaken "aannemers in de kaart zal spelen" (brute onzin, natuurlijk, als men ergens weet hoeveel een ander bedrijf verdient aan een bepaald project dan is het wel in de bouwsector). De rechter voegt daar aan toe dat De Mol "niet voldoende duidelijk heeft gemaakt waarom hij belanghebbende is". Let wel: het feit dat hij een betrokken burger is, is dus niet voldoende.
Beste rechter, voor wie denkt u eigenlijk dat ambtenaren werken? Ik zal u een handje helpen: voor de mensen door wie ze betaald worden. Ja, dat betekent dus de burger.
De Mol is dus wel degelijk 'belanghebbende' in deze zaak, net als iedere ander burger (van Deventer).
Het is totaal onacceptabel dat we zo ver heen zijn dat burgers tegenwoordig wel belasting moeten betalen (als ze medewerking weigeren worden ze gewoon een paar jaar lang vastgezet), maar dat ze niet mogen weten wat er vervolgens met hun geld gebeurt. Je krijgt de indruk dat Vadertje Staat heel hard in Godfathertje Staat aan het veranderen is. En we zitten er allemaal naar te kijken en doen er niets aan - nee, ook de 'rechtse' partijen niet.
