D66 wil religiefilter in Nederland

D66 wil dat Nederland, in navolging van China, maatregelen neemt om religie op het internet automatisch te blokkeren. Kamerleden Gerard Schouw en Paul van Meenen hebben de regering gevraagd om in ieder geval onderzoek te doen naar de mogelijkheden. 

De Chinese president Jinping stelde eerder deze week een religiefilter voor waarbij, om kinderen te beschermen, religie automatisch wordt geblokkeerd. De blokkade kan pas handmatig worden opgeheven als iemand dat vraagt bij de provider. 

Ook D66 vindt dat religie schadelijk kan zijn. “Religie geeft met name kinderen en tieners een verkeerd beeld van de werkelijkheid. Laten we hopen dat Rutte net zoveel lef toont als Jinping om dit tegen te gaan”, stelt Schouw donderdag in een verklaring. 

De Christen Unie ziet niets in het plan van D66. “Dit voorstel is een beknotting van een groot goed, namelijk godsdienstvrijheid”, stelt kamerlid Joel Voordewind donderdag. “Als iedereen een internetfilter wil voor wat hem of haar niet aanstaat, komt de Nederlandse netneutraliteit onder druk.” Volgens Voordewind is het aan ouders om te bepalen wat hun kinderen wel of niet mogen zien op internet. 

De VVD zegt het een slechte zaak te vinden als minderjarigen in aanraking komen met religieuze propaganda, maar vindt een verplicht filter niet de juiste oplossing. “Dit gaat ons veel te ver” aldus Kamerlid Bart de Liefde. 

Journaliste Renate van der Zee en expert-meidencultuur Linda Duits gingen bij Knevel en Marijnissen met elkaar in discussie over het religiefilter.

“Om te beginnen is het geen verbod op religie, maar het is een drempel die wordt opgeworpen.” oppert Van der Zee. “Ik vind dat religie helemaal niet zo onschuldig is als het lijkt. Er zijn vormen van religie die heel extreem en gewelddadig zijn. En als kinderen daar gewoon in vallen doordat ze op een computer aan het spelen zijn, kunnen ze een heel raar idee krijgen, een heel verwrongen idee, van wat moreel juist zou kunnen zijn.”  

Duits stelt daar tegenover dat je heus niet zomaar op een geweldprekende religieuze site terechtkomt. “Ik heb met mijn studenten wel eens een hoorcollege gedaan over de vraag wat er gebeurt als je ‘sprookjes’ googlet. Zelfs als je geen ‘safe search’ hebt aan staan – dat is een filter van google zelf – krijg je niet meteen Bijbelverhalen voor ogen. Je moet er echt wel op zoek naar gaan, je wordt er niet meteen aan blootgesteld zodra je het internet aan zet.” 

“Een tweede probleem is dat de overheid dan gaat registreren wie er religieuze sites bezoeken. In het systeem van Jinping moet je opt-outen, oftewel: aangeven dat jij wél graag religieuze websites wilt ontvangen. Dat betekent dus dat de overheid dan weet dat jij religieus bent. En misschien moet je dan ook nog wel aangeven welk soort religie je voorkeur heeft. Dat is natuurlijk een grote inbreuk op je privacy. En hoe wil je dat vervolgens gaan filteren? Je kunt wel individuele websites gaan blokkeren, zoals dewarereligie.nl of de site van het Katholiek Nieuwsblad, maar dan schieten er binnen no time weer allerlei nieuwe religieuze sites uit de grond.” 

“Dan moet je dus aan je computer gaan uitleggen wat religie precies is. Het is sowieso moeilijk om daar een definitie van te geven, laat staan een definitie die een computer begrijpt. Facebook heeft bijvoorbeeld zo’n soort filter, daar mogen geen expliciet religieuze beelden te zien zijn. Maar wat dan ook weer niet mag is een plaatje van de kerstman of Sinterklaas, en bijvoorbeeld ook niet educatieve plaatjes over religie, die bedoeld zijn om de geschiedenis uit te leggen. Dus je komt al heel snel in een zone waarin er heel veel informatie weg gefilterd wordt.” 

Duits maakte hier inderdaad praktisch gezien een punt, maar voor Van der Zee weegt de extreme aard van de religie toch zwaarder. 

“Het gaat om gewelddadige religieuze geboden. Homo’s worden van een flat gegooid en monniken kastijden zichzelf tot bloedens toe. Echt akelige, vreselijke dingen, waarvan ik denk: waarom moeten kinderen dat onder ogen krijgen? En eigenlijk, waarom moeten volwassenen dat zomaar onder ogen kunnen krijgen? Ik vind dat mensen een verwrongen idee geven van moraliteit.” 

“Nou kijk” ging Duits daar tegenin. “Dat priesters en imams soms hatelijke ideeën prediken betekent natuurlijk nog niet dat de toehoorders zelf die gewelddadige geboden gaan uitvoeren. Je moet zulke preken niet al te letterlijk nemen - ook al menen ze het wel echt.” 

“Maar” onderbreekt gastpresentator Jan Marijnissen haar “jongeren van pakweg 9 tot 20, die begrijpen toch niet dat je dat niet letterlijk zo moet opvatten? Die horen toch woorden die in hun hoofd blijven hangen, en die voor hun vermogen tot zelfstandig en kritisch nadenken later niet zo best zijn? Ik vraag dit gewoon als bezorgde vader.”  

“Belangrijke vraag is natuurlijk wel waar je de grens legt?” vult Knevel aan. “Moet je websites als die van de vereniging voor kritisch prikken ook gaan blokkeren, omdat zulke anti-vaccinatie websites voornamelijk bedoeld zijn voor grefo’s in de Bible Belt? En wie gaat dat bepalen?”

“Volgens mij moet u het met mij eens zijn dat er religieuze gebruiken bestaan die zo extreem en gewelddadig zijn, dat we ook een discussie moeten voeren over hoe gewenst dit is in onze maatschappij” verdedigt Van der Zee zich dapper. “Er worden gewoon verkeerde ideeën verspreid over moraliteit, door dat soort hardcore religieuze geschriften – ik heb het niet over álle religieuze geschriften. Maar willen we dat er religies zijn waarin vrouwen ongelofelijk vernederd worden, en waarin ze tot objecten gemaakt worden? En geloven waarin kinderen bewust in gevaar worden gebracht doordat hun ouders vaccinaties weigeren? Willen we dat dat zomaar op internet staat? We gaan ook niet een steniging uitvoeren midden op het Leidseplein bijvoorbeeld, dus we vinden als maatschappij wel dat daar grenzen aan moeten zijn.”  

De discussie over het religiefilter is met al deze media aandacht in ieder geval goed aangezwengeld. Wat vindt u: Is blootstelling aan extreme vormen van religie dermate schadelijk voor kinderen dat het filteren van deze internet content gerechtvaardigd is? Of is het aan de ouders om te bepalen wat hun kinderen wel en niet onder ogen krijgen op de computer, en gaat een filter veel te ver? Wij horen graag uw mening in de comments! 

De discussie over het religiefilter kunt u overigens hier terugkijken (vanaf minuut 17). 

* Noot van de redactie. Er zijn twee reacties hieronder, met twee antwoorden. Stemmen doet u door het antwoord waar u het mee eens bent een plusje te geven.