Het Commissiariaat voor de Media (CvdM) heeft de openbaar gemaakte documenten over de VPRO-documentaire over D66-partijleider en demissionair minister Sigrid Kaag geanalyseerd. Die documenten, samen met het rapport van de NPO Ombudsman, zijn voor het Commissariaat géén aanleiding voor onderzoek, maar de ophef die erdoor is ontstaan is dat wél.
In 2015 deed het Commissariaat in het kader van de Mediamonitor onderzoek naar de onafhankelijkheid van nieuwsredacties. "Een van onze aanbevelingen was destijds om transparant te zijn over de mate waarin een journalistiek product op een onafhankelijke wijze tot stand komt", zeggen ze op hun website.
"Op basis daarvan ziet het Commissariaat op dit moment geen aanleiding voor onderzoek naar de documentaire, omdat geen sprake lijkt te zijn van de schending van de redactionele onafhankelijkheid die door de Mediawet moet worden gewaarborgd", aldus het CvdM.
Dus hoewel ze niet willen toegeven dat hun onderzoek mogelijk niet goed genoeg was uitgevoerd (of werd begrensd door de mate van onafhankelijkheid puur en alleen te toetsen aan de Mediawet), grijpen ze nu wel een ándere reden aan om alsnog het onderzoek te kunnen herhalen.
"Op dit moment biedt de Mediawet onvoldoende handvatten voor toezicht op de naleving van de redactiestatuten", zeggen ze in hun bericht. En met de handvatten die ze hadden, beweerden ze destijds in hun jaarverslag over 2020 dat ze erop toezagen dat redacties "onafhankelijk van politieke en commerciële belangen" werken. Eerst was die Mediawet dus geen belemmering en was er niets aan de hand, maar nu opeens tóch wel.
Er komt volgens het Commissariaat binnenkort een rapport over de redactiestatuten en zij geven aan dat ze ook zullen kijken of er voldoende aanleiding is om de reikwijdte van het nieuwe onderzoek te verbreden naar andere producties. Het is nu alleen de vraag of het überhaupt zin heeft om het onderzoek te verbreden zolang die dekselse Mediawet nog steeds 'in de weg zit'. Het zou waarschijnlijk meer zoden aan de dijk zetten om het onderzoek pas te doen nadat de belemmeringen voor volledige transparantie zijn weggenomen, als daar al sprake van is.
Een oproep van de redactie: door de coronacrisis heeft DDS het, net als veel andere websites, ontzettend lastig. Wij willen alles gratis leesbaar houden voor iedereen, waardoor we voor onze inkomsten afhankelijk zijn van reclame. Maar bedrijven hebben financiële zorgen, en hebben dus niet veel te makken. Daar merken wij de gevolgen ook van. Vandaar onze omroep aan u, onze lezers: steun ons alsjeblieft! Via het betrouwbare Nederlandse BackMe-systeem kunt u maandelijks óf eenmalig doneren. Doe dat alstublieft, en help DDS in de lucht te blijven!
Het Commissariaat staat eigenlijk gewoon een beetje voor schut omdat ze overduidelijk hun werk niet goed hebben gedaan. Ze beroepen zich wel op die Mediawet maar zij hadden net zo goed een Wob-verzoek voor die VPRO-documentaire kunnen indienen en kunnen concluderen dat er wel degelijk sprake was van afhankelijkheid van politieke belangen. Dat heeft weinig met die Mediawet te maken.