Churchill in Berlijn

Een paar jaar geleden opperde ik de mogelijkheid dat we in Europa misschien ruimte kregen voor zoiets als 'een fascisme met een menselijk gezicht'. Dat kwam me op een uitbrander te staan van Elsbeth Etty, u weet wel, de voormalige hoofdredactrice van de Waarheid die tegenwoordig onze nationale publieke moraal bewaakt en niets anders dan de waarheid spreekt. Over de vraag hoe menselijk het fascisme is, wil ik me nu niet uitlaten. Te glad ijs en te politiek incorrect. Daar moeten we mee oppassen, net als met het maken van historische analogieën. Wie in actuele kwesties telkens de oorlog erbij haalt, pleegt een zwaktebod. Dat moeten we dus maar niet te vaak doen.

Toch wil ik even wijzen op het aanstaande bezoek van Geert Wilders aan Berlijn, waar hij naartoe gaat op uitnodiging van René Stadtkewitz, die net uit de CDU is gezet en een nieuwe partij - die Freiheit - gaat oprichten met een PVV-achtig program. Voor Stadtkewitz is Wilders een held en het streelt ons zelfbeeld dat onze oosterburen nu eindelijk ook op de nationale vrijheidstoer gaan. Zo zijn we toch weer een beetje een taboedoorbrekend gidsland. Tegelijk is dat precies het soort politieke incorrectheid waar het establishment in de Bondsrepubliek benauwd voor is. In Duitsland hebben ze zo hun ervaringen met taboedoorbrekers en grensverleggers; dat willen ze niet nog een keer doen.

Ik weet het, ik heb mezelf de laatste week niet populair gemaakt door op het risico te wijzen dat Nederland zich met de PVV in een duister daglicht stelt. In het buitenland kennen ze op dat punt ongetwijfeld nog minder scrupules dan bij ons, want in Nederland gaan we ervan uit dat fascisme en vreemdelingenhaat in ons brave polderland niet voorkomen, terwijl ze daar in het buitenland niet zo zeker van zijn. De buitenlandse persmuskieten gaan er bijna voetstoots vanuit dat alles wat met Wilders te maken heeft die geur heeft (zulke dingen kennen ze uit eigen land). Daar zijn het buitenlanders voor: die discrimineren en demoniseren er maar op los. Maar als Geert een dag voor de viering van twintig jaar Duitse eenheid (3 oktober) een toespraak meent te moeten gaan houden in Berlijn, óók de hoofstad van het voormalige Derde Rijk, is hij bezig een feestje te verstoren en moet hij bedacht zijn op stigmatisering. Het zal best dat verwijzingen naar de Tweede Wereldoorlog een zwaktebod zijn, maar die zijn op zo'n dag en zo'n plaats onvermijdelijk. Hierover kan de PVV zich niet beklagen. Sterker, degenen die in Geert een held van het Vrije Westen zien verwijzen ook steeds naar de jaren dertig en het nazi-verleden. Zo trekt Geert zelf geregeld van leer tegen de 'laffe appeasement' van de EU tegenover de islam en zijn Amerikaanse vrienden vieren hem als 'de nieuwe Churchill'.

Hopelijk ziet Geert zelf in hoe belachelijk en buiten alle proporties dit is. Naar mijn (toegegeven: akelig suggestieve) idee kan hij beter, om duistere analogieën te vermijden en de hartelijke betrekkingen tussen Nederland en Duitsland niet bij voorbaat te belasten, thuisblijven en op 2 oktober fijn naar de televisie kijken hoe het op het CDA-congres afloopt. Geert moet het Maxime Verhagen ook niet te moeilijk maken. De PVV-leider, die in oktober in eigen land ook nog eens vier keer voor de rechter moet verschijnen, heeft gezien de precaire toestand in Den Haag niks in Berlijn te zoeken. En zulke beste herinneringen hebben de Duitse stedelingen nu ook weer niet aan Churchill. Zo moeilijk hoeft thuisblijven trouwens niet te zijn. Geert zelf is van mening dat Chamberlain er indertijd beter aan had gedaan om niet naar München te gaan. En ook zijn aanhang zal het met mij eens zijn dat we de 'verwildering van Duitsland' - beslist géén Nederlands belang - maar beter aan de Duitsers zelf kunnen overlaten.