Arnoud Boot biedt zijn eigen belastingvoordeel aan omdat hij het naar samenzwering vindt ruiken. Hij heeft groot gelijk.
Volgens de hoogleraar Economie is de spaarhypotheek voordelig voor iedereen behalve de belastingbetaler. Vandaag legt hij het in het Financieele Dagblad uit:
Stel dat ik na 19 jaar ?95.000 van mijn spaarhypotheek van ?100.000 heb afgelost, dan mag ik voor de fiscus doen alsof de gehele lening van ?100.000 nog steeds uitstaat, terwijl er eigenlijk nog maar ?5000 openstaat. Stel de hypotheekrente is 6%, dan betaal ik aan rente 6% over ?5000 euro, dus ?300. Maar voor de fiscus mag ik doen alsof ik nog steeds ?100.000 heb geleend, en dus mag ik 6% over ?100.000 aftrekken; met een belastingtarief van 50% geeft dit een belastingvoordeel van ?3000. Dus de fiscus geeft mij ?3000 terwijl ik maar ?300 (het tiende deel van het bedrag) aan rente heb betaald. Kassa; een voordeel van ?2700. Zo maar.
Daarmee snijdt hij een belangrijk punt aan. De reden voor banken en verzekeraars om dergelijke producten aan te bieden, is niet meer vanuit een ideaal van solide financiële producten gemotiveerd, maar vanuit fiscaal oogpunt. Het lijkt een voordeel voor de belastingbetaler. Meer dan een halve sigaar uit eigen doos is het niet, want de andere helft gaat linea recta naar de verkoper van het product.
De consequenties voor de afbouw van fiscale spielerei zijn gigantisch. De financiële sector kan zonder fiscaal gemotiveerde producten de in het verleden behaalde winsten op geen enkele manier meer benaderen. Dit geldt al helemaal voor de levensverzekeringbedrijfstak. De woekerpolis was het fiscaal gemotiveerde verzekeringsproduct bij uitstek.
Terwijl juist banken en verzekeraars ons gigantisch in de steek hebben gelaten door producten aan te bieden die ze zelf niet eens begrepen, zorgen de fiscale voordelen ervoor dat ze nog steeds producten kunnen aanbieden die in feite helemaal niet voordelig zijn. Stel dat je een virtuele rente voert over honderd procent van je hypotheek terwijl je in feite slechts vijf procent bedraagt, dan is elke verhoging van de rente voor beide partijen interessant. Richting belastingdienst geef je op 20 procent rente te betalen, waardoor je 10.000 euro verdient in plaats van 3000. De extra rente bedraagt ongeveer 2000 euro. Voordeel: 5000 euro voor u, 2000 voor de bank. Nadeel voor de belastingbetaler: rekent u het maar uit.
Wanneer we de overheidsfinanciën op orde willen krijgen, dan is het van levensbelang dat dergelijke financiële prikkels uit het systeem gewerkt worden. Hervorming van de hypotheekrenteaftrek zal hoe dan ook gepaard moeten gaan met belastingteruggave op een ander front. Maar dan komt het voordeel in ieder geval ten goede aan de belastingbetaler en niet aan de verstrekker van financiële producten.