Aan alles komt een einde.
De VVD is sinds 2010 aan de macht in Nederland. Historisch gezien is dat bijzonder lang -- nu zeven jaar, volgend jaar acht jaar, of twee volledige kabinetstermijnen.
Hoewel dat ongetwijfeld hartstikke leuk is voor Mark Rutte en zijn vrienden heb ik slecht nieuws voor ze: volgend jaar zal het begin van het einde markeren van de heerschappij van de VVD. En dat om drie redenen:
1. It's the timing, stupid
Als gezegd in de introductie: op een gegeven moment is de kiezer gewoon klaar met een partij. Zie hoe het CDA verloor na de kabinetten Lubbers en de PvdA na de kabinetten Kok. In hun geval waren de heren zelf wel klaar met het premierschap -- en ook Rutte lijkt al bezig te zijn met een andere functie, namelijk in de Europese Unie. Dat is geen slechte gedachte van hem, want de magie zit er eigenlijk wel op. De VVD daalt al sinds de verkiezingen in de peilingen en je krijgt het gevoel een beetje dat iedereen wel klaar is met de VVD'er... én met zijn partij. Die trend zal zich in 2018 voortzetten. 2017 was het laatste echt goede jaar voor de VVD. Tot de partij over een jaar of tien weer een comeback maakt natuurlijk, want zo gaat dat wel weer in de politiek.
2. It's FVD, stupid
Een andere reden dat het einde oefening is voor de VVD de komende jaren is de opkomst van het Forum voor Democratie. FVD-leider Thierry Baudet is jong en flegmatiek. Hij heeft momentum, studenten voelen zich meer aangetrokken tot hem dan tot Rutte, en hij komt veel principiëler over dan de VVD'er. Anders dan Rutte is hij niet bang om niet-politiekcorrect te zijn én de daad bij het woord te voegen.
Hoe sterker en groter FVD wordt, hoe kleiner de VVD. En nee, FVD heeft zijn potentieel nog lang niet volledig benut. In 2018 blijft die partij groeien tot Baudet en de zijnen op 20 tot 25 zetels uitkomen. Ze zullen dan minstens net zo groot zijn als de VVD. En dat betekent natuurlijk alleen maar dat FVD nóg meer momentum genereert, en dat de VVD nóg zwakker wordt.
3. It's the broken promises, stupid
Rutte is er nu zeven jaar mee weggekomen, maar op een gegeven moment beseffen kiezers dat hij ze stelselmatig voor de gek gehouden heeft. Je merkt gewoon dat mensen kritischer worden en zien dat de VVD bijna al haar punten inlevert na verkiezingen en alleen maar zoekt naar 'het compromis' om een coalitie in elkaar te zetten. Combineer dit met punten 1 en 2 hierboven, en je hebt een recept voor een wanstaltig jaar voor de VVD -- en het begin van het einde van die partij als dé grootste partij van Nederland.
Rutte en zijn VVD hebben een leuk jaar gehad in 2016, maar ze doen er verstandig aan om er rekening mee te houden dat het vanaf 2017 heel anders wordt. Het tijdperk van de VVD zit er bijna op. Hiep, hiep, hoera!