Slimme contracten in de vastgoedsector

Vastgoed is een van de oudste markten ter wereld – huizen kopen en verkopen bestaat al sinds mensenheugenis.

Helaas is deze sector tegenwoordig (althans in Nederland) een van de meest bureaucratische markten, met ontelbaar veel regels en andere rompslomp. De afhandeling van transacties gaat vaak gepaard met tal van tussenpersonen, administratieve onzin en vertragingen. Dit kan vaak voor veel frustratie en onkosten zorgen, zowel bij kopers als bij verkopers.

Is er een andere manier? Technologie kan misschien een oplossing bieden. De voorbije jaren heeft de opkomst van blockchaintechnologie en slimme contracten immers getoond dat vastgoedprocessen eenvoudiger, sneller en goedkoper kunnen.

Maar misschien denk je dat dit toekomstmuziek is en dat dit nooit kan werken? Deze systemen bestaan echter al en worden op dagelijkse basis met succes wereldwijd gebruikt, in talrijke gevarieerde sectoren.

Blockchain is de onderliggende technologie van cryptocurrency, een van de meest succesvolle nieuwe markten van de afgelopen decennia. 

Talloze nieuwe cryptomunten maken gebruik van smart contracts op hun blockchain, bijvoorbeeld om gebruikers automatisch te belonen met meer crypto eens een bepaalde voorwaarde is bereikt. Sander Overmars van CryptoNews NL legt uit dat altcoins kopen die gebruikmaken van smart contracts voor allerlei toepassingen tegenwoordig een fluitje van een cent is geworden, maar het is wel belangrijk om eerst professionele gidsen te raadplegen. Hiermee kan je er dan zeker van zijn dat je kwalitatieve crypto’s koopt, waar er via smart contracts veilige en transparante transacties worden aangeboden.

Vastgoedtransacties kunnen zonder probleem van dezelfde voordelen genieten. 

Door het gebruik van deze gedistribueerde digitale grootboeken en geautomatiseerde contracten kunnen slimme contracten de manier waarop vastgoed wordt gekocht, verkocht en beheerd drastisch veranderen.

Om te beginnen bij het begin: slimme contracten zijn zelfuitvoerende (digitale) contracten waarbij de voorwaarden van de overeenkomst direct in de softwarecode van de contracten worden vastgelegd.

Ze draaien op blockchaintechnologie, die ervoor zorgt dat alle gegevens veilig en transparant worden opgeslagen, zonder de tussenkomst van een derde partij.

Deze contracten worden geprogrammeerd om automatisch acties uit te voeren wanneer aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. In de context van vastgoed kunnen slimme contracten bijvoorbeeld worden gebruikt om de overdracht van eigendom automatisch te regelen zodra betalingen zijn ontvangen, zonder dat iemand iets moet doen of het moet goedkeuren.

Traditioneel vereist de verkoop van onroerend goed meerdere stappen, waaronder onderhandelingen, juridisch advies, de oprichting van een koopcontract, de overdracht van eigendom en de registratie van de transactie bij overheidsinstanties. Elk van deze stappen heeft vaak tussenpersonen, zoals makelaars, advocaten, notarissen en belastingadviseurs, die kosten met zich meebrengen en het proces vertragen. 

Slimme contracten kunnen veel van deze rollen overbodig maken, waardoor de volledige transactie veel efficiënter, sneller en goedkoper verloopt.

Met een slim contract kan bijvoorbeeld de koopprijs van een woning automatisch worden overgemaakt naar de verkoper zodra het contract is ondertekend en de voorwaarden zijn nageleefd. Er is geen fysieke handtekening meer nodig en de gegevens worden direct vastgelegd in een blockchain, wat zorgt voor transparantie en een onbetwistbare geschiedenis van de transactie.

De toepassingen van slimme contracten in de vastgoedsector zijn echter veelzijdiger dan dit. Naast het vergemakkelijken van de eigendomsoverdracht, kunnen slimme contracten ook gebruikt worden voor huurovereenkomsten, waarin automatische huurbetalingen enerzijds en onderhoudsverplichtingen anderzijds kunnen worden vastgelegd.

Slimme contracten kunnen ook helpen bij het beheren van vastgoedportefeuilles, door bijvoorbeeld de voorwaarden voor eigendomsovergangen of het innen van huurbetalingen automatisch af te handelen.

Een ander voorbeeld is het gebruik van slimme contracten bij vastgoedfinanciering. Door het automatisch vast te leggen van de leningsovereenkomst en de voorwaarden voor terugbetalingen kunnen alle partijen verzekerd zijn van een transparante en betrouwbare afhandeling van de financiering, zonder een bank of notaris.

Hoewel slimme contracten dus duidelijk veel voordelen bieden, zijn er nog steeds enkele uitdagingen te overwinnen. De juridische aanvaarding van slimme contracten is bijvoorbeeld een belangrijke factor.

In veel landen, inclusief Nederland, is de wetgeving op dit gebied nog in ontwikkeling en er moeten duidelijke richtlijnen worden opgesteld om de rechtsgeldigheid van digitale contracten te waarborgen, net als hoe dit op het vlak van belastingen zou werken.

Daarnaast zijn er technische en logistieke uitdagingen met betrekking tot de integratie van slimme contracten in bestaande vastgoedsystemen. Vastgoedmarkten zijn vaak conservatief en zijn gewend aan traditionele processen. De algemene aanvaarding van blockchaintechnologie en slimme contracten om huizen te kopen kan daardoor nog even op zich laten wachten, ondanks de voordelen die ze bieden.