Teheran en Washington weer aan tafel: diplomatie op het scherpst van de snede
De Verenigde Staten en Iran zijn opnieuw in onderhandeling over het omstreden nucleaire programma van Teheran. Onder massieve militaire druk en met de schaduw van oorlog boven de vergadertafel vond afgelopen zaterdag in Oman het eerste directe gesprek plaats tussen Amerikaanse en Iraanse functionarissen sinds president Donald Trump terug aan de macht is. Hoewel de diplomatie wordt geprezen als “zeer positief en constructief”, zoals het Witte Huis liet weten, is het duidelijk dat de inzet dodelijk serieus is.
Sinds de Amerikaanse terugtrekking uit het nucleaire akkoord van 2015 zijn de spanningen tussen Washington en Teheran stelselmatig geëscaleerd. Iran is sindsdien uranium gaan verrijken tot een zuiverheid van 60% – ruimschoots boven de toegestane 3,67% uit het oorspronkelijke akkoord. Volgens het IAEA beschikt het land inmiddels over meer dan 8.000 kilo verrijkt uranium – voldoende materiaal om meerdere kernwapens te produceren, mocht verdere verrijking plaatsvinden.
Hoewel Iran ontkent dat het werkt aan kernwapens, wijzen documenten die Israël in 2018 vrijgaf op jarenlange geheime inspanningen. Deze zouden al teruggaan tot 1999, ondanks een religieuze fatwa van ayatollah Khamenei tegen kernwapens uit 2003. Intussen zijn Iraanse nucleaire installaties zoals Natanz en Fordow meerdere keren doelwit geweest van sabotage, cyberaanvallen en explosies – vermoedelijk uitgevoerd door Israël of de VS.
Lees ook
Dreiging of diplomatie?
President Trump hanteert een harde lijn. Eerder deze maand zei hij letterlijk: “Als ze geen deal sluiten, zal er gebombardeerd worden.” Tijdens een bezoek van de Israëlische premier Netanyahu herhaalde hij deze waarschuwing. Om zijn woorden kracht bij te zetten heeft de VS B-2 stealthbommenwerpers en vliegdekschepen naar de regio gestuurd. De boodschap is duidelijk: de diplomatie krijgt één kans, maar de bommen liggen klaar.
Volgens Rebecca Grant van het Lexington Institute is die militaire druk essentieel geweest: Volgens Rebecca Grant van het Lexington Institute is die militaire druk essentieel geweest: “Alle opties liggen niet alleen op tafel — ze zijn allemaal al ingezet in het Midden-Oosten.” Daarmee lijkt de dreiging van een aanval even reëel als de hoop op een akkoord. Grant voegde daaraan toe: “Iran moet óf onderhandelen, óf zijn nucleaire installaties gebombardeerd zien worden.”
(Artikel gaat verder onder deze oproep) Steun DDS! De Dagelijkse Standaard vecht tegen de stroom in en brengt u het nieuws en de opinie die de mainstream media vaak voor u verzwijgen. Maar dit belangrijke werk kost geld en wij zijn volledig afhankelijk van de steun van onze lezers. Wilt u dat wij doorgaan? Help ons dan met een donatie via BackMe! Elke bijdrage, groot of klein, helpt ons om uw stem te blijven vertegenwoordigen en de strijd voor een écht rechts geluid voort te zetten. Doneer nu via: https://dds.backme.org/
Twijfel en wantrouwen
Toch is er ook scepsis. De Iraanse president Masoud Pezeshkian liet weten dat hij geen directe onderhandelingen over het nucleaire programma wil, tenzij de VS eerst het vertrouwen herstelt: “Ze moeten bewijzen dat ze in staat zijn vertrouwen op te bouwen.” De Iraanse woordvoerder Esmail Baghaei waarschuwde op sociale media: “Geweld roept geweld op, vrede brengt vrede voort.”
Ondanks dit wantrouwen zijn beide partijen opnieuw in gesprek gegaan, met een volgende gespreksronde gepland op 19 april. De Amerikaanse speciaal gezant Steven Witkoff liet weten dat Trump hem persoonlijk opdracht heeft gegeven om via diplomatie een oplossing te vinden. Toch benadrukte voormalig minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo dat er zonder volledige ontmanteling van het nucleaire programma geen akkoord mogelijk is: “We moeten hun nucleaire wapenprogramma volledig en verifieerbaar ontmantelen voordat er überhaupt sprake kan zijn van een overeenkomst.”
