Het Sociaal en Cultureel Planbureau constateert dat afgelopen
jaar de tevredenheid over de democratie is afgenomen en dat het vertrouwen in
de politiek ontzettend laag is. Zo vinden veel Nederlanders dat het huidige kabinet de grote
problemen van onze tijd niet kan oplossen. „Als je mensen vraagt naar
vertrouwen, noemen ze een inhoudelijke kwestie, zoals wonen of energie. De Toeslagenaffaire
komt ook vaak terug, als voorbeeld: kijk eens wat voor rommeltje ze ervan maken
in Den Haag. Het schandaal op zichzelf is verschrikkelijk, het institutioneel
racisme dat het aan het licht bracht wordt, maar mensen verwijten politici
vooral de nasleep: de val van het kabinet, het chaotische Kamerdebat op 1 april
2021, het geharrewar, het liegen.” Aldus SCP-onderzoeker Emily Miltenburg.
Politici zijn zelf onderdeel van het probleem en zorgen zelf
voor meer polarisatie in de samenleving. Zo maken Nederlanders zich zorgen over
het onvermogen van de Haagse politici maar ook de toon van het debat is vaak te
vijandig. Politici die geen respect tonen voor elkaar of geen ruimte geven in
het debat om elkaar uit te laten spreken. Dit alles is onderdeel van het steeds
verder dalende vertrouwen in de politiek bij de Nederlandse bevolking. De verharding
speelt nauwelijks een rol in het leven van burgers, mensen geven aan vooral in
hun eigen bubbel te leven en dat daardoor mensen er steeds vaker voor kiezen de
politiek en politieke discussies te vermijden. Om het zo een beetje “gezellig
te houden”.
Felle uitingen zijn voor een aantal mensen een reden om af
te haken bij de politiek. „Alles wordt al snel polarisatie genoemd, door
politici en door media. Zelfs het debat over de wolf wordt in die termen
omschreven. We moeten gewoon debat tussen voor- en tegenstanders niet te snel
aanzien voor polarisatie.” Aldus Miltenburg. Wanneer we dat wel doen is volgens
Miltenburg erg risicovol. Het idee dat de samenleving gepolariseerd is, kan
ervaren vijandigheid aanwakkeren. ‘Valse polarisatie’ kan gevolgen hebben voor
onze democratie.”