Nederlands geklungel bij evacuatie nóg groter dan gedacht: 'Sinds juni al noodoproepen uit Afghanistan'

Demissionair minister Sigrid Kaag zei op 17 augustus 'volledig verrast' te zijn door de snel verslechterende situatie in Afghanistan. Dat leek toen al onwaarschijnlijk, aangezien de Verenigde Staten en Frankrijk de snelle opmars van de Taliban wél zagen aankomen. Toch was er nog geen hard bewijs dat de Nederlandse overheid geen signalen had ontvangen die moesten leiden tot de evacuatie uit Afghanistan, tot nu.

De nieuwssite NieuwNieuws heeft onderzoek gedaan en met verschillende partijen gesproken. Daaruit blijkt dat er wel degelijk signalen werden afgegeven, richting verschillende overheidsinstanties, maar dat er domweg niets mee is gedaan.

Zo melden ze dat een hoge ambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken (hoofd Directie Zuid-Oost Azië) begin juli al zijn zorgen uit over eventuele evacuatie uit Afghanistan. Diverse burgerinitiatieven namen rond die periode ook contact op met Afghanen. Ze schetsten allemaal een beeld van een aankomende dreiging.

De burgerinitiatieven konden alleen contact krijgen met de Nederlandse overheid via Twitter-accounts, want op mailtjes werd vrijwel niet gereageerd. En vanaf dat moment wordt een beeld geschetst van een bureaucratisch labyrint. Mensen worden met een algemene mail doorverwezen naar een ander loket, een lokale NGO of naar een loket van de Verenigde Naties. Iedereen wijst naar elkaar of wijst op een procedure waar niemand iets mee kan. Zelfs wanneer blijkt dat diverse landen in juni al op het NAVO-hoofdkwartier hun zorgen uitten over de situatie in Afghanistan.

Dit bureaucratische labyrint verslechtert ook nog eens op het moment dat de pleuris uitbreekt in Afghanistan. Asielaanvragen komen niet door omdat de mailbox van Buitenlandse Zaken te klein is en de ministers en topambtenaren zijn met reces. De aanvragen die wél doorkomen, krijgen een doorverwijzing: "iemand kan enkel in Nederland asiel aanvragen", reageert het hoofd Directie Azië van het ministerie van Buitenlandse Zaken in juli.

En als klap op de vuurpijl presteert de Nederlandse overheid het ook nog om de evacuatielijst met de Taliban te delen, zodat zij weten wie ze door moeten laten. In de ogen van de Taliban is het natuurlijk een lijst met collaborateurs, dus weten ze precies wie ze moeten hebben. "Wij verwachten van de Taliban dat zij hun garanties nakomen en dat deze groepen vrij kunnen reizen", zegt demissionair minister Kaag over deze stunt.

Het is toch werkelijk ongelofelijk hoe incapabel onze ministers zijn en hoe praktisch de hele overheid erop lijkt te zijn ingericht om acute situaties vooral niet te kunnen behappen. De Taliban nam de macht over tijdens het politiek reces, dus moesten de Afghanen maar even hopen dat ze het tot die tijd kunnen overleven. Werkelijk te gek voor woorden.