Notulen ministerraad Toeslagenaffaire: kabinet klaagde over Omtzigt en wilde hem 'sensibiliseren.' Grapperhaus hielp Snel Kamer te desinformeren

De notulen van de ministerraad over de Toeslagenaffaire zijn vanavond vrijgegeven. Uit de notulen blijkt dat het eerdere bericht van RTL Nieuws klopt. Ministers deden luidkeels hun beklag over kritische Kamerleden en wilden dat er op die Kamerleden werd ingepraat. Daarnaast wilde minister van Justitie Ferd Grapperhaus (CDA) toenmalig staatssecretaris Menno Snel (D66) helpen om een verzoek van de Tweede Kamer naast zich neer te leggen. Zowel politici als journalisten concluderen hieruit dat het kabinet in strijd met de grondwet gehandeld heeft.

Wat betreft Pieter Omtzigt en andere kritische Kamerleden (waaronder VVD'er Helma Lodders) wordt duidelijk uit de notulen dat met name D66-minister Wouter Koolmees wilde dat er iets aan hen gedaan werd. "Minister Koolmees licht toe dat tijdens het voorgezet AO stopzetten kinderopvangtoeslag op 4 juli 2019 in de Tweede Kamer een motie van afkeuring (31066, nr. 505) is ingediend door het lid Leijten van de SP-fractie. Hoewel deze motie niet is gesteund door de VVD- en CDA-fracties, voeren de woordvoerders van deze fracties, de heer Omtzigt en mevrouw Lodders, wel een gezamenlijke strijd met mevrouw Leijten tegen staatssecretaris Snel. Spreker toont zich hierover zeer ontstemd, omdat de rol van de twee coalitiefracties weinig behulpzaam is bij het oplossen van de onderliggende problemen," aldus de notulen.

En dat was nog niet alles. Koolmees zag hetzelfde probleem (naar zijn mening) in een ander geval. "In de kwestie van de uitvoeringsproblematiek bij het UWV ondervindt spreker soortgelijke tegenwerking van de woordvoerder van de VVD-fractie, de heer Wiersma. Het is wenselijk dat leden van de raad betreffende woordvoerders van gelijke politieke huize hierop aanspreken," aldus de raad.

VVD-minister Cora van Nieuwenhuizen liet in de ministerraad weten dat het in haar ogen hoe dan ook onacceptabel is dat een woordvoerder van een coalitiepartij een feller standpunt inneemt dan woordvoerders van oppositiepartijen:

https://twitter.com/TvanGroningen/status/1386747854216175618

Natuurlijk is het Nederlandse systeem erop gericht dat de Tweede Kamer het kabinet controleert, en niet andersom. Volgens het dualisme is het dus niet aan bewindspersonen om Kamerleden te vertellen wat zij wel en niet mogen zeggen en doen, en hoe. RTL Nieuws-journalist Pieter Klein zegt daar het volgende over, dit in verband met het feit dat Omtzigt "onfatsoenlijk" genoemd werd door minister-president Mark Rutte, van de VVD:

https://twitter.com/pieterkleinrtl/status/1386754458135285764

Sywert van Lienden voegt daar aan toe:

https://twitter.com/Sywert/status/1386751908128428038

HP de Tijd journalist Ton F. van Dijk merkt op dat waar Rutte, Kaag en Hoekstra nu zeggen groot fan te zijn van het dualisme, daar in de notulen "vrij weinig van" te zien is:

https://twitter.com/tonfvandijk/status/1386753402487590922

De enige conclusie is wat Van Dijk betreft dat het kabinet "niet dualistisch [is] ingesteld en de rol van kritische Kamerleden en hun [grondwettelijke] taak maar beperkt" respecteert. "En dat is toch een bijzonder zorgelijke conclusie," voegt hij daar aan toe.

https://twitter.com/tonfvandijk/status/1386749879708487690

Het hoofd communicatie van Forum voor Democratie, Samuel Jong, merkt op dat het steeds "hetzelfde liedje is" in de notulen. "Kritische vragen worden gezien als 'tegenwerking' (Koolmees) of als 'oppositiebeleid' (Rutte) dat in overleg met coalitie-fractievoorzitters binnen bepaalde 'kaders' moet plaatsvinden (Kaag - voor zover nieuw leiderschap). Monisme pur sang."

https://twitter.com/samuelstwiets/status/1386755055639007235

Tenslotte blijkt uit de notulen ook dat de ministerraad bewust besloot om bepaalde informatie waar de Tweede Kamer om gevraagd had niet te verstrekken. De Telegraaf-journalist Inge Lengton legt uit dat Grapperhaus opperde "om [het] feitenrelaas zo op te stellen dat staatssecretaris Snel 'ermee wegkomt.' Daar wil hij samen met Hoekstra wel aan sleutelen. De complete ministerraad stemt in met dit plan."

https://twitter.com/IngeLengton/status/1386746393004478464

DENK-leider Farid Azarkan is geschokt om dat deel van de notulen te lezen. "Schandalig en onacceptabel," schrijft hij vanavond op Twitter. "Niet toegeven aan verzoek van de Tweede Kamer is in strijd met art. 68 GW" (Grondwet).

https://twitter.com/F_azarkan/status/1386749697054937091

En, zegt hij, het is "ongelofelijk" wat er gebeurd is. "Ministers en staatssecretarissen zijn met elkaar bezig om de kamer bewust onjuist te informeren. Ipv de ouders te helpen. Triester wordt het niet! Vertrouwen compleet weg!"

https://twitter.com/F_azarkan/status/1386751572026212354