'Vanwaar al het beuken op het hoofd van Hongarije? Jaloezie vanwege verstandig immigratiebeleid?'

In haar NRC-artikel van 4 oktober getiteld “Orbán heeft Europa bij de strot” stelt Caroline de Gruyter dat “Orbán zich verzet tegen de link tussen rechtsstaat en Europese subsidies.... het Herstelfonds komt er alleen met handtekeningen van alle regeringsleiders. Orbán heeft EU dus bij de strot en het lijkt er op dat ze deze slag gaan winnen. Dat die slag in het Europese Parlement plaatsvindt is toepasselijk, want het zijn nooit de lidstaten geweest die de Europese gemeenschap verder hebben geholpen”. Met andere woorden, de lidstaten kan de rechtsstatelijkheid niet boeien.

Caroline de Gruyter: “Dat een land in de fout gaat is moeilijk te bewijzen... veel regels zijn dubbelzinnig”. Als dit inderdaad zo is, in hoeverre moeten we serieus nemen dat Hongarije, i.c. premier Viktor Orbán, een loopje neemt met de rechtsstaat? Is dit een hoop te doen over niets of weinig? Hongarije is in 2004 toegetreden tot de EU. Als pas recentelijk zaken als mensenrechten en rechtsstaat op de agenda staan van de EU zoals De Gruyter stelt, hoe kan EU dan nu eisen dat Orbán aan EU tegemoet moet komen op dit gebied? Eerst van harte welkom heten, maar nu met de vuist op tafel slaan. Dit had naar mijn mening bij toetreding aan de orde moeten komen.

Maar nu wil de EU Hongarije subsidie onthouden. Is dat niet onrechtvaardig en mosterd na de maaltijd? Kijkt EU wel voldoende naar de rechtsstatelijke traditie en historie van dit land? Ik vraag het prof. László Marácz, European Studies, Universiteit van Amsterdam, en Hongarije kenner bij uitstek.

Marácz: “Het idee van een EU-waardengemeenschap is een recente uitvinding. Het is nogal onduidelijk wat ermee bedoeld wordt en er wordt mee gemanipuleerd. Hongarije is getoetst aan de Kopenhagen criteria in 2004. Op de Euro top van 1993 in Kopenhagen spraken de EU lidstaten af dat nieuwe leden aan een aantal criteria voor toetreding moesten voldoen:

Verder heeft de Venetië Commissie regelmatig het Hongaarse rechtssysteem bestudeerd inclusief het acquis communautaire. Er is weinig tot niets afwijkends gevonden. Daaraan voldoet/voldeed Hongarije. Er is wat de rechtsstaat betreft niet zoveel aan de hand maar er wordt wel heel veel lawaai over gemaakt. Vooral door degenen die de politieke macht in Hongarije willen overnemen.”

Vanwaar dan al dat beuken op het hoofd van Hongarije? Jaloezie vanwege een verstandig immigratiebeleid? Orbán heeft met 44% van de stemmen een tweederde meerderheid in het parlement.

En natuurlijk zeg ik als populist: zijn als die andere staten dan zo rechtstatelijk solide? Zijn wij dat dan, bijvoorbeeld de affaire rondom Grapperhaus' bruiloft (Wilders: “corrupt!”)? Hoe zit het eigenlijk met de rechtstaat van corrupte landen als België, Italië, Griekenland, Spanje en Portugal? Wordt hier niet met twee maten gemeten? Zijn er echte 'Europese waarden'? En zo ja, hoe luiden die dan? Ik ken ze niet. Volgens mij Caroline de Gruyter ook niet.