Partij van de Arbeid, waar ging het mis? Samenwerking met de rechtse VVD (8)

Frits Bosch schrijft deze zomer een feuilleton over hoe het zo faliekant mis kon gaan met de PvdA, ooit één van Neerlands grootste partijen en nu onbetekenend wegkwijnend in de oppositie. Vandaag deel 8: de vermaledijde linkse en liberale combinatie in het kabinet-Rutte II. Samen met de VVD.

De PvdA wil afstand nemen van het liberale denken. Maar de partij heeft nog geen goed verhaal. Enkel afstand nemen van het liberale gedachtegoed is wel erg mager. Hoe is het gekomen dat de ooit machtige sociaal-democraten zo in de lappenmand verkeren? Introspectie is geen sterk punt van de PvdA. Frits Bosch gaat de partij hierbij helpen en duikt in hun interessante geschiedenis in een aantal afleveringen. Vandaag deel 8: de vermaledijde linkse en liberale combinatie.

Links en liberalen, wat een prachtige combinatie!

Of toch niet? De verkiezingsuitslag van 2017 toonde een ruk naar rechts. PvdA’ers kijken met verbijstering naar het verlies van 29 zetels: hoe kan het want ‘we hebben uitstekend samengewerkt met de liberalen’? Dat klopt, twee elitaire partijen die elkaar gevonden hadden.

Verdeling van de macht. Daar ging het om en daar gaat het nog steeds om. Maar de achterban van de PvdA wilde wel even afrekenen. Stilzitten terwijl je geschoren wordt. Goed beschouwd was het een meer dan gerechtvaardigde en logische neergang voor een politieke partij die haar eigen achterban decennialang gebruuskeerd heeft. Een PvdA die al decennialang de weg kwijt is. De omhelzing van de sociaaldemocraten met de liberalen was als die van een wurgslang. Bijna doodgeknuffeld met welgemeende deelneming van de liberalen. Het partijkader van de PvdA weigerde tijdens de verkiezingen van 2017 de feiten onder ogen te zien en bij te sturen.

Spijt

PvdA’er Rob Oudkerk laat weten dat hij spijt heeft de opdracht van het partijbestuur te hebben uitgevoerd om indertijd Pim Fortuyn in alles te bestrijden. Dat lijkt niet een echt sterk verhaal. Berouw komt na de zonde.

Joop den Uyl heeft dit echec godzijdank niet hoeven meemaken, maar hij heeft het wel zien aankomen. Hij heeft wel de arrogantie gevoeld. Het zetelaantal dat Den Uyl wist te vergaren komt voorlopig niet meer terug. De neergang van het socialisme begon bij de afkalving van de vakbonden in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw. De macht van vakbonden is verdwenen. Resteert een vleugje macht bij pensioenfondsen dat ze niet gauw opgeven. Socialistische partijen hebben de vloedgolf niet kunnen tegenhouden in dit ik-tijdperk. Eén ding moeten we de PvdA nageven: deze partij is de facto de ‘founding father’ van de eerste allochtonenpartij van Nederland. Een geweldige prestatie. Voormalig CDA-leider Buma zou zeggen: chapeau!

Opnieuw een linkse en liberale combinatie? Lodewijk Asscher lijkt te zeggen: ‘over my dead body’!

Delen 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 7 van de feuilleton zijn hier te lezen.

Frits Bosch, auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”.