Boek review: Kerkgangers en Zuilenbouwers door dr. Sid Lukkassen

Stijl van het boek
De structuur van het boek is ook zo'n aspect die het atypisch maakt. Het bevat namelijk op verschillende momenten fragmenten van correspondentie tussen Lukkassen en zijn fans, critici en neutrale geïnteresseerden. Heerlijk om te lezen, want je krijgt zo een kijkje in wat anderen van zijn ideeën vinden, maar ook hoe zijn ideeën tot stand zijn gekomen of in de loop der jaren zijn bijgeschaafd.

Zo’n beetje ieder argument dat in het boek slechts beknopt uiteen wordt gezet (veruit de meeste worden overigens uitvoerig uitgerold), is ingedekt met bronnen (veelal online artikelen), waar je zo bij kunt. Dat is maar goed ook, want sommige argumenten, ideeën of uitspraken lijken in eerste instantie wat onwaarschijnlijk, tot je de bron opzoekt en merkt dat het niet alleen écht zo blijkt te zijn maar het zelfs nog erger is dan je in eerste instantie had verwacht!

De lezer wordt via een crash course meegezogen in de ideeënstrijd die al decennia gaande is in Nederland en Europa. Een beetje alsof je spontaan een stadion bent binnengelopen, een voetbalwedstrijd tussen twee onbekende clubs bijwoont en even vlot wordt bijgepraat over beide teams, hun rivaliteit en de kwaliteiten van iedere speler. Je bent dan ineens op de hoogte, kunt verantwoorden waarom je voor een team bent, wie je favoriete speler is en wat er éigenlijk op het veld gaande is. Hoewel het boek een duidelijke voorkeur heeft voor wat men doorgaans ‘rechts’ noemt, schuwt het de kritiek en weerstand van linkse en rechtse mensen niet. Sterker nog, deze worden veelvuldig besproken!

Het boek, hier te bestellen, bevat namelijk filosofie maar is niet stoffig of doordrenkt van moeilijke taal waardoor je elke zin drie keer moet lezen voor je het denkt te begrijpen. Het bevat een roep tot actie, maar lokt je niet met een spandoek naar het Malieveld. Diverse oude ideeën duiken op, maar blijken actueler dan ooit en worden aan de hand van recente voorbeelden uit de maatschappij direct duidelijk gemaakt.

De inhoud
Dr. Lukkassen richt zich voornamelijk op de ontevreden burger, door links stereotyperend 'de boze blanke man' genoemd, die in ieder geval gevoelsmatig beseft dat er iets niet in de haak is in de Nederlandse samenleving maar niet de tijd heeft, de moeite heeft kunnen nemen of überhaupt weet waar hij moet beginnen met analyseren. Lukkassen weet diverse grote, actuele thema’s te verbinden én je een blik achter de schermen te geven bij diezelfde thema’s. Hierdoor begin je de gebreken rondom diverse processen te snappen waardoor echte (politieke) verandering zo ongelofelijk moeizaam gaat of zelfs onmogelijk lijkt. Dit wordt eveneens in een review op doorbraak.be prachtig geëtaleerd.

Want waar gaat het nou over? Lukkassen maakt zich diepe zorgen over Nederland; de EU, massa-immigratie, klimaatbeleid, identiteitspolitiek, de kwaliteit van onze democratie, islamisering en tal van andere fenomenen waar je de afgelopen decennia op z’n minst een paar eerlijke en open discussies over had willen zien, komen allemaal voorbij! Je hebt het omtrent deze onderwerpen op televisie, internet, in de klas of wellicht zelfs op je werk al die tijd moeten doen met frames, beschuldigingen, karaktermoord, goedkope retoriek en regelrechte leugens. Dit boek verzacht enigszins die zeurende, geestdodende pijn die is veroorzaakt door wat dr. Lukkassen als ‘de Linkse Kerk’ bestempelt.

Het centrale idee, de roep tot actie en de naam Kerkgangers en Zuilenbouwers
Na de diagnose van de toestand van Nederland te hebben gegeven, komt hij dan met de verklaring voor de titel van zijn boek en de mogelijke oplossingen. Hij wil een ‘zuil’ bouwen: een club van min of meer gelijkgestemden die wel klaar is met oneerlijke debat-trucjes, (overdreven) politieke correctheid en het moeten vrezen voor je baan of sociale omgeving als je eens een afwijkende mening (of gewoon boeren verstand) hebt. kortom: het soort mensen dat prima het overdenken van een idee kan scheiden van het direct steunen van datzelfde idee.

Niet voor iedereen!
Dr. Lukkassen streeft echter géén nieuw debatclubje na. De ideeën die binnen die ‘veilige omgeving’ van die 'zuil' zouden kunnen worden geopperd, moeten uiteindelijk natuurlijk tot actie gaan leiden (het boek geeft je er zelfs al een paar mee). Dat betekent echter ook dat veel van de ideeën die in zo’n setting zouden kunnen ontstaan, alsnog zullen sneuvelen omdat ze simpelweg niet goed genoeg zullen zijn. Alleen de goed doordachte en uiteindelijk verder aangescherpte ideeën, gesmeed in de heetste vuren van de open en eerlijke discussies waar dr. Lukkassen in zijn boeken zo voor pleit, zullen kunnen leiden tot actie en veranderingen in de maatschappij.

En hier wordt het juist interessant, want wat als er nu echt een breed gedragen idee uit de koker van die zuil komt rollen? Het soort idee dat écht impact zou kunnen hebben maar waar steun, middelen, daadkracht en lef voor nodig is om te realiseren? Dat vraagt ook om een bepaald type mens. De 'denkers' en de 'doeners' samen achter één groot idee, maar het liefst nog een 'denkende doener', hoe zeldzaam die ook zijn... Dáár is hij eigenlijk naar op zoek.

Juist díe mensen wil hij bij elkaar brengen en verder zien te ontwikkelen, hopende dat er iets fatsoenlijks uit gaat ontstaan wat échte verandering teweeg kan gaan brengen. Hij erkent zelf echter ook wel dat dit absoluut geen makkelijke opgave is en ziet de toekomst zelfs redelijk somber in. Toch heeft hij ergens dat sprankje hoop dat dit idee van een zuil, waarvoor hij overtuigend genoeg is om als enige (voorlopige) oplossing aan te dragen, z’n verwachtingen zal doen overstijgen.

Dat is ook eigenlijk de kracht van dit boek. Ondanks alle onderwerpen waar men zo cynisch van kan worden, als men het al niet is, zit er in het boek toch een gevoelige snaar. Een bepaalde blijk van oprechte zorgen over de toekomst en een héél voorzichtige hoop dat hij iets in z’n eigen analyses over het hoofd heeft gezien waardoor er in Nederland en Europa tóch weer de kans op een florerende Westerse cultuur, met al haar prachtige normen, waarden en tradities, kan ontstaan.

Conclusie: 8/10
De soms ietwat taaie materie wordt, door goede uitleg en actuele voorbeelden, kraakhelder omschreven. Het taalgebruik heeft soms wel wat plats (bijvoorbeeld: gekkie-denken) en reflecteert niet altijd even goed de ernst van een thema. Daar kan ik mij iets bij voorstellen dat de boodschap af en toe niet zo krachtig over komt als ik zelf graag zou willen zien, al doet het geen afbreuk aan de inhoud. Ook de stukjes correspondentie kunnen soms wat als een 'zijtakje' voelen, al verrassen deze je vaak genoeg uiteindelijk toch met een stukje inzicht of een pareltje der wijsheid. Enige twijfel over of je je niet eerst wat in moet lezen durf ik wel weg te nemen. Het boek is één van de meest toegankelijke boeken wat betreft de onderwerpen die het behandelt, zonder afbreuk te doen aan de complexiteit van die thema's. Dat lijkt haast koorddansen, maar in dat geval is het dr. Lukkassen gelukt om (zonder veiligheidsnet!) de overkant te bereiken.

Spreekt dit boek je aan? Op 12 februari kun je hem zien spreken en de oren van het hoofd vragen bij zijn eigen evenement.