Van Engelshoven (D66) geeft geen krimp: collegebezoekers moeten renteverhoging studieschuld slikken

De jongste generaties van Nederland hebben te kampen met bepaalde opstartproblemen, die voorgaande generaties niet kenden. Tenminste niet in de afgelopen veertig jaar. Enige decennia geleden werd er nog gulzig gestrooid met publiek geld. Studeren was iets waar je makkelijk tien jaar over kon doen en schulden bouwde je niet op. Dat is al lang niet meer zo en het verkrijgen van certificaten, om te voldoen aan de opleidingseisen van het bedrijfsleven, wordt steeds duurder. Heb je geen HBO-diploma? Dan tel je al heel snel niet mee in de 'kenniseconomie'. Logisch dus dat jongeren die de retoriek van de 'kenniseconomie' van harte geloofden willen studeren. Maar de kosten lijken steeds verder te stijgen en de baten nemen af.

Met het plan de rente te verhogen toont het kabinet Rutte 3 zich van haar macabere kant. Studenten met studieschulden proberen na hun afstuderen een bestaan op te bouwen. Een familie te beginnen, zoals elke generatie voor ons dat ook deed. Dat is heel normaal en hoort bij het proces van de regeneratie van beschaving. Zonder families houdt de stamlijn der mensheid al snel op. En kinderen worden er in overvloed geboren in de wereld, maar dan niet in Nederland, waar het vervangingsniveau al tijden onder de 2,1 kinderen ligt. Dat is niet alleen vreemd, maar ook slecht voor de economische positie van Nederland. Vreemd omdat je zou verwachten dat een sterkere welvaartspositie zou leiden tot meer kinderen, getuige de babyboom uit de jaren '50, maar nu is dus het omgekeerde het geval. Gecombineerd met vergrijzing rijzen de kosten van de zorg, maar dalen de economische opbrengsten die nieuwe generaties zouden moeten opleveren.

En met de studieschulden en het rente-instrument als pressiemiddel lijken studenten klaar voor een leven als renteslaafje van het kabinet. Afgestudeerden zijn hierdoor een groter deel van hun inkomen en kapitaal kwijt aan het ophoesten van een 'verplichte vergoeding'. Ook het kopen van een huis en het verkrijgen van een hypotheek wordt hierdoor lastiger. Kamerlid Paul van Meenen (D66) denkt dat de renteverhoging niets uitmaakt: "Ik zou hier nooit mijn handtekening onder zetten als er ook maar één persoon niet door zou kunnen studeren." Mooie retoriek, maar iedereen weet dat de vooruitzicht van gezinnen stichten met een studieschuld terwijl het rente-instrument als zwaard van Damocles boven het hoofd hangt helemaal niet zo positief is. En dat zegt veel over D66. Van een partij die ooit de 'onderwijspartij' van Nederland leek te zijn, maken ze er nu een potje van.

Studentenorganisaties ISO en LSVb uiten in ieder geval felle kritiek op het plan om de studieleningen te koppelen aan de rentestanden van staatsobligaties. Vrij logisch, want in het ergste geval groeit er een generatie op die enkel bezig is met schuldenafbouw en niet met het starten van gezinnen.