Bijleveld: Russen voeren cyberoorlog tegen Nederland

Rectificatie: volgens Bijleveld heeft ze het woord 'cyberoorlog' niet genoemd. Wat het dan wel is waar ze naar verwijst weten we niet precies.

Tijdens een sessie van WNL kreeg Minister Bijleveld (CDA) van Defensie vanochtend de vraag of er een cyberoorlog woedt tussen Rusland en Nederland. Hierop antwoordde zij bevestigend. Volgens Bijleveld voeren de Russen een koude oorlog via het grootste netwerk ter wereld: het internet. Het doel hiervan is het verspreiden van desinformatie en het beïnvloeden van de Nederlandse verkiezingen. Een heuse informatieoorlog dus.

Volgens de Minister zijn dergelijke acties van de Russen geen kattenpis: "Het is echt gevaarlijk". Zo werd een digitale aanval op de OPCW in Den Haag door de MIVD in april voorkomen. Deze hackaanval vond plaats op het moment dat ook onderzoek plaatsvond naar de vergiftiging van Sergej Skripal. De vier Russische officieren die betrokken waren bij deze aanval werden toen het land uitgezet. De relatie tussen Nederland en Rusland is al langere tijd gespannen, zeker na het neerhalen van MH17, waarvan de Russen worden verdacht het te hebben neergehaald.

De Russen zouden ook de democratische verkiezingen in de Verenigde Staten van 2016 hebben beïnvloed. Dit kan tegenwoordig veel eenvoudiger dan vroeger. In het verleden was de verspreiding van informatie meer gemonopoliseerd door grote mediabedrijven en radiostations. Tegenwoordig kan iedereen een website aanmaken en daar (foutieve) informatie presenteren aan het publiek. Die informatie kan invloed hebben op de attitudes van kiezers.

Staten gebruiken sociale media om attitudes te veranderen in hun eigen voordeel. Dit gaat zeer subtiel. Sommige landen zijn hierin meer bedreven dan andere, maar Rusland gaat erg ver. Zo bedienen de Russen zich bijvoorbeeld van online trolls, dat zijn nepaccounts, vaak tienduizenden tegelijk, die worden beheerd door één persoon/organisatie. Deze trollen worden ingezet om specifieke boodschappen meer impact te geven door gebruik te maken van het principe van sociale validatie. Een bericht dat duizenden keren wordt geliket en gedeeld wordt sneller opgepakt door kiezers. Ook als de informatie foutief is kan deze grote impact hebben op het maatschappelijk debat.

Dat de verspreiding van nepnieuws grote gevolgen kan hebben blijkt wel uit de onderstaande situatie in India, waar Whatsapp door de overheid verplicht werd een campagne over nepnieuws te organiseren:

https://twitter.com/FD_Nieuws/status/1051416322658246657