Vrijheid en verval
Ondanks dat we in Nederland vrijheid hebben, moeten we niet gemakzuchtig worden. Onze vrijheid ligt constant onder vuur.
Op 4 en 5 mei 2015 herdachten Nederlanders de bevrijding en het einde van de Tweede Wereldoorlog. Commandant der strijdkrachten Tom Middendorp riep bij het traditionele bevrijdingsdefilé in Wageningen op om niet enkel op 5 mei aan vrijheid te denken: “Als samenleving en individu kunnen we daar elke dag aan bijdragen, door onze stem te laten horen en elkaar te respecteren.” Marc de Natris, voorzitter van de marineofficierenkoepel KVMO, schrijft in een opiniestuk over het “moreel verval” van onze natie. “Militairen mogen niet meer in het openbaar hun uniform dragen, omdat het vandaag de dag te gevaarlijk is om je als militair in het openbaar te vertonen. Het is toch ongelofelijk dat we dat als maatschappij accepteren.” Denk aan de Britse militair Lee Rigby, die in mei 2013 op klaarlichte dag werd onthoofd in Londen door Michael Adebolajo, die volgens de Daily Telegraph daarbij Allah noemde en de Koran aanhaalde.
De marineofficier noemt verder de vele mishandelingen in het openbaar vervoer. Ook ambulancemedewerkers, brandweerlieden en politieagenten worden wel tegengewerkt door gewelddadige omstanders. “Kennelijk is dat de som van zeventig jaar vrijheid.” Als er werkelijk een toestand van moreel verval is, dan moeten we eerst kijken naar de wijze waarop ons land geleid wordt. “De volgende conclusie is gewettigd: zolang de materie niet verdorven is, richten onlusten en andere conflictsituaties geen schade aan; maar als ze wel verdorven is, helpen deugdelijke wetten niet . . . Want zoals een goede mentaliteit voor haar voortbestaan wetten behoeft, zo is voor de naleving van wetten een goede mentaliteit onontbeerlijk.” Wat Machiavelli in zijn Discorsi (2007, 148-9) schrijft is dat als een landsbestuur het verkeerde voorbeeld geeft, het morele weefsel van de samenleving ziek wordt.
En dit verkeerde voorbeeld is er zeker. Zo oordeelde een commissie onder Job Cohen recentelijk dat Justitie-ambtenaar Yasmina Haifi, die twitterde dat ISIS een “zionistisch complot” is, niet ontslagen mag worden. Ook de ‘bed bad en brood’ discussie is tekenend. Al acht jaar geleden legde het generaal pardon vast dat de gemeentelijke opvang van illegalen moest stoppen. Recentelijk brak de PvdA het dossier open. Men sloot een compromis met regeringspartner VVD en nu wordt opnieuw gemarchandeerd. Mensen hebben alle instituten doorlopen en de conclusie is: ze moeten terug. Vervolgens spannen activisten zich in om dat te verhinderen, met politieke ruggensteun van de PvdA. Dit komt neer op het ondermijnen van de rule of law. Ook de zaak Sterlina P geeft verkeerde signalen af – deze “jihadbruid” werd teruggehaald uit de Islamitische Staat en door justitie in een safehouse geplaatst. Eind maart berichtten media echter dat zij het safehouse ontvluchtte en zich opnieuw bij radicalen voegde. Al eerder las ik interviews met jihadbruiden in een krant. “Mijn man werkt voor het leger en krijgt gewoon betaald. Alleen dan zonder alle rompslomp die je in Nederland hebt.” Terwijl haar man aan het vechten was wijdde ze haar dag aan Amerikaanse soapseries. Men vraagt zich af wat ons land er mee wint om deze mensen terug te halen.
Moreel verval is een sluipend gif, schrijft Machiavelli, dat zeer subtiel het maatschappelijk lichaam binnensijpelt. De legerofficieren hebben misschien een punt: gezien de aanslag op Charlie Hebdo (Frankrijk) en recentelijk in Denemarken en Texas kan ook in Nederland de vlam in de pan slaan. Maar is het niet al eerder begonnen? Liet het leger van zich horen toen Pim Fortuyn voor het oog van de natie door Marcel van Dam werd uitgemaakt voor “buitengewoon minderwaardig mens”? Want daarmee werd de precedent gezet. En toen Theo van Gogh even later werd vermoord? Alle vrije creatievelingen die toen riepen “ik ben Theo” zijn voor de zekerheid zichzelf gaan censureren. Dat begon al de volgende dag, want toen een kunstenaar in Rotterdam een engel op de voorgevel van Theo’s atelier schilderde liet de burgermeester die afbeelding verwijderen. Inmiddels kunnen we eigenlijk alleen nog “de-escaleren”, waarmee feitelijk het pad van de geleidelijke aanpassing wordt gekozen.
Veel is terug te voeren op de oliecrisis van 1973. Uit angst dat de oliekraan voorgoed dicht zou gaan, is toen op Europees niveau besloten om een ‘Euro-Arabische Dialoog’ op gang te brengen met de OPEC-landen. In juni 1975 rolde daar een convenant uit die werd aangenomen in Straatsburg. Daarin beloofde de EEG de Arabische immigratie actief te bevorderen. De media en academische wereld werden ingeschakeld om een gunstig klimaat te scheppen voor de nieuwkomers ten einde hun cultuurgoed naar Europa te verspreiden. De tekst benadrukt “de grote verrijking, die het Arabisch cultuurgoed ons biedt, vooral op het gebied van normen en waarden”. Ik ben benieuwd of de legerleiding destijds protesteerde tegen het aannemen van deze resolutie.
Voor de ontwikkeling van vrijheid in ons land is mogelijk tekenend dat in 2011 de vrijdenkersruimte in de Tweede Kamer werd gesloten. Dit geschiedde onder bewind van premier Rutte, hoewel hij deze ruimte zelf had opgericht. Er werden bijvoorbeeld cartoons van Gregorius Nekschot tentoongesteld. Doch moreel verval hang niet alleen samen met kunstexpressie en religieus fanatisme. We bekijken ook het voorbeeld dat door de “bevrijde generaties” en hun “vrolijke revolutie” feitelijk is gezet. De staatsschuld is bijna 30.000 euro per inwoner. Volgens de miljoenennota 2015 bedroeg de rente over de totale schuld 8,4 miljard – meer dan onze jaarlijkse investering in defensie. Al in 2014 kwam er vanuit de Europese instituties een naheffing van 642 miljoen waar minister Dijsselbloem direct gehoor aan gaf. Inmiddels blijkt de naheffing groter dan gedacht; ook de jaren 2013 en 2014 worden herberekend. De cijfers over de exacte financiën zijn sindsdien onduidelijk.
Kortom na 70 jaar bevrijding zijn de cijfers niet helder, het huishoudboekje is niet op orde, we hebben religieuze spanningen in de samenleving, in de trein worden mensen mishandeld en dan laat ik de wantoestanden binnen het onderwijs nog onaangeroerd. We staan plechtig stil bij de strijders die stierven voor onze vrijheid, daarna volgt het Wilhelmus, en al snel gaan we over op drank, gelal, en uiteindelijk “bier en tieten, slalalala”. Onze cultureel-maatschappelijke vorming verschraalt en hoewel we de vrijheid herdenken vullen we deze in het dagelijks leven met banaliteit. Misschien dat u denkt: “U dramatiseert, het valt reuze mee.” Tekenend is in ieder geval dat Joden de Europese landen steeds meer verlaten.
