Republikeinen binden in, voorlopig

De Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden hadden afstel geëist van de omstreden zorgwet van president Barack Obama in ruil voor hun steun voor een nieuwe begroting. De Democraten, die in de Senaat in de meerderheid zijn, gingen daar natuurlijk niet mee akkoord. De zorgwet is het paradepaardje van hun president.

Omdat de partijen er eerder deze maand niet uitkwamen, ging de overheid twee weken lang op slot. Essentiële overheidsdiensten als defensie en voedselinspecties gingen gewoon door, maar nationale parken moesten sluiten en honderdduizenden ambtenaren zaten tijdelijk zonder werk.

De crisis dreigde deze week erger te worden, omdat de Verenigde Staten bijna aan het 'schuldenplafond' zaten. Dat is de wettelijke limiet op hoeveel de Amerikaanse federale overheid mag lenen. Die limiet was meer dan 16.000 miljard dollar, maar omdat de regering van Barack Obama nog elk dag meer geld uitgeeft dan er binnenkomt, moest het plafond worden opgehoogd.

Om de zogenoemde shutdown te beëindigen en te voorkomen dat Amerika haar rekeningen niet meer kon betalen, zochten vooral de Republikeinen in de Senaat koortsachtig naar een oplossing. Hun partij krijgt van de Democraten en de meeste media namelijk de schuld van de problemen -- die toch echt zijn veroorzaakt door de enorm hoge uitgaven van de regering-Obama.

De president weigerde bijna twee weken lang ook maar te onderhandelen met de Republikeinen, waardoor de kwestie van de shutdown verweven geraakte met die van het schuldenplafond. Dat was precies wat de Democraten wilden. Een meerderheid van het Amerikaanse volk vindt weliswaar dat er teveel wordt uitgegeven en weet dat de Democraten elke mogelijke langetermijnoplossing blokkeren, maar zou het de Republikeinen toch niet in dank hebben afgenomen wanneer zij een wereldwijde financiële crisis ontketenden door Amerika wanbetaler te maken.

De oplossing waar de leiders van de Democraten en de Republikeinen in de Senaat mee komen is er een van de korte termijn. Er moet een tijdelijke begroting komen die de federale overheid tot halverwege januari financiert terwijl de schuldenlimiet slechts tot in februari wordt doorgetrokken. In de tussentijd zou een commissie van afgevaardigden en senatoren van beide partijen een oplossing voor de lange termijn moeten vinden.

Veel reden voor optimisme is er niet. In de eerste plaats zullen zeer conservatieve Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden waarschijnlijk tegenstemmen, waardoor de partij wordt verdeeld. In de tweede plaats hebben we dit eerder gezien. In 2011 moest ook het schuldenplafond worden opgehoogd. De Republikeinen, die toen in het Huis van Afgevaardigden ook in de meerderheid waren, eisten bezuinigingen in ruil voor hun steun. President Obama en de Democraten gingen akkoord met enkele besparingen, maar eisten ook belastingverhoging. Een speciale commissie zou oplossingen voor de lange termijn moeten vinden. Maar de commissie kwam er niet uit. De Democraten wilden niet bezuinigen op de sociale zekerheid, terwijl dat de grootste uitgaven zijn, en de Republikeinen willen geen verdere lastenverzwaringen.

Zolang de Republikeinen de absolute macht niet hebben, lijkt het onwaarschijnlijk dat de Amerikaanse overheidsfinanciën echt op orde worden gebracht. De komende drie jaar blijft de supermacht eerder doormodderen.