Het Goede Leven SPECIAL: Oscar 2014

Zondagavond is Oscar Night! Hier alvast een vooruitblik op de Academy Awards 2014.

Beste film – De pièce de résistance  van de Oscars en tevens traditioneel het laatste gouden beeldje dat wordt uitgereikt. Negen nominaties dit jaar en verrassing! - er zitten geen slechte films bij dit jaar, hooguit een tegenvaller als The Wolf of Wall Street.  Algemeen verwacht wordt dat 12 Years A Slave het gaat worden en niet onterecht: weinig films zullen meer emotie (woede vooral) losmaken bij de kijker dan dit slavernijepos. Toch kan de spectaculaire megaproductie Gravity roet in het eten gooien en is het uitstekende  aids-drama Dallas Buyers Club een gevaarlijke outsider. Captain Phillips heeft eigenlijk alles dat een Oscarwinnaar nodig heeft (vooral Tom Hanks dus), maar maakt in dit sterke veld geen kans.

Dit jaar is ook een drietal kleinere films genomineerd: de zwarte familiekomedie Nebraska, Spike Jonze’s meer science dan fiction Her en Philomena, een heerlijk ingetogen (want Brits) relaas over een Ierse moeder op zoek naar haar door nonnen verkochte kind. Nebraska, Her en Philomena gaan het niet worden, maar passen uitstekend binnen de doelstelling van de Academy toen zij het aantal nominaties voor beste film uitbreidde van vijf naar negen (of tien): kleinere, kwalitatief hoogwaardige films voorstellen aan het grote publiek. Tenslotte is er nog American Hustle, een productie die een verhaal en een cast heeft om van te watertanden, maar eigenlijk op alle fronten net tekort schiet.

Beste regisseur – Als 12 Years A Slave naar verwachting het beeldje voor beste film pakt, moet Gravity-regisseur Alfonso Cuarón de Oscar voor beste regie krijgen. De film is baanbrekend, spectaculair, technisch gecompliceerd en een absolute tour de force voor de Mexicaan (99% van de film speelt zich af onder 0 zwartekracht, ga er maar aanstaan! Of liever: aanhangen). Natuurlijk maakt ook Steve McQueen (nee, niet de ‘King of Cool’, die is al dood sinds 1980, maar de maker van ‘12 Years’) een favoriet, de Oscar voor film en regie gaan nu eenmaal vaak samen.

Martin Scorsese is voor de achtste (!) keer genomineerd, een record dat hij deelt met legende Billy Wilder, maar The Wolf of Wall Street verdient de Oscar niet. Het is al erg genoeg dat de oude meester zijn eerste beeldje pas ontving in 2006 voor het redelijke The Departed en niet voor meesterwerken als Taxi Driver, Raging Bull of GoodFellas. David O. Russell is na drie opeenvolgende nominaties voor The Fighter, Silver Linings Playbook en nu American Hustle een van de meest gevraagde regisseurs in Hollywood, terwijl Alexander Payne zich ontwikkelt tot de meester van de zwarte humor. Deze laatste krijgen nog volop kansen de komende jaren.

Beste acteur – De man to beat dit jaar is Matthew McConaughey voor zijn rol als rodeorijder en oplichter met aids Ron Woodroof. McConaughey heeft definitief afgerekend met zijn imago als mooie jongen met zijn gecompliceerde rol als Woodroof, waarvoor hij 20 kilo gewicht verloor (vergelijkingen met De Niro’s Jake LaMotta uit Raging Bull liggen voor de hand). Vreemd genoeg doet ook Leonardo DiCaprio het goed bij de bookmakers terwijl zijn rol toch niet meer dan een cocktail van eerder acteerwerk is: flink wat Michael Douglas als Gordon Gekko in Wall Street, een schuet Ray Liotta als Henry Hill in GoodFellas en een vleugje Johnny Depp als Raoul Duke in Fear and Loathing in Las Vegas en voilà: u heeft een Wolf of Wall Street gemixt.

Christian Bale en Chiwetel Ejiofor leveren uitstekende prestaties in American Hustle en 12 Years, maar missen dat beetje extra van McConaughey in Dallas Buyers Club waar de academie zo van houdt. Wie nog wel voor een verrassing kan zorgen, is Bruce Dern. Niet dat zijn rol als oude, verwarde maar cynische noordeling in Nebraska nu zo monumentaal is, maar Hollywood eert nu eenmaal graag zijn sterren op leeftijd, vooral als zij in de loop der decennia zo vaak zijn overgeslagen. Ik stel voor Dern volgend jaar een oeuvreprijs te geven, want voor de Oscar is er dit jaar eigenlijk maar één gegadigde.

Beste actrice – Er zijn weinig jaren waarin Meryl Streep niet wordt genomineerd en 2014 is geen uitzondering. Streep maakt voor de achttiende keer kans op de Oscar, een absoluut record. Toch zal zij dit jaar niet haar vierde beeldje ophalen (ze is er nog twee verwijderd van Katherine Hepburns record), want de grote en terechte favoriet is Cate Blanchett voor haar titelrol in Woody Allens Blue Jasmine. Blanchetts Jasmine is gecompliceerd maar herkenbaar, wereldvreemd maar doortrapt, verward maar manipulatief.

Andere genomineerden, Amy Adams als oplichtster in American Hustle en Sandra Bullock als astronaute met een ‘very bad day’, zetten degelijke rollen neer, maar geen die u erg lang bij zullen blijven. Sterker zijn de optredens van oldtimers Streep in August – Osage County als giftige mater familias en Judy Dench als katholieke moeder op zoek naar haar door nonnen verkochte zoon.

Beste mannelijke bijrol – De met afstand meest opvallende rol in deze categorie is die van Jared Leto als travestiet in Dallas Buyers Club, een prachtig “vrouwelijke” tegenhanger voor McConaugheys seksisme. De scene waarin Leto zich afschminkt en haar vrouwenkleren verwisselt voor een pak om zijn vader om geld te vragen, zal ik niet snel vergeten.

Andere kanshebbers zijn Michael Fassbender als sadistische slaveneigenaar in en nieuwkomer Barkhad Abdi als Somalische piratenleider in Captain Phillips. Jonah Hill en Bradley Cooper passen eigenlijk niet in dit selecte gezelschap, hun overacting maakt The Wolf of Wall Street en American Hustle er niet bepaald beter op.

Beste vrouwelijke bijrol – Vaak een ondergeschoven kindje, maar dit jaar opvallend genoeg misschien wel de sterkst bezette acteurscategorie. Insiders verwachten dat Lupita Nyongo aan de haal zal gaan met de Oscar voor haar rol als slavin/verkrachtingsslachtoffer van Michael Fassbender in 12 Years. Een keuze waarmee ik prima kan leven, al heb ik een lichte voorkeur voor Jennifer Lawrence in American Hustle. Lawrence is op dit moment Hollywoods absolute lieveling met succes in kaskrakers (The Hunger Games-serie) en bij de critici (Winter’s Bone). In American Hustle acteert zij een all-star cast onder de tafel met haar rol als passive-aggressive gangsterliefje. Ook Julia Roberts schittert in deze categorie als dochter die in August – Osage County iets teveel op haar harpij van een moeder begint te lijken, terwijl June Squibb en Sally Hawkins prima acteerwerk neerzetten als ‘de vrouw van’ en ‘de zus van’ in Nebraska en Blue Jasmine.

Beste buitenlandse film – Weer geen Nederlandse nominatie in deze categorie, maar wel een Nederlandstalige, al zal het muzikale gezinsdrama The Broken Circle Breakdown uit Vlaanderen het niet redden tegen de gedoodverfde winnaar uit Italië: La Grande Bellezza. Ondanks de ook in ons land lovende kritieken voor LGB, gaat mijn voorkeur uit naar het minder pretentieuze en realistischere pedofiliedrama Jagten van de Deense meester Thomas Vinterberg (wiens fenomenale Festen eind jaren ’90 onverklaarbaar door de academie werd genegeerd). Toch is het vreemd dat het in 2012 verschenen Jagten pas twee jaar later genomineerd is. Het liefde-in-tijden-van-oorlog-drama Omar uit Palestina en de Frans-Cambodjaanse animatiefilm The Missing Picture (over het schrikbewind van Pol Pots Rode Khmer) zijn duidelijk de underdogs.

Beste documentaire – Drie van de vijf genomineerden hebben “zware”, politieke thema’s: The Square portretteert op indringende wijze de opstandelingen op het Egyptische Tahrirplein; Dirty Wars is een tegenvallende speurtocht naar de schaduwzijde van de Amerikaanse ‘War On Terror’ en favoriet The Act of Killing werpt op zeer originele wijze een blik op de smerige oorlog tegen de Indonesische communisten in de jaren '60. Van deze drie is The Act of Killing (in het Maleis ‘Jagal’, de slager) de beste, maar ik prefereer het veel lichtere 20 Feet from Stardom: een prachtig portret van de dromen en illusies van rock and roll achtergrondzangeressen, een documentaire die met het volume op de hoogste stand moet worden afgespeeld. Een andere aanrader is Cutie and the Boxer over de gecompliceerde liefde tussen twee oude, Japanse kunstenaars in New York.

U kunt de Oscarnacht bekijken op Film 1 (ook voor niet-abonnees), zondagavond vanaf 23.00 uur.