De mini-exodus uit Noord-Afrika scherpt blijkbaar de geesten van Europese beleidsmakers. Nou ja, een beetje dan.
Zoals ik hier al eerder heb betoogd, stelt de Noord-Afrikaanse vluchtelingenstroom op zich niet veel voor. We hebben het over een tijdelijke piek van 26,000 immigranten op een jaarlijkse instroom in de EU van 3,8 miljoen - niet echt een aantal dat uitdrukkingen als "menselijke tsunami" (Berlusconi) rechtvaardigt dus. Als indicatie van het grotere probleem is de casus van de Noord-Afrikaanse immigrantenstroom natuurlijk wel relevant. Het is een van die zeldzame keren dat de bredere trend van massa-immigratie zichtbaar wordt gemaakt. Er wordt een naam op geplakt - Lampedusa - en er worden plaatjes bij geschoten. En u weet hoe dat gaat in de politiek: over een onzichtbare stroom van 3,8 miljoen maakt de politieke klasse zich niet druk, maar de 25,000 die wel bewegende beelden opleveren krijgen meteen alle aandacht. Er wordt nu opeens zelfs over aanpak en oplossingen gesproken, alsof men het probleem werkelijk serieus neemt.
Zo kwam de Duitse staatssecretaris voor immigratiezaken Hans-Peter Friedrich (CSU) deze week met een interessant voorstel: als Italie het plan om de Lampedusa-immigranten een Schengen-visum te geven doorzet, zou Duitsland wel eens kunnen overwegen om de grenscontroles aan de Duits-Italiaanse grens opnieuw in te voeren.
Het lijkt me een prima voorstel, dat om die reden dus ook nooit zal worden uitgevoerd. Want een probleem zomaar aanpakken, daar doen we in Europa niet aan. De Italianen weten intussen allang hoe ze deze crisis moeten oplossen. Ze bespelen als vanouds het viooltje van het Europese schuldgevoel. "Europe cannot get out of this. Europe is either something real and concrete, or it doesn't exist. In that case, it is better if we separate and each follows his own fears and selfish concerns," zo verklaarde Berlusconi afgelopen weekeinde parmantig.
Nu hoor ik u al denken: "Italie uit de Unie, grenscontroles opnieuw ingevoerd om immigratiestromen in te dammen - een droomscenario!" Helaas, ook deze droom zal wel weer bedrog blijken. Het onvermijdelijke Europese compromis is al in de maak, zodat de Tunesische kansenjongeren alsnog toestemming kunnen krijgen om zich her en der in de Unie te vestigen. In ruil voor deze exercitie in "Europese solidariteit" (plus een bom duiten - voor de Italianen en voor het tandeloze Europese grensbeveiligingsagentschap Frontex) zal de Italiaanse grens weer een tijdje half op slot gaan. Totdat de volgende Lampedus-crisis zich aanbiedt, dan begint het hele circus weer opnieuw.