SPD-opperhoofd Schulz maakt de fout van zijn leven: gaat tóch onderhandelen met Merkel over Grote Coalitie

Een keuze die - als het echt tot een coalitie komt - zijn partij én hemzelf duur zal komen te staan.

Als we hier in Nederland dachten dat het een zooitje was met de formatieonderhandelingen, dan is dat enkel omdat we nog niet wisten wat er in Duitsland zou gaan gebeuren. Al in september waren daar verkiezingen, die - zoals verwacht - werden gewonnen door Merkel's 'Union' van CDU en CSU. Helaas was het een bittere overwinning, aangezien haar zetelaantal stevig geslonken is ten opzichte van de vorige verkiezingen. Met als gevolg dat men, net als hier, met een ongekend groot aantal van vier partijen - CDU, CSU, FDP en Grünen - aan de onderhandelingstafel moest gaan zitten. Die zogenaamde 'Jamaica-coalitie' - naar de kleuren van de partijen, die overeenkomen met die in de Jamaicaanse vlag - werd al direct na het bekendworden van de uitslag als 'enige optie' neergezet. Met als gevolg dat heel Duitsland niet anders kon verwachten dan dat die coalitie er zou komen. Totdat de onderhandelingen eind november opeens, totaal onverwacht, uiteen spatten.

En toen was er chaos. Rekenkundig kon er enkel nog een meerderheid gecreëerd worden als ofwel Alternative für Deutschland - de rechtspopulistische partij die, net als de PVV hier, meteen door iedereen werd uitgesloten - ofwel de SPD mee zou doen. Probleem: de SPD had al op de verkiezingsavond, waarbij ze à la PvdA een historische nederlaag leden, aangegeven niet open te staan voor onderhandelingen over nog een zogenaamde 'GroKo', of 'Große Koalition', een verbond tussen CDU/CSU en SPD. En terecht: net als voor haar sociaaldemocratische zusje in Nederland, de PvdA, doet de partij er goed aan eens even een paar jaartjes in de oppositie te verdwijnen om zichzelf terug te vinden.

Vandaag heeft partijleider Martin Schulz echter tóch het startschot gegeven voor echte onderhandelingen met Merkel:

Hoewel hij dus niet kan garanderen dat dit echt leidt tot een coalitie - goh - gaat hij het wel proberen. En dat is natuurlijk een oliedom besluit. Als junior-partner in een coalitie zal de SPD, net als de afgelopen vier jaren, haar stempel niet kunnen drukken op het beleid: 'Mutti' Merkel zal alsnog degene zijn die in de regering de broek aan heeft. En dat kan er slechts tot leiden dat de SPD over vier jaar wéér genadeloos afgestraft zal worden door de kiezer, die weer niets van de partijidealen zal terugzien in het beleid. Voor zover sociaaldemocraten echt idealen hebben natuurlijk, wat ook meteen dé grote reden is dat de sociaaldemocratie het in deze tijd van polarisatie zo slecht doet. Het kan wel eens de laatste keer zijn dat de SPD überhaupt in de positie zal zijn om aan het formatiecircus mee te doen.

Maar laten we het allemaal van een positieve kant bekijken: zo'n instorten van de partij zal Schulz zeker niet in dank afgenomen worden. Tenzij hij deze teloorgang dus toch op één of andere manier weet te voorkomen - wat ik dus sterk betwijfel - zal de partijleiding wel een aardig appeltje met hem te schillen hebben na de volgende verkiezingen. En dat zou weleens het einde kunnen betekenen van de carrière van één van Europa's meest eurofiele politici. Wat zou dát toch jammer zijn...