Column Jan Roos: Onze rechtstaat is medeplichtig aan de dood van Anne Faber

Niet alleen het brein en de daden van Michael Panhuis zijn door en door verrot. Ook het systeem dat ervoor heeft gezorgd dat deze psychopaat vrij kan rondlopen is in en in ziek.

Voor Anne Faber verdween, had Michael Panhuis al eerder twee minderjarige meisjes op een gruwelijke wijze verkracht onder dreiging van een wapen. Ook heeft dit monster meerdere berovingen en overvallen op zijn naam. Voor al deze ellende kreeg hij maar elf jaar gevangenisstraf. Elf jaar voor vaginale en anale verkrachting van twee meisjes - één van zestien en één van zeventien - plus de reeks berovingen. In een echte rechtstaat zouden die overvallen al goed zijn voor elf jaar op water en brood, maar bij ons moet je dan ook nog twee jonge levens naar de gallemiezen hebben geholpen.

Het Openbaar Ministerie, meestal een stukje (niet veel) realistischer dan de softe rechters van dit land, vond de eerdere rechterlijke eis van zestien jaar gevangenisstraf in deze zaak te hoog. En dus kon Panhuis met slechts elf jaar aan de broek richting het cachot. Geen tbs, want Michael wilde niet meewerken aan een psychologisch onderzoek. Hij had geen trek in terbeschikkingstelling, dus kreeg hij het niet. Blijkbaar kunnen daders over hun eigen straf beslissen. Ik heb onze strafmaat weleens gekscherend met een Vrije School vergeleken. Je mag je eigen tempo bepalen, wordt niet gepusht of gestraft en het moet allemaal wel gezellig blijven. Er zijn meer overeenkomsten dan verschillen.

Elf jaar, waarvan met ons absurde systeem van strafvermindering bij goed gedrag maar zo'n zeveneneenhalf jaar van overblijft. Want als je je in de gevangenis gedraagt krijg je eenderde cadeau. Kan het gekker? Je zou juist extra straf moeten krijgen als je je niet gedraagt tijdens het uitzitten van je straf. Bij elke misdraging komt er dan tijd bij, maar nimmer gaat er tijd af. Je dient je nou eenmaal te gedragen. Dat is de basis. Daar krijg je helemaal niets voor. Laat staan dat je eerder de gevangenis mag verlaten. Toch liep Panhuis al op straat, terwijl hij in 2012 werd veroordeeld. Oké, hij zou dan niet in 2023 vrijkomen, maar wel pas midden 2019.

Hoe dat kan? Michael was aan het resocialiseren. Hij kon vrij gaan en staan waar hij wilde om te proeven aan de samenleving, waar hij straks weer deel van moest gaan uitmaken. Dus nog geen vijf jaar na zijn veroordeling voor een brute dubbele verkrachting kon Panhuis weer doen waar hij zin in had. En dat kwam nou niet omdat hij in de forensisch psychiatrische kliniek in Den Dolder waar hij verbleef, na intensieve begeleiding, het licht had gezien. Hij had daar in Altrecht de tijd van zijn leven. Seksuele relaties met begeleiders en patiënten, niet tot nauwelijks behandelingen en drugs en drank in grote voorraden voor handen. Laten we zeggen: niet echt een streng regime om je weer op het rechte pad te krijgen.

En nu is Panhuis dus de verdachte inzake de verdwijning van Anne Faber. Een lustroofdier, die voor zijn vorige zedendelicten nauwelijks is gestraft. Die geen tbs wilde en vrijwel niet is behandeld in de kliniek in Den Dolder. Een monster dat alle ruimte kreeg om weer op jacht te gaan door ons waardeloze slappe systeem. En waar dat systeem dus medeschuldig is als Anne Faber iets is overkomen door het handelen van dit vreselijke figuur.

Want dit soort mensen moeten gewoon levenslang op water en brood. Nooit een tweede kans krijgen en dus zeker niet resocialiseren. Hun straf moet niet alleen een vergelding zijn ten aanzien van de maatschappij: ze dienen vooral uit die maatschappij weg te blijven.