Marine Le Pen komt versterkt uit conflict met vader

In eerdere analyses op DDS heb ik betoogd dat het nieuwe Front National van Marine Le Pen en haar spindoctor Florian Philippot niet gezien moet worden als een extreem-rechtse beweging. Eerder is het een nationale partij met een links/rechts-balans in het programma.

Ik gaf aan in mijn artikel Bleu Marine: over de kansen van Marine Le Pen, dat er binnen het Front National nog altijd rechts-radicale en antisemitische stromingen zijn en dat Marine daar op een geloofwaardige manier afstand van moet nemen, om in 2017 kans te maken op het presidentschap. Verkiezingen worden immers gewonnen in het midden.

In die zin kwam het conflict met haar vader precies op het goede moment. Le Pen senior (86), die niet kan hebben dat hij niets meer in de melk heeft te brokkelen, ging zich te buiten aan allerlei rechtsradicale prietpraat in interviews. Dit gaf Marine de gelegenheid zich te distantiëren van haar vader die nog niet uit de partij is gezet, maar tegen wie wel disciplinaire maatregelen zijn getroffen. Zo mag hij zich niet kandidaat stellen bij komende regionale verkiezingen.

Mogelijk zal deze familie-affaire wel leiden tot enige instabiliteit in de partij en het opstappen van enkele rechts-radicalen, maar tegelijk is de basis gelegd voor een verdere groei. In zekere zin maakt Marine Le Pen een omgekeerde beweging ten opzichte van de PVV met het "minder, minder"-incident: terwijl Wilders juist zijn gematigde vleugel verloor, ontdoet Marine zich van het radicale smaldeel.

In dat opzicht is het verschil tussen Geert Wilders en Marine Le Pen vrij groot. Een gast van Nieuwsuur zei een paar maanden geleden: Wilders is authentieker, Le Pen is politieker. Dat was de spijker op zijn kop. Terwijl Front National, nu goed voor ongeveer 25% van het Franse electoraat, doelbewust een strategie voert die gericht is op het verwerven van regeringsmacht binnen afzienbare termijn, wordt de PVV steeds meer een anti-islam getuigenispartij. Dit bleek ook uit de optredens de afgelopen dagen van Wilders in Oostenrijk (waar hij opriep tot een verbod op de Koran) en bij Pegida. Marine Le Pen houdt zich bewust verre van dergelijke acties.

Hoofddoel van Marine Le Pen en de neo-gaullist Florian Philippot is het herstel van de Franse natiestaat. Om dat te bereiken willen zij weer een eigen Franse munt invoeren*, de EU verlaten of hervormen tot een samenwerking tussen vrije natiestaten (l’Europe des patries), de eigen economie beschermen via hogere handelstarieven voor lagelonenlanden, een eind maken aan subsidiestromen voor aparte gemeenschappen en een streng immigratie- en uitzettingsbeleid invoeren.

De Franse Rekenkamer kwam deze week overigens met een vernietigend rapport over het asielbeleid van de socialistische regering dat de Franse belastingbetaler twee miljard euro per jaar kost en een aanzuigende werking heeft op illegalen. Slechts 1% van hen wordt het land uitgezet.

In de ogen van FN moet de natiestaat moet weer het bindende element worden en om dat gevoel te versterken, wil FN bijvoorbeeld schooluniformen invoeren. Ook FN voert een strijd tegen de islamisering van de maatschappij, maar doet dat voorzichtiger dan de PVV.

Florian Philippot, de jonge vice-president van FN, is ooit zijn politieke carrière begonnen als campagnemedewerker van de Franse socialist en presidentskandidaat Jean-Pierre Chevènement. Binnen FN is het nu openlijk oorlog tussen Jean-Marie Le Pen en Florian Philippot. Volgens de oude Le Pen zit Philippot sociaal-economisch teveel op een linkse lijn, waarmee hij mogelijk wel een punt heeft. Maar, mede als gevolg van de economische crisis liggen er op links veel kansen. In die zin is er wél een overeenkomst tussen PVV en FN: beide partijen zijn de afgelopen crisisjaren sociaal-economisch naar links geschoven, maar op het vlak van immigratie en veiligheid rechts gebleven.

In ieder geval kunnen we concluderen dat de strategie van "dédiabolisation" (ontdemonisering) van Marine Le Pen tot nu toe succesvol is. Of de partij door kan groeien tot boven de 25% van het electoraat, zal mede afhangen van de interne stabiliteit en ook van hun prestaties op het bestuurlijke vlak. In het verleden lieten FN-bestuurders zich verleiden tot een rancuneuze stijl van besturen en patronage-politiek. Het is dus ook de vraag of de partij voldoende kader kan aantrekken en in staat blijkt dergelijke valkuilen te vermijden in de gemeentes en mogelijk straks regio’s die ze besturen. In ieder geval is FN er recentelijk in geslaagd de lasten te laten dalen in enkele gemeentes waar ze de scepter zwaaien.

Marine Le Pen is een nachtmerrie voor de Franse elite van linkse en rechtse partijen, maar ook voor het EU-establishment. Terwijl een eventueel vertrek van het vaak dwarsliggende Verenigd Koninkrijk toegejuichd zou worden door sommige EU-magistraten, ligt dat anders voor Frankrijk als kernland van de EU (en grote netto-betaler). Zonder Frankrijk is er geen EU meer. Ik zie daarom Marine Le Pen, meer dan Nigel Farage of Geert Wilders, als de ultieme game changer van de EU. Om de rijzende ster van Marine Le Pen kan zo langzamerhand niemand meer heen. Zelfs haar eigen vader niet.

* Wat betreft de wens van FN voor een eigen munteenheid: er zijn modellen denkbaar waarbij Frankrijk lid blijft van de eurozone maar een eigen munt herinvoert voor binnenlandse betalingen (systeem van parallelle munten). Ook kan gedacht worden aan het model van TMS waarbij de nationale munt alleen gebruikt wordt als rekeneenheid (prijzen, lonen en rente op nationale basis aanpassen), terwijl de euro het enige wettige betaalmiddel blijft. Daardoor zou de EU monetair en politiek evenwichtiger worden.